Ορισμός
Ζαλάδα είναι ένα αίσθημα ότι πρόκειται να λιποθυμήσετε, ότι είστε ασταθής, δεν έχετε ισορροπία ή έχετε ίλιγγο (ένα αίσθημα ότι εσείς ή το δωμάτιο περιστρέφεται).
Τα πιο πολλά αίτια ζαλάδας δεν είναι σοβαρά και είτε αποδράμουν αυθόρμητα ή αντιμετωπίζονται εύκολα.
Εναλλακτικές Ονομασίες
Ζάλη, απώλεια ισορροπίας, ίλιγγος
Αίτια
Η ζαλάδα εμφανίζεται όταν δεν υπάρχει αρκετή παροχή αίματος στον εγκέφαλο. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν υπάρχει μια ξαφνική πτώση στην αρτηριακή πίεση ή έχετε αφυδατωθεί εξαιτίας εμέτου, διάρροιας, πυρετού ή άλλων αιτίων. Πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα καθώς μεγαλώνουν, βιώνουν ζαλάδα όταν σηκώνονται πολύ γρήγορα από μια καθιστή θέση ή θέση κατάκλισης. Η ζαλάδα συχνά συνοδεύει τη γρίπη, την υπογλυκαιμία, το κοινό κρυολόγημα ή τις αλλεργίες.
Πιο σοβαρές παθήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε ζαλάδα περιλαμβάνουν καρδιακά προβλήματα (όπως ανώμαλος καρδιακός ρυθμός ή καρδιακή προσβολή), εγκεφαλικό επεισόδιο και σοβαρή πτώση της αρτηριακής πίεσης (καταπληξία). Εάν υπάρχει κάποια από αυτές τις σοβαρές διαταραχές, θα έχετε επίσης και άλλα συμπτώματα, όπως θωρακικό άλγος, καλπάζουσα καρδιά, αδυναμία ομιλίας, αλλαγή στη όραση ή άλλα συμπτώματα.
Τα πιο κοινά αίτια ιλίγγου είναι ο καλοήθης ίλιγγος θέσης και η λαβυρινθίτιδα. Ο καλοήθης ίλιγγος θέσης είναι ίλιγγος που εμφανίζεται όταν αλλάζετε θέση στο κεφάλι. Η λαβυρινθίτιδα συνήθως ακολουθεί ένα κρυολόγημα ή γρίπη και προκαλείται από ιογενή λοίμωξη του έσω ωτός. Η νόσος Meniere είναι ένα άλλο κοινό πρόβλημα του έσω ωτός. Προκαλεί ίλιγγο, απώλεια ισορροπίας και κουδούνισμα στα αυτιά.
Πολύ λιγότερο συχνά, ο ίλιγγος ή το αίσθημα αστάθειας είναι ένα σημείο εγκεφαλικού επεισοδίου, πολλαπλής σκλήρυνσης, επιληπτικής κρίσης, όγκου εγκεφάλου ή εγκεφαλικής αιμορραγίας. Σε τέτοιες παθήσεις, ο ίλιγγος ή η αστάθεια συνήθως συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα.
Οικιακή Περίθαλψη
Εάν τείνετε να ζαλίζεστε όταν σηκώνεστε, αποφύγετε τις απότομες αλλαγές θέσης.
Εάν διψάτε ή ζαλίζεστε, πιείτε υγρά. Εάν δεν μπορείτε να κρατήσετε τα υγρά λόγω ναυτίας ή εμέτου, μπορεί να χρειάζεστε ενδοφλέβια υγρά. Αυτά χορηγούνται στο νοσοκομείο.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο καλοήθης ίλιγγος θέσης και η λαβυρινθίτιδα αποδράμουν αυθόρμητα μέσα σε λίγες εβδομάδες. Στη διάρκεια προσβολών ιλίγγου από οποιαδήποτε αιτία, προσπαθήστε να ξεκουραστείτε και να μείνετε ακίνητος. Αποφύγετε τις απότομες αλλαγές θέσης καθώς και τα έντονα φώτα. Να είστε προσεκτικοί όταν οδηγείτε ή χρησιμοποιείτε μηχανήματα.
Κάποιοι ίλιγγοι μπορούν να ελαττωθούν δουλεύοντας με έναν φυσικοθεραπευτή. Τα φάρμακα που χορηγεί ο γιατρός μπορεί να σας βοηθήσουν να αισθανθείτε καλύτερα.
Τέτοια φάρμακα περιλαμβάνουν αντισταμινικά, κατασταλτικά ή χάπια για τη ναυτία. Για τη νόσο Meniere, μπορεί να απαιτείται χειρουργείο.
Πότε να Επικοινωνήσετε με το Γιατρό
Καλέστε το 166 ή πηγαίνετε στα επείγοντα, εάν κάποιος που ζαλίζεται έχει επίσης:
- Τραύμα κεφαλής
- Πυρετό πάνω από 38,3°C, πονοκέφαλο ή ιδιαιτέρως άκαμπτο λαιμό
- Συσπάσεις ή συνεχή έμετο
- Θωρακικό άλγος, αίσθημα παλμών, δύσπνοια, αδυναμία, αδυναμία να κινήσει κάποιο άκρο ή αλλαγή στην όραση ή την ομιλία
- Λιποθυμά και χάνει τις αισθήσεις του για περισσότερο από μερικά λεπτά.
Καλέστε το γιατρό σας εάν:
- Δεν είχατε ποτέ πριν ζαλάδα.
- Τα συμπτώματα που είχατε στο παρελθόν είναι διαφορετικά (για παράδειγμα, διαρκούν περισσότερο από ότι συνήθως, είναι χειρότερα από πριν ή παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες).
- Το ύποπτο αίτιο είναι κάποιο φάρμακο. Μιλήστε με το γιατρό σας πριν κάνετε αλλαγές στα φάρμακά σας.
- Έχετε οποιαδήποτε απώλεια της ακοής.
Τι να Περιμένετε κατά την Επίσκεψη στο Γιατρό
Ο γιατρός σας θα εκτελέσει μια κλινική εξέταση, εστιάζοντας στην καρδιά, κεφάλι, αυτιά και νευρικό σύστημά σας, και θα σας κάνει ερωτήσεις όπως:
- Η ζαλάδα σας μοιάζει με ζάλη, ίλιγγο ή αστάθεια;
- Η ζαλάδα συμβαίνει με μια αλλαγή στη θέση του σώματος;
- Τι άλλα συμπτώματα συμβαίνουν όταν ζαλίζεστε;
- Πότε ξεκίνησε η ζαλάδα;
- Είστε συνέχεια ζαλισμένος ή η ζαλάδα έρχεται και φεύγει;
- Πόσο διαρκεί η ζαλάδα (λεπτά, ώρες);
- Αναπτύχθηκε κάποια νόσος πριν ή μετά την έναρξη της ζαλάδας; Πόσο πολύ αργότερα;
- Είχατε ναυτία ή έμετο;
- Έχετε σημαντικό στρες ή άγχος;
Οι διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να εκτελεστούν περιλαμβάνουν:
- Μετρήσεις και δοκιμασίες της αρτηριακής πίεσης
- ΗΚΓ
- Δοκιμασίες ακοής
- Νευρολογικές δοκιμασίες
- Μπορεί να απαιτηθεί δοκιμασία της ισορροπίας
- Μαγνητική τομογραφία
Πρόληψη
Αντιμετωπίστε άμεσα λοιμώξεις των ωτών, κρυολογήματα, γρίπη, συμφόρηση των παραρρίνιων κόλπων και άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της λαβυρινθίτιδας και της νόσου Meniere.
Εάν έχετε κρύωμα, γρίπη ή άλλη ιογενή νόσο, να πίνετε αρκετά υγρά για να αποφύγετε την αφυδάτωση.
Kerber KA. Vertigo and dizziness in the emergency department. Emerg Med Clin North Am. 2009;27:39-50.
Tusa RJ. Dizziness. Med Clin North Am. 2009; 93:263-271.
Swartz R. Treatment of vertigo. Am Fam Physician. 2005; 71(6): 1115-1122.