Αγγλικός όρος

placenta previa

Ορισμός

Πλακούντας που προσφύεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας. Υπάρχουν τρεις τύποι: Ο επιπωματικός πλακούντας, ο οποίος προσφύεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας και καλύπτει εντελώς το έσω τραχηλικό στόμιο, ο παραχείλιος πλακούντας, ο οποίος φτάνει μέχρι το έσω τραχηλικό στόμιο και ο επιχείλιος, ο οποίος καλύπτει τμήμα του έσω τραχηλικού στομίου.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Ελαφριά αιμορραγία, η οποία υποτροπιάζει με μεγαλύτερη σοβαρότητα και εμφανίζεται στον 7ο ή 8ο μήνας της εγκυμοσύνης. Βαθμιαία αναπτύσσεται αναιμία, ωχρότητα, ταχυσφυγμία, δύσπνοια και χαμηλή αρτηριακή πίεση.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Η ανώδυνη αιμορραγία κατά τους τρεις τελευταίους μήνες της κύησης, σε συνδυασμό με έναν πλακούντα που ανευρίσκεται στο κάτω τμήμα της μήτρας, αποτελούν τα διαγνωστικά σημεία.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Θα πρέπει να διατηρηθεί η αιμάτωση πριν και κατά την διάρκεια του τοκετού. Η αιμορραγία μετά τον τοκετό θα πρέπει να προλαμβάνεται ή να ελέγχεται. Η αναιμία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται πριν και μετά τον τοκετό. Η πρόληψη της σηψαιμίας είναι αναγκαία.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ: Η πρόγνωση εξαρτάται από τον έλεγχο της αιμορραγίας και την πρόληψη της σηψαιμίας.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Σε ένα ήσυχο περιβάλλον ενημερώνεται η ασθενής για το τι συμβαίνει. Στην συνέχεια ενημερώνεται για τη διαδικασία του υπέρηχου. Η ασθενής ενημερώνεται ότι στην περίπτωση που ο υπέρηχος επιδείξει προδρομικό πλακούντα, θα καθυστερήσει η άσηπτη κολπική εξέταση ως την 34η (προτιμότερο μέχρι την 36η εβδομάδα) εβδομάδα κύησης (ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες επιβίωσης του εμβρύου) και στη συνέχεια θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για άμεσο κολπικό τοκετό ή την καισαρική τομή. (αν παρόλα αυτά ο υπέρηχος αποκαλύψει έναν φυσιολογικά προσφυόμενο πλακούντα, θα γίνει αποστειρωμένη κολπική εξέταση με ένα κολποδιαστολέα, ώστε να αποκλειστούν τοπικές αιτίες αιμορραγίας και να παραγγελθούν εξετάσεις για να αποκλειστούν προβλήματα πηκτικότητας).

Η ασθενής βρίσκεται υπό αυστηρή κατάκλιση και στενή ιατρική παρακολούθηση στο νοσοκομείο, ώστε να παραταθεί η περίοδος κύησης μέχρι την 36η εβδομάδα, όπου θα υπάρχει πιθανώς πνευμονική ωριμότητα (ή μπορεί να προκληθεί πνευμονική ωριμότητα 48 ώρες πριν τον τοκετό). Ο απαιτούμενες διασταυρούμενες μονάδες αίματος εξαρτώνται από τις ανάγκες της ασθενούς. Ο αιματοκρίτης της ασθενούς διατηρείται στο 30% ή και παραπάνω. Η ασθενής προετοιμάζεται σωματικά και ψυχικά για την καισαρική τομή, ενώ ενδέχεται να γίνει προσπάθεια κολπικού τοκετού, μόνο όταν ο προδρομικός πλακούντας είναι επιχείλιος ή παραχείλιος.

Η ασθενής μετά τον τοκετό παρακολουθείται στενά για συνεχή αιμορραγία, η οποία ενδέχεται να λάβει χώρα από τα μεγάλα αγγεία στο κατώτερο τμήμα της μήτρας, ακόμα και αν έχει συσπαστεί ο πυθμένας της. Μπορεί να χορηγηθεί προφυλακτική αντιβιοτική αγωγή, λόγω της ευπάθειας της ασθενούς για λοίμωξη. Οκυτοκίνη χορηγείται για τον έλεγχο της αιμορραγίας, ενώ παρέχονται συμπυκνωμένα ερυθρά ή ολικό αίμα. Η μαιευτική χειρουργική ομάδα είναι διαθέσιμη, σε περίπτωση που χρειαστεί περαιτέρω παρέμβαση. Η αιμοδυναμική κατάσταση της ασθενούς παρακολουθείται συνεχώς, ώστε να παρασχεθεί η αναγκαία ποσότητα αίματος και υγρών, για να αποτραπεί και να αντιμετωπιστεί η υπογκαιμία και να αποφευχθεί η υπερογκαιμία.

Αν και η μητρική θνησιμότητα αποτελεί ένα πρόβλημα, η ασθενής και η οικογένειά της θα πρέπει να διασφαλιστούν ότι αυτή είναι απίθανη, αλλά όχι αδύνατη στα περισσότερα μεγάλα κέντρα, λόγω του συντηρητικού θεραπευτικού σχεδιασμού που ακολουθούν. Στην περίπτωση εμβρυϊκής δυσχέρειας ή θανάτου, η οικογένεια ενημερώνεται ότι αυτά σχετίζονται με την αποκόλληση ενός σημαντικού τμήματος του πλακούντα ή μεγάλου υπογκαιμικού σοκ ή αμφοτέρων. Η ασθενής και η οικογένειά της αξίζουν τη συμπάθεια και την υποστήριξη του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού. Αν το επιβάλλει η οικονομική ή η οικογενειακή κατάσταση της ασθενούς, κανονίζεται συνάντηση με την κοινωνική υπηρεσία. Η συνάντηση με κάποιον πνευματικό ρυθμίζεται ανάλογα με τις επιθυμίες της ασθενούς. Η ελάττωση του άγχους της μητέρας βοηθά στην μείωση της ευερεθιστότητας της μήτρας και έτσι όταν η ασθενής δεν ανταποκρίνεται στα νοσηλευτικά μέτρα (π.χ. τεχνικές χαλάρωσης, καθοδηγούμενες παραστάσεις) ή όταν είναι γνωστό ότι η κατάσταση εκ μέρους της ασθενούς δεν αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά, θα πρέπει να λαμβάνεται η συμβουλή ενός ειδικού για την ψυχική υγεία.