Άφθα

Ορισμός

Η άφθα είναι μια ζυμομυκητίαση του βλεννογόνου που επενδύει το στόμα και τη γλώσσα.

Εναλλακτικές Ονομασίες

Καντιντίαση - στοματική, στοματική άφθα, μυκητίαση - στόμα

Αίτια

Η άφθα προκαλείται από μορφές ενός μύκητα που ονομάζεται Candida. Ένα μικρό ποσό του μύκητα ζει στο στόμα το περισσότερο διάστημα. Συνήθως διατηρείται υπό έλεγχο από το ανοσοποιητικό σύστημα και άλλους τύπους μικροβίων που ζουν επίσης φυσιολογικά στο στόμα.

Ωστόσο, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι αδύναμο, ο μύκητας μπορεί να αυξηθεί, οδηγώντας σε έλκη στο στόμα και τη γλώσσα. Τα ακόλουθα αυξάνουν επίσης τις πιθανότητες ανάπτυξης άφθας:

• Η λήψη στεροειδών φαρμάκων
• Η HIV λοίμωξη ή το AIDS
• Η χημειοθεραπεία για καρκίνο ή φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα μετά από μεταμόσχευση οργάνου
• Η πολύ μεγάλη ή μικρή ηλικία
• Η φτωχή υγεία

Η άφθα παρατηρείται συχνά σε βρέφη. Δεν θεωρείται παθολογική στα βρέφη εκτός και εάν διαρκεί περισσότερο από λίγες εβδομάδες.

Η Candida μπορεί επίσης να προκαλέσει μυκητίαση του κόλπου.

Τα άτομα που έχουν διαβήτη και υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι περισσότερο πιθανό να εκδηλώσουν άφθα, διότι η περίσσεια σακχάρου στο σίελο λειτουργεί ως τροφή για την Candida.
Η λήψη υψηλών δόσεων αντιβιοτικών ή η λήψη αντιβιοτικών για μεγάλο διάστημα αυξάνει τον κίνδυνο για άφθα. Τα αντιβιοτικά σκοτώνουν κάποια από τα "καλά" βακτήρια, που βοηθούν στον περιορισμό της Candida.

Τα άτομα που έχουν οδοντιστοιχίες με κακή εφαρμογή είναι επίσης πιο πιθανό να εκδηλώσουν άφθα.

Συμπτώματα

Η άφθα εμφανίζεται ως λευκές, βελούδινες βλάβες στο στόμα και τη γλώσσα. Κάτω από το λευκό υλικό, υπάρχει ερυθρός ιστός που αιμορραγεί εύκολα. Η βλάβες μπορούν να αυξηθούν αργά σε αριθμό και μέγεθος.

Εξετάσεις και Δοκιμασίες

Ο γιατρός ή ο οδοντίατρος μπορούν σχεδόν πάντα να διαγνώσουν μια άφθα κοιτάζοντας το στόμα και τη γλώσσα. Αυτές οι μυκητιασικές βλάβες έχουν χαρακτηριστική εμφάνιση. Εάν δεν είναι εντελώς ξεκάθαρη η εικόνα, μπορεί να γίνει μία από τις ακόλουθες δοκιμασίες, για την ανεύρεση οργανισμών Candida:

• Μικροσκοπική εξέταση επιχρισμάτων από το στόμα
• Καλλιέργεια των στοματικών βλαβών

Αντιμετώπιση

Για την άφθα σε βρέφη, η αντιμετώπιση ΔΕΝ είναι συχνά απαραίτητη. Γενικά βελτιώνεται αυθόρμητα μέσα σε 2 εβδομάδες.

Εάν αναπτύξετε μια ήπια περίπτωση άφθας μετά από λήψη αντιβιοτικών, η κατανάλωση γιαουρτιού ή η λήψη κάψουλων οξεόφιλων μπορεί να βοηθήσει.

Χρησιμοποιήστε μια μαλακή οδοντόβουρτσα και ξεπλύντε το στόμα μας με ένα αραιωμένο διάλυμα 3% υπεροξειδίου του υδρογόνου αρκετές φορές την ημέρα.

Ο καλός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου σε άτομα με διαβήτη μπορεί να είναι το μόνο που χρειάζεται για την αποδρομή μιας καντιντίασης.

Ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει ένα αντιμυκητιασικό στοματικό διάλυμα (νυστατίνη) ή τροχίσκους (χλωτριμαζόλη) εάν έχετε ένα σοβαρό περιστατικό άφθας ή αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται συνήθως για 5-10 ημέρες. Εάν δεν έχουν αποτέλεσμα, μπορεί να συνταγογραφηθούν άλλα φάρμακα.

Εάν η λοίμωξη έχει εξαπλωθεί σε όλο το σώμα ή έχετε HIV/AIDS, μπορεί να χρησιμοποιηθούν ισχυρότερα φάρμακα, όπως φλουκοναζόλη ή κετοκοναζόλη.

Πρόγνωση

Η άφθα στα βρέφη μπορεί να είναι επώδυνη αλλά σπάνια είναι σοβαρή. Εξαιτίας της δυσφορίας μπορεί να εμποδίσει τη σίτιση. Εάν δεν λυθεί αυθόρμητα από μόνη της μέσα σε 2 εβδομάδες, καλέστε τον παιδίατρό σας.

Στους ενήλικες, η άφθα που εκδηλώνεται στο στόμα μπορεί να θεραπευτεί. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη πρόγνωση εξαρτάται από την ανοσολογική κατάσταση και το αίτιο της ανοσολογικής ανεπάρκειας.

Πιθανές Επιπλοκές

Εάν έχετε αδύναμο ανοσολογικό σύστημα (για παράδειγμα, εάν είστε HIV-θετικός ή λαμβάνετε χημειοθεραπεία), η Candida μπορεί να εξαπλωθεί στο σώμα, προκαλώντας λοίμωξη του οισοφάγου (οισοφαγίτιδα), του εγκεφάλου (μηνιγγίτιδα), της καρδιάς (ενδοκαρδίτιδα), των αρθρώσεων (αρθρίτιδα) ή των οφθαλμών (ενδοφθαλμίτιδα).

Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό

Καλέστε το γιατρό σας εάν:

• Το βρέφος σας είχε στο στόμα βλάβες που συνάδουν με άφθα για τουλάχιστον 2 εβδομάδες.
• Το βρέφος σας δεν σιτίζεται σωστά εξαιτίας των βλαβών.
• Είστε έφηβος ή ενήλικας με βλάβες που συνάδουν με άφθα.
• Έχετε πόνο ή δυσκολία στην κατάποση.
• Έχετε συμπτώματα άφθας και είστε HIV θετικός, λαμβάνετε χημειοθεραπεία ή φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα.

Πρόληψη

Εάν έχετε συχνά επεισόδια άφθας, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τη λήψη αντιμυκητιασικών φαρμάκων σε τακτική βάση για την πρόληψη των υποτροπών.

Εάν ένα βρέφος με άφθα θηλάζει, μιλήστε με το γιατρό σας για τους τρόπους πρόληψης των μελλοντικών λοιμώξεων, όπως ένα αντιμυκητιασικό φάρμακο. Αποστειρώστε ή απορρίψτε τις πιπίλες. Για μωρά που τρέφονται με μπουκάλι και έχουν άφθα, απορρίψτε τα θήλαστρα και αγοράστε καινούργια καθώς το στόμα του μωρού αρχίζει να καθαρίζει.

Για να αποτρέψετε την εξάπλωση της HIV λοίμωξης, ακολουθήστε πρακτικές ασφαλούς σεξ και γενικές προφυλάξεις όταν εργάζεστε με προϊόντα αίματος.