Αγγλικός όρος

heart failure

Ορισμός

Η αδυναμία της καρδιάς να κυκλοφορήσει το αίμα αποτελεσματικά, ώστε να ικανοποιήσει τις μεταβολικές απαιτήσεις του σώματος. Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προσβάλλει την αριστερή κοιλία, τη δεξιά κοιλία ή και τις δύο. Μπορεί να οφείλεται σε διαταραχή της εξώθησης του αίματος από την καρδιά στη διάρκεια της συστολής ή σε διαταραχή της χάλασης της καρδιάς στη διάρκεια της διαστολής. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, 400.000 άνθρωποι περίπου διαγιγνώσκονται με καρδιακή ανεπάρκεια κάθε χρόνο και περίπου το 10-20% των προσβεβλημένων ατόμων πεθαίνουν από τη νόσο αυτή ετησίως. Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια από τις συχνότερες αιτίες νοσηλείας και επανανοσηλείας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πρόγνωση των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια εξαρτάται από το κλάσμα εξώθησης, που είναι το ποσοστό του αίματος που βρίσκεται στην κοιλία, το οποίο εξωθείται από την καρδιά στη διάρκεια κάθε συστολής. Σε υγιείςανθρώπους, το κλάσμα εξώθησης κυμαίνεται από 55% έως 78%.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Η καρδιακή ανεπάρκεια διαγιγνώσκεται εύκολα σε έναν ασθενή με τυπικά συμπτώματα και σημεία, ειδ. όταν τα ευρήματα αυτά συνοδεύονται από μια ακτινογραφία θώρακος που δείχνει διάταση της καρδιάς και πνευμονικό οίδημα. Σε ασθενείς με αβέβαιη κλινική εικόνα, τα αυξημένα επίπεδα του Β-τύπου νατριουρητικού πεπτίδιου (ΒΝΡ) μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Η δύσπνοια είναι το κύριο σύμπτωμα της καρδιακής ανεπάρκειας. Σε ασθενείς με ήπια διαταραχή του κλάσματος εξώθησης (π.χ., 45% με 50%), η αναπνοή είναι φυσιολογική στην ηρεμία, αλλά υπάρχει δυσκολία κατά την άνοδο μιας σκάλας ή κατά την άρση ελαφρών αντικειμένων. Οι ασθενείς με προχωρημένη καρδιακή ανεπάρκεια (π.χ. κλάσμα εξώθησης 20%) μπορεί να εμφανίζουν κάποια δυσκολία στην αναπνοή, όταν σηκώνονται από το κρεβάτι ή η πραγματοποίηση λίγων βημάτων μπορεί να είναι πολύ κοπιαστική.

Η δύσπνοια ενώ βρίσκεται κανείς ξαπλωμένος (ορθόπνοια) ή εκείνη που αφυπνίζει τον ασθενή το βράδυ (παροξυσμική νυχτερινή δύσπνοια) αποτελούν επίσης οδηγά σημεία της καρδιακής ανεπάρκειας, όπως και η δύσπνοια προσπάθειας και το οίδημα των κάτω άκρων.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να οφείλεται σε έμφραγμα του μυοκαρδίου, μυοκαρδιακή ισχαιμία, αρρυθμίες, βλάβες των καρδιακών βαλβίδων, συγγενή δυσπλασία της καρδιάς ή των μεγάλων αγγείων, συμπιεστική περικαρδίτιδα, μυοκαρδιοπάθειες ή σε καταστάσεις που προσβάλλουν την καρδιά έμμεσα, συμπεριλαμβανομένων της νεφρικής ανεπάρκειας, της υπερφόρτωσης με υγρά, της θυρεοτοξίκωσης, της σοβαρής αναιμίας και της σήψης. Από όλες αυτές, η ισχαιμία και το έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι οι συχνότερες αιτίες.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Τα διουρητικά (συμπεριλαμβανομένων της φουροσεμίδης, της βουμετανίδης και της σπιρονολακτόνης), τα φάρμακα που μειώνουν το μεταφόρτιο (π.χ., αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης) και εκείνα που βελτιώνουν τη συσταλτικότητα της καρδιάς (π.χ., διγοξίνη, δοβουταμίνη) συχνά συνδυάζονται στην οξεία και στη χρόνια θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας. Άλλα φάρμακα που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά είναι η νεσιριτίδη (ένας ανασυνδυασμένος τύπος του ΒΝΡ), τα νιτρώδη και η υδραλαζίνη και κάποιοι βήτα αποκλειστές. Σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια που οφείλεται σε βαλβιδοπάθεια, η επέμβαση αντικατάστασης της πάσχουσας βαλβίδας μπορεί να είναι αποτελεσματική. Η μεταμόσχευση καρδιάς μπορεί να εφαρμοστεί σε προχωρημένη καρδιακή ανεπάρκεια, όταν υπάρχει διαθέσιμο μόσχευμα.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Ο ασθενής εκτιμάται για σημεία και συμπτώματα. Τα ζωτικά του σημεία παρακολουθούνται για αυξημένη καρδιακή και αναπνευστική συχνότητα, καθώς και για μείωση της διαφορικής πίεσης, ενώ η διανοητική του κατάσταση εκτιμάται χρησιμοποιώντας το AVPU. Γίνεται ακρόαση του θώρακα για παθολογικούς καρδιακούς ήχους και για τρίζοντες ή ρόγχους στους πνεύμονες. Καθημερινά ο ασθενής ζυγίζεται για να ανιχνευθεί πιθανή κατακράτηση υγρών και τα άκρα του επισκοπούνται για στοιχεία περιφερικού οιδήματος. Αν ο ασθενής είναι κλινήρης, η ιερή περιοχή της σπονδυλικής στήλης εκτιμάται για οίδημα. Παρακολουθείται η πρόσληψη και η αποβολή υγρών (ειδ. εάν ο ασθενής λαμβάνει διουρητικά). Τα επίπεδα της ουρίας, της κρεατινίνης, του καλίου, του νατρίου, του χλωρίου και των διττανθρακικών στον ορό παρακολουθούνται συχνά. Γενική εξέταση αίματος, ηπατικές δοκιμασίες, εξέταση της λειτουργίας του θυρεοειδούς και εξέταση των νεφρών πρέπει να διενεργούνται για να προσδιοριστεί αν οποιεσδήποτε ταυτόχρονες παθολογικές καταστάσεις, όπως η αναιμία, το νεφρωσικό σύνδρομο, η κίρρωση ή ο υπερθυρεοειδισμός συμβάλλουν ή επιδεινώνουν την καρδιακή ανεπάρκεια. Το υπερηχοκαρδιογράφημα βοηθάει στη μέτρηση του κλάσματος εξώθησης, βασικού στοιχείου για τη διάκριση ανάμεσα στη συστολική καρδιακή ανεπάρκεια και στη διαστολική δυσλειτουργία. Χρησιμοποιείται επίσης για την εκτίμηση της δυσλειτουργίας της κοιλίας, τη μέτρηση των ενδοκαρδιακών πιέσεων και της κινητικότητας των τοιχωμάτων, την εκτίμηση της χάλασης και της ευενδοτότητας της κοιλίας και την κατάδειξη του παθολογικού μεγέθους των κοιλοτήτων της καρδιάς, των ανωμαλιών των βαλβίδων, των περικαρδιακών συλλογών και των κοιλιακών θρόμβων. Ο καθετηριασμός της καρδιάς, που συνίσταται σε ασθενείς με στηθάγχη ή με μεγάλες ισχαιμικές περιοχές, μπορεί να αποκλείσει την στεφανιαία νόσο ως αιτία της καρδιακής ανεπάρκειας (ΚΑ). Η καρδιοπνευμονική δοκιμασία κόπωσης, χρησιμοποιώντας υπολογιστές και αναλυτές των αερίων για την εκτίμηση της μεγίστης κατανάλωσης οξυγόνου, εκτιμά τη λειτουργικότητα της κοιλίας στη διάρκεια της κόπωσης. Η αποδεκτή συνολική πρόσληψη οξυγόνου είναι 20ml/kg/min ή υψηλότερη. Ένα αποτέλεσμα μικρότερο από 12, υποδεικνύει σοβαρή ΚΑ. Συνεχής ΗΚΓ παρακολούθηση παρέχεται στη διάρκεια των οξέων και των προχωρημένων σταδίων της νόσου για την αναγνώριση και την έγκαιρη αντιμετώπιση των αρρυθμιών. Εκτιμήστε την αρτηριακή πίεση και το σφυγμό, ενώ ο ασθενής είναι σε ύπτια θέση, καθιστός και όρθιος για να ανιχνεύσετε την ορθοστατική υπόταση, ειδ. στη διάρκεια θεραπείας με διουρητικά. Τα κάτω άκρα εκτιμώνται για συμμετρικό οίδημα που αφήνει εντύπωμα, το οποίο αποτελεί συχνό εύρημα. Ο ασθενής τοποθετείται σε υψηλή θέση Fowler, συστήνεται κλινήρης ανάπαυση και χορηγείται υψηλή συγκέντρωση οξυγόνου, σύμφωνα με τις οδηγίες, για να διευκολυνθεί η αναπνοή του ασθενή. Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως είναι η φουροσεμίδη και το κάλιο, χορηγούνται και εκτιμώνται οι επιθυμητές απαντήσεις και οποιεσδήποτε ανεπιθύμητες αντιδράσεις και δίνονται οδηγίες στον ασθενή σχετικά με τη χρήση τους. Όλες οι δραστηριότητες του ασθενή οργανώνονται έτσι, ώστε να μεγιστοποιηθούν οι περίοδοι ανάπαυσης. Για να προληφθεί η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση λόγω της αγγειακής συμφόρησης, το άτομο που φροντίζει τον ασθενή το βοηθάει με κάποιες κινήσεις και εφαρμόζει κάλτσες κατά των εμβολών ή χρησιμοποιεί ηπαρίνες ή βαρφαρίνη. Οποιαδήποτε επιδείνωση της κατάστασης του ασθενή καταγράφεται και αναφέρεται αμέσως. Μερικές φορές μπορεί να παρέχεται δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο (για να αναπληρωθούν οι απώλειες που οφείλονται στη διούρηση), συμπεριλαμβανομένων τροφών που είναι πλούσιες σε κάλιο, όπως είναι οι μπανάνες, τα βερίκοκα και ο χυμός πορτοκαλιού και δίνονται οδηγίες στον ασθενή για να ακολουθεί αυτόν τον τύπο διατροφής. Για να μειωθεί η υπερφόρτωση με υγρά, ο ασθενής πρέπει να αποφεύγει τις τροφές που είναι πλούσιες σε νάτριο, όπως είναι οι κονσέρβες και τα προπαρασκευασμένα φαγητά του εμπορίου, καθώς και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, περιορίζοντας έτσι το νάτριο που προσλαμβάνεται με τις τροφές σε 2 με 3 γραμμάρια την ημέρα και την πρόσληψη υγρών στα 2 λίτρα την ημέρα. Τονίζεται η σημασία των συχνών ιατρικών εξετάσεων και ο ασθενής συμβουλεύεται να ενημερώσει το θεράποντα γιατρό, αν η καρδιακή του συχνότητα είναι ασυνήθιστα άρρυθμη, μειωθεί κάτω από 60 ή αυξηθεί πάνω από 120 ή αν ο ασθενής εμφανίσει αίσθημα παλμών, ζάλη, θόλωση της όρασης, δύσπνοια, επίμονο ξηρό βήχα, αυξημένη κόπωση, παροξυσμική νυχτερινή δύσπνοια, οίδημα των σφυρών, μειωμένη αποβολή ούρων ή αύξηση του σωματικού του βάρους κατά 1,4 με 2,.3 κιλά σε μία εβδομάδα.

Βεβαιωθείτε ότι οι ασθενείς γνωρίζουν τη δράση κάθε φαρμάκου, τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειές τους και τι πρέπει να κάνουν, αν χάσουν κάποια δόση. Τονίστε στους ασθενείς και στην οικογένειά τους τη σημασία του να έχουν προμηθευτεί αρκετά δισκία από κάθε φάρμακο έτσι, ώστε να μη χάσουν κάποια δόση. Ενθαρρύνετε τις δραστηριότητες του ασθενή, διαιρώντας τες σε μικρότερα μέρη για να αποφευχθεί η δύσπνοια.

Τα ετήσια εμβόλια της γρίπης και ένα εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου (που επαναλαμβάνεται κάθε 5 χρόνια) βοηθούν τους ασθενείς να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο συστηματικών λοιμώξεων. Οι συχνές νοσηλείες είναι ο κανόνας παρά η εξαίρεση στην καρδιακή ανεπάρκεια. Η αποτελεσματική θεραπεία μπορεί να εξαρτάται από μια πολυπαραγοντική προσέγγιση που περιλαμβάνει ενεργητική συμμετοχή του ασθενή, του θεράποντα ιατρού και της νοσηλεύτριας της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, του υπεύθυνου για την περίπτωση, του φαρμακοποιού, του διαιτολόγου και του κοινωνικού λειτουργού, μεταξύ άλλων.

Συνώνυμο

congestive heart failure

Υπώνυμος όρος

backward heart failure
congestive heart failure
forward heart failure
high output heart failure
left ventricular heart failure
low output heart failure
right ventricular heart failure