Επιμέλεια τέκνων: ύψιστης σημασίας η προστασία γυναικών και παιδιών από τη βία

Σε σχέδιο έκθεσης, που εγκρίθηκε την Τρίτη με 43 ψήφους υπέρ, 3 κατά και 4 αποχές από την επιτροπή Νομικών Θεμάτων και την επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων του ΕΚ, οι ευρωβουλευτές καταδικάζουν απερίφραστα όλες τις μορφές βίας λόγω φύλου, ενδοοικογενειακής βίας και βίας κατά των γυναικών.

Η απαγόρευση κυκλοφορίας και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης έχουν οδηγήσει σε αύξηση της βίας μεταξύ των συντρόφων και κατέστησαν δυσκολότερη την πρόσβαση γυναικών και παιδιών σε δομές προστασίας, υπηρεσίες υποστήριξης και τη δικαιοσύνη, λένε οι ευρωβουλευτές. Καλούν τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν επειγόντως το φαινόμενο αυτό και να στηρίξουν τα θύματα έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, ιδίως διασφαλίζοντας την ασφάλεια και την οικονομική ανεξαρτησία τους μέσω της πρόσβασης σε ειδική στέγαση, υπηρεσίες υγείας, μεταφορές και ψυχολογική υποστήριξη. Η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα πρέπει επίσης να προσθέσουν τον όρο «έμφυλη βία» στη λίστα με τα εγκλήματα που ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία στο πλαίσιο του άρθρου 83 ΣΛΕΕ.

Δικαιώματα επιμέλειας και βέλτιστο συμφέρον του παιδιού

Το σχέδιο έκθεσης αναφέρει ότι οι νομικές αγωγές και τα αιτήματα για από κοινού επιμέλεια χρησιμοποιούνται συχνά για τον έλεγχο και τον εκφοβισμό των θυμάτων και αποτελούν άλλη μια μορφή έμφυλης βίας. Ως εκ τούτου, η μη αντιμετώπιση του φαινομένου της άσκησης βίας από συντρόφους στο πλαίσιο της απόδοσης δικαιωμάτων επιμέλειας συνιστά παραβίαση του ανθρώπινου δικαιώματος στη ζωή και της υγιούς ανάπτυξης των γυναικών και των παιδιών.

Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν ότι κατά τη θέσπιση των ρυθμίσεων για τα δικαιώματα επιμέλειας και επικοινωνίας, η προστασία των γυναικών και των παιδιών από τη βία και το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού πρέπει να είναι υψίστης σημασίας. Θα πρέπει να παρέχεται στα παιδιά η ευκαιρία να ακουστούν και, σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υπόνοια άσκησης βίας, οι ακροάσεις πρέπει να διεξάγονται σε φιλικό προς τα παιδιά περιβάλλον.

Κατάρτιση επαγγελματιών

Οι επιτροπές καλούν την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν και να χρηματοδοτήσουν την υποχρεωτική κατάρτιση των επαγγελματιών που ασχολούνται με υποθέσεις έμφυλης βίας, κακοποίησης παιδιών και ενδοοικογενειακής βίας. Η κατάρτιση θα πρέπει να αποσκοπεί στη βελτίωση των γνώσεων σχετικά με τα μέτρα προστασίας και τις ανάγκες των θυμάτων, στον εντοπισμό ενδείξεων κακοποίησης και στην παροχή δεξιοτήτων για την καλύτερη επικοινωνία με τα θύματα και τη στήριξή τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι οι αστυνομικές και δικαστικές υπηρεσίες χρηματοδοτούνται, εκπαιδεύονται και ανταποκρίνονται επαρκώς στην αντιμετώπιση καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας.

Επαρκής στήριξη των θυμάτων

Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν βαθιά ανησυχία για τον ανησυχητικό αριθμό των γυναικοκτονιών στην Ευρώπη και παροτρύνουν τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν επαρκή νομική προστασία, αποτελεσματικές ακροάσεις, περιοριστικά μέτρα, καταφύγια, παροχή συμβουλών και οικονομική στήριξη στις γυναίκες που έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταπολεμήσουν τα έμφυλα στερεότυπα, να προωθήσουν την ισότητα των φύλων στις γονικές ευθύνες και να ευαισθητοποιήσουν το κοινό σε ολόκληρη την ΕΕ για τη δημιουργία κλίματος μηδενικής ανοχής έναντι της βίας.

Το σχέδιο έκθεσης θα τεθεί σε ψηφοφορία στην ολομέλεια μετά τις θερινές διακοπές.

Η συνεισηγήτρια Έλενα Κουντουρά (Αριστερά, Ελλάδα) δήλωσε: «Με την παρούσα έκθεση, καλούμε τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η προστασία των γυναικών και των παιδιών από τη βία και το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού είναι υψίστης σημασίας και υπερισχύουν άλλων κριτηρίων κατά τον καθορισμό των ρυθμίσεων για την απόδοση της επιμέλειας, την πρόσβαση στα παιδιά και τα δικαιώματα επίσκεψης. Η βία που ασκείται από ερωτικούς συντρόφους είναι σαφώς ασυμβίβαστη με το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού και με την κοινή επιμέλεια και φροντίδα. Ως εκ τούτου, οι αποφάσεις σχετικά με την επιμέλεια θα πρέπει να αναβάλλονται έως ότου διερευνηθεί επαρκώς η βία από τον σύντροφο και διενεργηθεί εκτίμηση κινδύνου. Οι υποθέσεις επιμέλειας θα πρέπει να εκδικάζονται από εξειδικευμένα δικαστήρια και δικαστές, με την υποστήριξη εμπειρογνωμόνων επιστημόνων.»

Η συνεισηγήτρια LuisaRegimenti (ΕΛΚ, Ιταλία) δήλωσε: «Η βία μεταξύ των συντρόφων είναι ένα ευρέως διαδεδομένο ζήτημα που προκαλεί αμέτρητα τραύματα στα θύματα. Από στατιστική άποψη, οι γυναίκες και τα παιδιά πλήττονται περισσότερο. Είμαι υπερήφανη για το σημαντικό αποτέλεσμα που επιτεύχθηκε σήμερα από τις επιτροπές μας. Η κοινή αντιμετώπιση είναι ουσιαστικής σημασίας, μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και του εντοπισμού των ρυθμιστικών κενών. Είμαι πεπεισμένη ότι η έκθεση αυτή, η οποία καταρτίστηκε με ενεργή συμμετοχή όλων των κοινοβουλευτικών ομάδων, μπορεί να έχει θεμελιώδη σημασία για την καθοδήγηση της ευρωπαϊκής απάντησης για την προστασία των γυναικών και των παιδιών.»

Εκτιμάται ότι το 22% των γυναικών έχουν υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία και το 43% έχουν υποστεί ψυχολογική βία από τον σύντροφό τους με τις γυναίκες και τα παιδιά να πλήττονται δυσανάλογα. Σύμφωνα με έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, τα θύματα καταγγέλλουν τα σοβαρότερα περιστατικά βίας συντρόφου τους στην αστυνομία μόνο στο 14% των περιπτώσεων, ενώ τα δύο τρίτα των γυναικών θυμάτων συστηματικά δεν προσφεύγουν στις αρχές λόγω φόβου ή έλλειψης πληροφοριών ή λόγω γενικής πεποίθησης ότι η βία από τον σύντροφο είναι ιδιωτικό ζήτημα.