Η κατάθλιψη "λύγισε" τους Έλληνες- Η χώρα στην 6η θέση παγκοσμίως

Στην πρώτη δεκάδα παγκοσμίως με τον μεγαλύτερο επιπολασμό στην κατάθλιψη βρίσκεται η Ελλάδα. Σύμφωνα με φετινά στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η σειρά των κρατών με τον μεγαλύτερο επιπολασμό στη νόσο είναι:  Ουκρανία 6,3%, ΗΠΑ 5,9%, Εσθονία 5,9%, Αυστραλία 5,9%, Βραζιλία 5,8%, Ελλάδα 5,7%, Πορτογαλία 5,7%, Λευκορωσία 5,6%, Φινλανδία 5,6%, Λιθουανία 5.6%.

Ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που ζουν με κατάθλιψη είναι περίπου 280 εκατ. άτομα, ενώ περισσότεροι από 700.000 άνθρωποι  που νοσούν από την ασθένεια αυτοκτονούν κάθε χρόνο.

Η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Κατά μέσο όρο, εμφανίζεται αρχικά στα τέλη της εφηβείας έως τα μέσα της δεκαετίας των 20. Ο επιπολασμός κορυφώνεται στην ενήλικη ζωή (55–74 έτη), με τις γυναίκες να προσβάλλονται συχνότερα από τους άνδρες (5.1% vs. 3.6%, αντίστοιχα).

Παθοφυσιολογία της κατάθλιψης και συμπτώματα

Η κατάθλιψη μπορεί να οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες, σε επιγενετικούς  (π.χ. αλλαγές στη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου, νευρο-διαβίβαση, φλεγμονή κ.λπ.) στο περιβάλλον  που ζει αυτός που νοσεί (στρες, τραύμα, κοινωνικές συνθήκες) και τα συμπτώματα που εμφανίζει είναι μεταξύ άλλων η θλίψη, η υπερυπνία/αυπνία, ενοχή, αυτοκτονικότητα κ.λπ.

Στα Κλινικά χαρακτηριστικά του μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου, κατά μέσο όρο ένα καταθλιπτικό επεισόδιο διαρκεί 6 μήνες, ενώ ένα στα 5 διαρκεί περισσότερα από 2 χρόνια. Στοιχεία έχουν δείξει ότι η κατάθλιψη μπορεί να είναι υποτροπιάζουσα στο 60-70% των ασθενών.

O κίνδυνος επανεμφάνισης είναι υψηλός και αυξάνεται με κάθε επεισόδιο, φτάνοντας στο 50% μετά το 1ο, στο 70% μετά το 2ο και στο 90% μετά το 3ο επεισόδιο. Γενικά, οι πάσχοντες περνούν έως και το 20% της διάρκειας της ζωής τους με καταθλιπτική διάθεση

Οι μισοί ασθενείς δεν λαμβάνουν θεραπεία 

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, περίπου το 50% των ασθενών με κατάθλιψη δεν λαμβάνουν καμία μορφή θεραπείας. Οι βασικότεροι παράγοντες της αναποτελεσματικής φροντίδας περιλαμβάνουν την έλλειψη πόρων, την έλλειψη εκπαιδευόμενων παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, το κοινωνικό στίγμα.

Το στίγμα γύρω από την κατάθλιψη δυσχεραίνει την αναζήτηση βοήθειας

Ερευνα έδειξε ότι το 53% των ερωτηθέντων δεν θα το έλεγαν σε κανέναν εάν είχαν κατάθλιψη. Το 79% των ατόμων με κατάθλιψη έχουν υποστεί διακρίσεις σε κάποιον τομέα της ζωής τους.
Το στίγμα γύρω από τις ψυχικές νόσους είναι ιδιαίτερα υψηλό στην Ελλάδα, με το 61% των ερωτηθέντων να έχουν την πεποίθηση ότι οι ψυχικές διαταραχές αποτελούν ένδειξη αδυναμίας.

Ειδικότερα δε στο χώρο εργασίας: το 71% των ασθενών το κρύβουν, ενώ το 48% των εργαζομένων περίμεναν μήνες προτού ζητήσουν επαγγελματική βοήθεια.

Οι εργαζόμενοι με κατάθλιψη αναφέρουν κατά μέσο όρο 5,6 ώρες την εβδομάδα χαμένο χρόνο, ενώ 1 στα 10 άτομα έχει απουσιάσει από την εργασία του λόγω κατάθλιψης, χάνοντας κατά μέσο όρο 36 ημέρες εργασίας ανά καταθλιπτικό επεισόδιο.

Την ίδια στιγμή, η κατάθλιψη επιδρά στην καθημερινή και κοινωνική λειτουργικότητα των ασθενών, καθώς το 37% των ασθενών με κατάθλιψη δεν αφήνουν τον εαυτό τους να ξεκινήσει μια προσωπική σχέση.

Η κατάθλιψη συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σωματικών νόσων

Οι ασθενείς με κατάθλιψη έχουν έως και 2-4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου και 60% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, 2πλάσιο κίνδυνο για καρδιακή προσβολή ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και 29% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. 

Η κατάθλιψη μειώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών με το 66% των ασθενών να εκτιμούν ότι η κατάστασή τους προκαλεί βαριά αναπηρία.  Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το 1/3 των φροντιστών ασθενών με κατάθλιψη αισθάνονται ότι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν.  Έως και το 90% των φροντιστών ασθενών με ψυχικές νόσους είναι συγγενικά τους πρόσωπα και ξοδεύουν 38,3 ώρες την εβδομάδα φροντίζοντας τους ασθενείς.