Πρωκτικό άλγος: Ένα σύμπτωμα πολλών παθήσεων

Γράφουν οι
Κωνσταντίνος Μαυραντώνης
Χειρουργός
Διευθυντής Στ’ Χειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Σωτήριος Γεώργιος Πανουσόπουλος
Χειρουργός
Συνεργάτης Στ’ Χειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Ο πόνος στον πρωκτό, αν και προκαλεί ανησυχία και πολλές φορές ντρέπεται κανείς να συζητήσει για αυτό, δεν είναι κάτι σπάνιο. Συνήθως, μια επίσκεψη στον ειδικό αρκεί για να αντιμετωπιστεί ο φόβος και να λυθεί το υποκείμενο πρόβλημα με συντηρητικά μέσα, ή -όταν είναι απαραίτητο- να προγραμματιστεί η χειρουργική αντιμετώπισή του.

Η πρόσκαιρη, σύντομη παρουσία πόνου στον πρωκτό, συνήθως δεν οφείλεται σε κάτι που χρειάζεται ιατρική βοήθεια, πόνος όμως που επιμένει ή/και συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα όπως απώλεια αίματος, ίσως οφείλεται σε κάποια κατάσταση που απαιτεί αντιμετώπιση. Αν και ο πόνος στον πρωκτό σπάνια αποτελεί ένδειξη σοβαρού προβλήματος υγείας, μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στην καθημερινότητά μας, όπως στο να καθόμαστε σε καρέκλα ή να πηγαίνουμε στην τουαλέτα.

Ποιες είναι οι περιπτώσεις εκείνες που πρέπει να αναζητήσουμε βοήθεια; Πού θα πρέπει να απευθυνθούμε;

Κατά κανόνα, όταν ο πόνος στον πρωκτό επιμένει για περισσότερο από δύο ημέρες, καλό είναι να επισκεφθούμε τον γιατρό μας. Απώλεια αίματος από το ορθό, οποιασδήποτε ποσότητας, επίσης θα πρέπει να διερευνάται άμεσα.

Αιμορροϊδοπάθεια

Εξαιρετικά συχνή πάθηση που εκδηλώνεται με πόνο και συχνά και απώλεια αίματος είναι η αιμορροϊδοπάθεια. Αυτό συμβαίνει όταν αιμοφόρα αγγεία στο ορθό και τον πρωκτό συμφορούνται με αίμα, δημιουργώντας επώδυνες διογκώσεις που ονομάζουμε αιμορροΐδες. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να προσεγγίσει κανείς το πρόβλημα αυτό, και η επιλογή εξαρτάται κυρίως από τα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενή και της πάθησής του. Μεγάλη σημασία έχει η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας, γιατί είναι μία από τις παθήσεις που η προοδευτική της επιδείνωση καθιστά λιγότερο ανώδυνη την τελική αντιμετώπισή της.

Περιεδρικά αποστήματα και συρίγγια

Τα περιεδρικά αποστήματα και συρίγγια είναι επίσης συχνή αιτία πόνου στον πρωκτό. Προκαλούνται όταν μια περιοχή μέσα ή γύρω από τον πρωκτό υποστεί μόλυνση. Αυτό οδηγεί στη δημιουργία και συλλογή πύου, δηλαδή δημιουργία αποστήματος. Το απόστημα αυτό πολλές φορές βρίσκει διέξοδο προς το δέρμα και εκτονώνεται προς το περιβάλλον. Αυτό ονομάζεται συρίγγιο. Τα αποστήματα και τα συρίγγια εμφανίζονται με πόνο, φαγούρα, αιμορραγία, ακόμα και πυρετό. Συνήθως, ο γιατρός θα δώσει λύση στο πρόβλημα παροχετεύοντας το απόστημα και δίνοντας αντιβιοτική αγωγή. Πιο μακροχρόνιες περιπτώσεις, όπως και παραμελημένα αποστήματα απαιτούν πιο σύνθετες χειρουργικές λύσεις και λεπτομερή χαρτογράφηση των συριγγίων με εξελιγμένες απεικονιστικές μεθόδους.

Ραγάδα

Μια από τις συχνότερες αιτίες πόνου στον πρωκτό είναι η ραγάδα. Οι ραγάδες του πρωκτού είναι μικρές επιμήκεις πληγές, μικρά σχισίματα που προκύπτουν μετά από σκληρές ή διαρροϊκές κενώσεις, αλλά και μετά από παρατεταμένη περίοδο άγχους. Ο πόνος που προκαλούν είναι συνήθως οξύς κατά την κένωση και παρατείνεται για αρκετές ώρες μετά. Επίσης, πολύ συχνά, τον πόνο συνοδεύει μικρή απώλεια αίματος. Επειδή ο μηχανισμός σχετίζεται με τις κενώσεις, δεν είναι ασύνηθες οι ραγάδες να επιμένουν και να μας ταλαιπωρούν για πολλές μέρες, εβδομάδες ή και μήνες. Και στην περίπτωση αυτή, η επίσκεψη στον ειδικό θα δώσει λύση στο πρόβλημα.

Κοινό χαρακτηριστικό των παραπάνω παθήσεων εκτός από το ότι είναι συχνές, είναι καλοήθεις παθήσεις που σπάνια προκαλούν σοβαρά προβλήματα όταν αναγνωρίζονται και αντιμετωπίζονται έγκαιρα. Σπανιότερα όμως, ο πόνος στον πρωκτό είναι αποτέλεσμα σοβαρότερων παθήσεων. Σε κάποιες περιπτώσεις δε, μπορεί να είναι η πρώτη τους εκδήλωση. Τέτοιες παθήσεις είναι οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, δηλαδή η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος Crohn, ο καρκίνος του πρωκτού, έλκη του ορθού, πρωκτίτιδες κ.ά.

Γίνεται εύκολα αντιληπτό πως, αν και κατά κανόνα ένας ήπιος και σύντομος πόνος μάλλον δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας. Αντίθετα, πόνος που επιμένει, ή είναι πολύ έντονος, ή περιπλέκεται από αιμορραγία, δύσοσμη έκκριση, πυρετό ή κακουχία, θα πρέπει να μας οδηγήσει σε συνάντηση με ειδικό, ώστε να τεθεί η διάγνωση και να ξεκινήσει η τελική αντιμετώπιση του υποκείμενου προβλήματος. Στις περιπτώσεις αυτές, δεν θα πρέπει να επιτρέπουμε στο αίσθημα ντροπής να στέκεται εμπόδιο στην επίλυση ενός προβλήματος υγείας, καθώς, συνήθως, η έγκαιρη αναζήτηση βοήθειας συνεπάγεται ευκολότερη και πιο ανώδυνη αντιμετώπιση.