Ορισμός
Οι επώδυνες εμμηνορρυσίες είναι περίοδοι στις οποίες μια γυναίκα βιώνει πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς σαν κράμπες, οξύ πόνο που έρχεται και φεύγει, ισχυρό πόνο ή πιθανά πόνο στη μέση.
Εναλλακτικές Ονομασίες
Εμμηνορρυσία - επώδυνη, δυσμηνόρροια, περίοδοι - επώδυνες, κράμπες - εμμηνορροϊκές, εμμηνορροϊκές κράμπες
Γενικές Πληροφορίες
Η επώδυνη εμμηνορρυσία επηρεάζει πολλές γυναίκες. Για κάποιες γυναίκες, η δυσφορία κάνει δύσκολη την εκτέλεση των καθημερινών οικιακών εργασιών, την εργασία ή τις σχολικές δραστηριότητες για λίγες μέρες σε κάθε έμμηνο κύκλο. Η επώδυνη εμμηνορρυσία είναι η κύρια αιτία χαμένων ωρών από το σχολείο και την εργασία μεταξύ γυναικών στην εφηβεία και στη δεκαετία των 20 ετών.
Ο πόνος μπορεί να ξεκινήσει αρκετές ημέρες νωρίτερα, ή κατά την έναρξη της περιόδου σας. Γενικά ελαττώνεται καθώς η έμμηνος ρύση μειώνεται.
Παρόλο που κάποιος πόνος είναι φυσιολογικός στη διάρκεια της εμμηνορρυσίας, ο υπερβολικός πόνος δεν είναι. Ο ιατρικός όρος για περιόδους με υπερβολικό πόνο είναι δυσμηνόρροια.
Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια αναφέρεται σε εμμηνορροϊκό πόνο που συμβαίνει περίπου όταν ξεκινά για πρώτη φορά η έμμηνος ρύση σε υγιείς νεαρές γυναίκες. Αυτός ο τύπος πόνου δεν σχετίζεται συνήθως με κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα της μήτρας ή άλλων πυελικών οργάνων. Η αυξημένη ενεργότητα της ορμόνης προσταγλανδίνη, που παράγεται στη μήτρα, πιστεύεται ότι αποτελεί παράγοντα στην πρωτοπαθή δυσμηνόρροια.
Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια είναι εμμηνορροϊκός πόνος που αναπτύσσεται αργότερα, με τις προηγούμενες περιόδους περισσότερο φυσιολογικές, και συχνά σχετίζεται με προβλήματα στη μήτρα ή άλλα πυελικά όργανα, όπως:
- Ενδομητρίωση
- Λειομυοϊνώματα
- Ενδομήτρια συσκευή από χαλκό
- Ωοθηκικές κύστεις
- Πυελική φλεγμονώδης νόσος
- Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο
- Σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι
- Στρες και άγχος
Οικιακή Περίθαλψη
Τα ακόλουθα βήματα μπορεί να σας βοηθήσουν να αποφύγετε τα συνταγογραφούμενα φάρμακα:
- Εφαρμόστε μια ηλεκτρική θερμοφόρα στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς σας (κάτω από τον ομφαλό σας). Προσέξτε να ΜΗΝ κοιμηθείτε με τη θερμοφόρα αναμμένη.
- Κάντε ελαφρό κυκλικό μασάζ με τα δάκτυλα στην κατώτερη κοιλιακή χώρα.
- Να πίνετε ζεστά ροφήματα.
- Να τρώτε ελαφρά αλλά συχνά γεύματα.
- Ακολουθήστε μια δίαιτα πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες, όπως σιτηρά ολικής άλεσης, φρούτα και λαχανικά, αλλά με περιορισμό στο αλάτι, ζάχαρη, αλκοόλ και καφεΐνη.
- Κρατήστε τα πόδια σας ανυψωμένα όταν ξαπλώνετε, ή ξαπλώστε στο πλάι με τα γόνατα λυγισμένα.
- Εφαρμόστε τεχνικές χαλάρωσης, όπως διαλογισμό ή γιόγκα.
- Δοκιμάστε αντιφλεγμονώδη φάρμακα που δεν απαιτούν συνταγή, όπως ιβουπροφαίνη. Ξεκινήστε να τα παίρνετε την προηγούμενη ημέρα από αυτή που περιμένετε να αρχίσει η περίοδός σας, και συνεχίστε να τα παίρνετε τακτικά τις πρώτες μέρες της περιόδου.
- Δοκιμάστε συμπληρώματα βιταμίνης Β6, ασβεστίου και μαγνησίου, ιδιαίτερα εάν ο πόνος σας προέρχεται από προεμμηνορροϊκό σύνδρομο.
- Κάντε θερμό ντους ή μπάνιο.
- Να βαδίζετε ή να ασκήστε τακτικά.
- Χάστε βάρος εάν είστε υπέρβαρος.
Εάν αυτά τα μέτρα δεν σας βοηθήσουν, ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει φάρμακα όπως:
- Αντιβιοτικά
- Αντικαταθλιπτικά
- Αντισυλληπτικά
- Συνταγογραφούμενα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως μεκλοφαιναμάτη
- Συνταγογραφούμενα αναλγητικά (περιλαμβανομένου ναρκωτικών όπως κωδεΐνη, για σύντομες χρονικές περιόδους)
Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό
Καλέστε το γιατρό αμέσως εάν:
- Το κολπικό έκκριμα είναι αυξημένο σε ποσότητα ή μυρίζει άσχημα.
- Έχετε πυρετό.
- Ο πόνος σας είναι σημαντικός, η περίοδός σας έχει καθυστερήσει μία εβδομάδα και ήσασταν σεξουαλικά δραστήρια.
Επίσης, καλέστε το γιατρό σας εάν:
- Τα μέτρα αυτοφροντίδας δεν ανακουφίζουν τον πόνο σας μετά από 3 μήνες.
- Έχετε μια ενδομήτρια συσκευή που τοποθετήθηκε πριν από περισσότερο από 3 μήνες.
- Έχετε θρόμβους αίματος ή άλλα συμπτώματα με τον πόνο.
- Ο πόνος είναι σοβαρός ή ξαφνικός.
- Ο πόνος συμβαίνει σε χρόνο εκτός της περιόδου, ξεκινά περισσότερο από 5 ημέρες πριν την περίοδό σας ή συνεχίζει μετά το πέρας της περιόδου.
Τι να Περιμένετε κατά την Επίσκεψη στο Γιατρό
Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει, δίνοντας προσοχή στην πύελο και την κοιλιά σας, και θα σας κάνει ερωτήσεις για το ιατρικό ιστορικός σας και τα τρέχοντα συμπτώματα, όπως:
- Πόσο χρονών ήσασταν όταν ξεκίνησε η πρώτη έμμηνος ρύση σας;
- Ήταν πάντα επώδυνες; Εάν όχι, πότε ξεκίνησε ο πόνος;
- Πότε στον έμμηνο κύκλο σας βιώνετε τον πόνο;
- Ο πόνος είναι οξύς, αμβλύς, διαλείπων, συνεχής, δυνατός ή με τη μορφή κράμπας;
- Είστε σεξουαλικά δραστήρια;
- Χρησιμοποιείται μεθόδους αντισύλληψης; Τι τύπου;
- Πότε ήταν η τελευταία σας εμμηνορροϊκή περίοδος;
- Η ροή της τελευταίας περιόδου σας ήταν φυσιολογική για εσάς;
- Οι περίοδοί σας τείνουν να είναι βαριές ή παρατεταμένες (διαρκούν περισσότερο από 5 ημέρες);
- Είχατε διέλευση θρόμβων;
- Οι περίοδοί σας είναι γενικά τακτικές και προβλεπόμενες;
- Χρησιμοποιείται ταμπόν;
- Τι έχετε κάνει για να ανακουφιστείτε από τη δυσφορία; Πόσο αποτελεσματικό ήταν;
- Υπάρχει κάτι που να επιδεινώνει τον πόνο σας;
- Έχετε άλλα συμπτώματα;
Οι διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να εκτελεστούν, περιλαμβάνουν:
- Αιματολογικές εξετάσεις όπως γενική αίματος
- Καλλιέργειες (μπορεί να ληφθούν για να αποκλειστούν σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι όπως γονόρροια, πρωτοπαθής σύφιλη ή χλαμύδια)
- Λαπαροσκόπηση
- Υπέρηχος
Ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει αντισυλληπτικά χάπια για την ανακούφιση από τους εμμηνορροϊκούς πόνους. Εάν δεν τα χρειάζεστε για αντισύλληψη, μπορείτε να σταματήσετε να τα παίρνετε μετά από 6 με 12 μήνες. Πολλές γυναίκες παραμένουν ανακουφισμένες από συμπτώματα ακόμα και μετά τη διακοπή των φαρμάκων.
Χειρουργείο μπορεί να απαιτηθεί για γυναίκες που δεν ανακουφίζονται αρκετά από τον πόνο ή ο πόνος δεν μπορεί να ελεγχθεί. Οι επεμβάσεις κυμαίνονται από αφαίρεση κύστεων, πολυπόδων, συμφύσεων, ενδομητρίωσης ή λειομυοϊνωμάτων έως πλήρη υστερεκτομή.
Συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για ενδομητρίωση.
Για πόνο που προκαλείται από ενδομήτρια συσκευή, ο γιατρός μπορεί να συστήσει:
- Αναμονή μέχρι το τέλος του πρώτου έτους χρήσης. Οι επώδυνες περίοδοι φεύγουν σε πολλές γυναίκες στη διάρκεια αυτή.
- Αφαίρεση της ενδομήτριας συσκευής και χρήση άλλης μεθόδου αντισύλληψης.
- Αλλαγή της ενδομήτριας συσκευής με μία που περιέχει προγεστερόνη, που συνήθως κάνει τις περιόδους ελαφρότερες και λιγότερο επώδυνες.
French L. Dysmenorrhea. Am Fam Physician. 2005;71(2):285-291.
Harel Z. Dysmenorrhea in adolescents and young adults: etiology and management. J Pediatr Adolesc Gynecol. 2006;19:363-371.
Lentz GM. Primary and secondary dysmenorrhea, premenstrual syndrome, and premenstrual dysphoric disorder: Etiology, diagnosis, management. In: Katz VL, Lentz GM, Lobo RA, Gershenson DM, eds. Comprehensive Gynecology. 5th ed. Philadelphia, Pa: Mosby Elsevier;2007:chap 36.