Γράφει ο Ιωάννης Γαβράς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης ΛΗΤΩ - ΜΗΤΕΡΑ

Οι πόνοι κατά τη διάρκεια της περιόδου κατά κανόνα θεωρούνται ‘φυσιολογικοί’. Υπάρχουν περιπτώσεις, όμως, στις οποίες είναι σύμπτωμα κάποιας ασθένειας, όπως η ενδομητρίωση. Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνει προληπτικά κάθε γυναίκα και ποια είναι η ιατρική αντιμετώπιση;

Οι πόνοι κατά την περίοδο (δυσμηνόρροια) είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί πολλές γυναίκες και συχνά θεωρείται ‘φυσιολογικό’. Οφείλονται κυρίως στις συσπάσεις που κάνει η μήτρα υπό την επίδραση διαφόρων ουσιών που εκκρίνονται τοπικά, όπως οι προσταγλανδίνες, και πράγματι συνήθως δεν εμπνέουν ανησυχία και αφορούν μια καλοήθη κατάσταση που αντιμετωπίζεται είτε με υπομονή είτε με κοινά παυσίπονα.

Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για ‘πρωτοπαθή δυσµηνόρροια’.

Πρωτοπαθής σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποιο υποκείμενο νόσημα. Τα χαρακτηριστικά της είναι ότι εμφανίζεται συνήθως πριν από την ηλικία των 20 ετών και η έναρξη του πόνου κάθε μήνα είναι μαζί με την περίοδο χωρίς να συνοδεύεται από άλλα ιδιαίτερα συμπτώματα.

Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια

Σε αρκετές περιπτώσεις, ωστόσο, οι πόνοι στην περίοδο δεν είναι τόσο αθώοι και οφείλονται σε κάποια υποκείμενη παθολογία, όπως στένωση του τραχήλου, φλεγμονές στην κοιλιά, συμφύσεις ή ενδομητρίωση. Στις περιπτώσεις αυτές μιλάμε για «δευτεροπαθή δυσµηνόρροια».

Μια συχνή αιτία της κατάστασης αυτής είναι η ενδομητρίωση, που πολλές φορές παραμένει αδιάγνωστη για πολλά χρόνια. Τα χαρακτηριστικά της δυσμηνόρροιας που οφείλεται σε ενδομητρίωση είναι ότι συνήθως εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία, ο πόνος επιδεινώνεται προοδευτικά σε βάθος χρόνου, μπορεί να υπάρχει και πόνος χαμηλά στη μέση, η έναρξη του πόνου κάθε μήνα μπορεί να προηγείται της περιόδου μερικές ημέρες.

Ακόμα, μπορεί να συνοδεύεται από σταγονοειδή αιμορραγία από τον κόλπο, ή να υπάρχουν και διαταραχές του κύκλου, ή και πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή.

Η ενδομητρίωση οφείλεται στην ανάπτυξη ιστού που κανονικά πρέπει να βρίσκεται μέσα στη μήτρα – το ενδομήτριο δηλαδή – σε άλλες περιοχές, συχνότερα χαμηλά μέσα στην κοιλιά ή τις ωοθήκες. Αν και η έρευνα για την αιτιολογία της ενδομητρίωσης είναι συνεχής, δεν υπάρχει βεβαιότητα για την αιτιολογία της.

Φαίνεται όμως ότι υπάρχει και κληρονομική προδιάθεση. Το βέβαιο είναι ότι αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα για τις γυναίκες, διότι αφενός μπορεί να περάσουν πολλά χρόνια πριν διαγνωστεί και θεραπευτεί και αφετέρου μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην υγεία.

Κυριότερο σύμπτωμα της ενδομητρίωσης είναι ο πόνος που μπορεί να συνδέεται με την περίοδο, να είναι συνεχής ή να προκαλείται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, με σημαντικές επιπτώσεις στη σεξουαλική ζωή της γυναίκας.

Το άλλο θέμα με την ενδομητρίωση είναι ότι συχνά προκαλεί προβλήματα στη γονιμότητα. Το παράδοξο, μάλιστα, είναι ότι όσο πιο προχωρημένη είναι η νόσος, τόσο τα συμπτώματα μπορεί να είναι ηπιότερα ή και να απουσιάζουν.

Η διάγνωση και η θεραπεία

Η οριστική διάγνωση της ενδομητρίωσης γίνεται με λαπαροσκόπηση, μια απλή χειρουργική επέμβαση που μας επιτρέπει να δούμε με άμεση όραση τα εσωτερικά όργανα της κοιλιάς. Ωστόσο, ο γυναικολόγος μπορεί να υποψιαστεί την παρουσία της νόσου από το ιστορικό και τα συμπτώματα της ασθενούς.

Γι’ αυτό είναι σημαντική η τακτική ετήσια επίσκεψη στον ιατρό, όπου μαζί με το τεστ ΠΑΠ γίνεται και πλήρης γυναικολογική εξέταση με ενδοκολπικό υπερηχογράφημα και η γυναίκα έχει την ευκαιρία να συζητήσει θέματα που μπορεί να φαίνονται αθώα, αλλά να υποκρύπτουν κάποια παθολογία.

Η θεραπεία της ενδομητρίωσης δεν είναι πάντα απλή, διότι πρόκειται για μια νόσο που αφενός είναι προοδευτική, αφετέρου υποτροπιάζει σε πολλές περιπτώσεις. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις όσον αφορά στη φαρμακευτική θεραπεία με καινούργια και αποτελεσματικά φάρμακα.

Ωστόσο η χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου με λαπαροσκοπική καταστροφή ή αφαίρεση των ενδομητριωσικών εστιών είναι απαραίτητη σε ορισμένες περιπτώσεις.

Γενικά, η θεραπεία της ενδομητρίωσης πρέπει να εξατομικεύεται και να προσαρμόζεται στις ειδικές ανάγκες και προβλήματα της κάθε γυναίκας ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων, την επιθυμία της για τεκνοποίηση, την ηλικία της και άλλες ιδιαίτερες προτιμήσεις της.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Στάση εργασίας την Τρίτη στο "Γ. Γεννηματάς" της Αθήνας λόγω του συστήματος εφημέρευσης
Υγιεινές συνταγές με κολοκύθα
Πολύς χρόνος στον καναπέ και την καρέκλα βλάπτει την καρδιά [μελέτη]