Η γενική αίματος αποτελεί μια γενική διαγνωστική εξέταση του αίματος που χρησιμεύει για τον έλεγχο βασικών παθολογικών διαταραχών (π.χ. αναιμία, λοίμωξη).

Οι βασικές μετρήσεις που εκτίθενται στη γενική αίματος είναι:

1. Ο αριθμός και η μορφολογία των λευκών αιμοσφαιρίων και των υποπληθυσμών τους

Τα λευκά αιμοσφαίρια, που κυκλοφορούν στο αίμα περιλαμβάνουν τα ουδετερόφιλα πολυμορφοπύρηνα, τα ηωσινόφιλα πολυμορφοπύρηνα, τα βασεόφιλα πολυμορφοπύρηνα, τα μονοπύρηνα, τα λεμφοκύτταρα, τα πλασματοκύτταρα και αποτελούν αδρό δείκτη της επάρκειας του ανοσοποιητικού συστήματος αλλά και της ύπαρξης ή όχι σημαντικού βαθμού ενεργού φλεγμονής. Η παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων γίνεται από το μυελό των οστών και από τα λεμφικά όργανα που εντοπίζονται στους λεμφαδένες, το σπλήνα, τον θύμο, τις αμυγδαλές, τους λεμφικούς σχηματισμούς του εντέρου και άλλων περιοχών.

2. Η ποσότητα της αιμοσφαιρίνης, ο αριθμός και η μορφολογία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και το ύψος του αιματοκρίτη

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο συνδεδεμένο με αιμοσφαιρίνη στους ιστούς του ανθρώπινου σώματος. Η φυσιολογική παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο ανθρώπινο σώμα γίνεται στο μυελό μετά τη δράση της ερυθροποιητίνης, ενώ τα γερασμένα ερυθρά αιμοσφαίρια καταστρέφονται στο δικτυοενδοθηλιακό σύστημα και ιδιαίτερα στο σπλήνα. Το ύψος της αιμοσφαιρίνης, ο αριθμός και η μορφολογία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και το ύψος του αιματοκρίτη αποτελούν αδρούς δείκτες της ομαλής διεξαγωγής του κύκλου της αιμοποίησης και της απρόσκοπτης λειτουργίας των ερυθρών αιμοσφαιρίων ως οχημάτων μεταφοράς του οξυγόνου στην περιφέρεια. Για παράδειγμα, καρκινώματα που παράγουν ερυθροποιητίνη προκαλούν αύξηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη, ενώ η έλλειψη σιδήρου προκαλεί αναιμία με μείωση των παραπάνω δεικτών λόγω αδυναμίας του μυελού να χρησιμοποιήσει σωστά την ερυθροποιητίνη για να φτιάξει επαρκή αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων.

3. Ο αριθμός και η μορφολογία των αιμοπεταλίων

Τα αιμοπετάλια αποτελούν κύτταρα του αίματος, τα οποία είναι πολύ σημαντικά για την πήξη του αίματος. Tα προγονικά κύτταρα των αιμοπεταλίων είναι τα μεγακαρυοκύτταρα, τα οποία βρίσκονται στο μυελό των οστών. Όταν κάποιο αγγείο υποστεί τραυματισμό με τομή ή ρήξη, κινητοποιείται ο μηχανισμός της αιμόστασης που περιλαμβάνει αγγειόσπασμο, σχηματισμό αιμοπεταλιακού θρόμβου, ενεργοποίηση πολλαπλών ενζύμων και παραγόντων πήξεων του αίματος. Ο αριθμός και η μορφολογία των αιμοπεταλίων αποτελεί έναν αδρό δείκτη ομαλής πήξης του αίματος και καλής λειτουργίας του μυελού των οστών. Έτσι, για παράδειγμα, νοσήματα του μυελού των οστών όταν συνοδεύονται από αύξηση των αιμοπεταλίων προκαλούν αυξημένη πηκτικότητα, ενώ όταν συνοδεύονται από πτώση των αιμοπεταλίων προκαλούν αιμορραγική διάθεση.

4. Βασικοί ερυθροκυτταρικοί δείκτες

Στην εκτίμηση της γενικής αίματος βασικό ρόλο έχουν και οι ερυθροκυτταρικοί δείκτες. Οι βασικότεροι ερυθροκυτταρικοί δείκτες είναι οι δείκτες MCV, MCH, MCHC, RDW. Αναδεικνύουν ορισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Το MCV είναι ο μέσος όγκος ερυθρών. Ο ειδικός παθολόγος πρέπει να διαγνώσει εάν η διαταραχή στο MCV, αντανακλά μια παροδική διαταραχή που προκαλείται από απλά παθολογικά προβλήματα (π.χ. κοινή ίωση), εάν πρόκειται για παραμόρφωση ερυθρών από παράγοντες στο αίμα που προκαλούν αλλοιώσεις κατά την εξέταση (π.χ. ωσμωτική διόγκωση λόγω αυξημένου σακχάρου) ή εάν υπάρχει μόνιμη διαταραχή σε κάποιο επίπεδο της φυσιολογικής ερυθροποίησης (π.χ. λόγω κακής απορρόφησης βιταμινών Β).

Το MCH, η μέση αιμοσφαιρίνη του ερυθρού, αποτελεί το μέσο όρο της αιμοσφαιρίνης του ερυθρού. Είναι εξαιρετικός δείκτης της ποσότητας της αιμοσφαιρίνης, που περιέχεται στο ερυθρό αιμοσφαίριο. Τα άτομα με έλλειψη σιδήρου και θαλασσαιμία έχουν για παράδειγμα ελάττωση MCH, λόγω αδυναμίας σύνθεσης φυσιολογικής ποσότητας αιμοσφαιρίνης. Συγγενής στο MCH, είναι ο MCHC, η μέση σωματική συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης. Ο δείκτης αυτός είναι πολύτιμος στην περίπτωση της κληρονομικής σφαιροκυττάρωσης. Το RDW, το εύρος της κατανομής των ερυθρών, αποτελεί δείκτη της ανισοκυττάρωσης, των διακυμάνσεων δηλαδή του μεγέθους των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η τιμή του RDW, έχει σημαντικό ρόλο στην διαγνωστική προσπέλαση και εκτίμηση της αναιμίας.

Άλλες γενικές εξετάσεις που γίνονται στα πλαίσια του καθιερωμένου check up είναι η εξέταση ουρίας –κρεατινίνης-γενικής ούρων για την αδρή εκτίμηση των νεφρών και οι εξετάσεις χοληστερίνης-κλασμάτων χοληστερίνης-ουρικού οξέος-σακχάρου-τριγλυκεριδίων για την εκτίμηση του μεταβολισμού.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Γιατί υπάρχει τόσο στρες στις γιορτές
Δωμάτιο Snoezelen - Μία καινοτόμος θεραπευτική παρέμβαση για ασθενείς με άνοια
C. Oberhammer στο  7ο Healthcare Transformation: Οι τάσεις του καταναλωτή στην αγορά αυτοφροντίδας