Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον καρκίνο του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες σε όλο τον κόσμο καθώς προσβάλλει περίπου 1 στις 10 στις υγειονομικά αναπτυγμένες χώρες.

Για αυτήν την πολύ συχνή ασθένεια, ο κ. Μανώλης Σαλούστρος, Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας, Τμήμα Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, δίνει απαντήσεις σε κρίσιμες ερωτήσεις που κάθε γυναίκα θα πρέπει γνωρίζει.

Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του μαστού και ποιες ηλικίες αφορά;

«Είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες και αφορά σε όλες τις ηλικίες. Ωστόσο, η πιθανότητα μιας γυναίκας να νοσήσει από καρκίνο του μαστού αυξάνεται με την πρόοδο της ηλικίας της. Έτσι, μόνο 1 από τις 1.600 γυναίκες που είναι σήμερα 20 ετών θα διαγνωστεί τα επόμενα 10 χρόνια με καρκίνο μαστού. Αντίθετα, 1 στις 25 που σήμερα είναι 70 ετών θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού στο ίδιο διάστημα», αναφέρει ο κ. Σαλούστρος.

Πώς διακρίνεται ο καρκίνος του μαστού;

«Σύμφωνα με την έκταση της νόσου, διακρίνουμε τον πρώιμο και τον μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Στην πρώτη περίπτωση, ο όγκος περιορίζεται στον μαστό (στάδιο 1) ή μπορεί να επεκταθεί –στους λεμφαδένες, συνηθέστερα της μασχάλης (στάδια 2 και 3). Αντίθετα, ο μεταστατικός καρκίνος, που αναφέρεται στις περιπτώσεις στις οποίες καρκινικά κύτταρα έχουν αναπτύξει εστίες σε άλλα όργανα του σώματος όπως είναι για παράδειγμα τα οστά, το ήπαρ και οι πνεύμονες.
Σε ό,τι αφορά στη βιολογία, διακρίνουμε τρεις τύπους: τον ορμονοευαίσθητο καρκίνο του μαστού, τον καρκίνο του μαστού με υπερέκφραση HER-2 /Neu και τον τριπλά αρνητικό», εξηγεί ο καθηγητής.

Ποια είναι η πιο επιθετική μορφή;

«Συχνά λέμε, ο καρκίνος του μαστού είναι διαφορετικός σε κάθε ασθενή ή κάθε γυναίκα έχει τον δικό της καρκίνο μαστού. Συνεπώς, είναι δύσκολο να δώσουμε σε αυτό το ερώτημα μία απάντηση. Αν πρέπει όμως να το κάνουμε, θα λέγαμε ότι η πιο επιθετική μορφή είναι ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού. Ωστόσο, τα αποτελέσματα της θεραπείας με νεότερα φάρμακα όπως η ανοσοθεραπεία,  αναμένεται να βελτιώσουν σημαντικά τα ποσοστά ίασης των ασθενών με πρώιμο,  αλλά και την επιβίωση εκείνων με μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού», μας απαντά.

Ποιες είναι οι σύγχρονες εξελίξεις στη θεραπεία του;

«Είναι η δυνατότητά μας να διαχωρίσουμε με ασφάλεια τις πολλές γυναίκες με ορμονοευαίσθητο καρκίνο του μαστού, οι οποίες δεν χρειάζονται χημειοθεραπεία μετά τη χειρουργική επέμβαση. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση εξετάσεων που ονομάζονται μοριακές υπογραφές.

Επίσης, είναι αρκετά τα νέα φάρμακα, που έχουμε στη διάθεσή μας για τις ασθενείς με HER2- θετικό και τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού. Η ανοσοθεραπεία αποτελεί ένα μόνο παράδειγμα.

Καθώς, όμως,  η θεραπευτική στρατηγική είναι καθοριστική για την καλύτερη αντιμετώπιση της ασθένειας, προτείνουμε σε όλες τις γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού ή με καρκίνο με υπερέκφραση του HER2 να συμβουλεύονται παθολόγο-ογκολόγο, για το ενδεχόμενο χορήγησης συστηματικής θεραπείας πριν τη χειρουργική αντιμετώπιση», τονίζει ο κ. Σαλούστρος.

Είναι εφικτή, και αν ναι, σε ποιες περιπτώσεις η κατ΄οίκον νοσηλεία;

«Η εισαγωγή στη θεραπευτική μιας πολύ αποτελεσματικής κατηγορίας φαρμάκων που οι ιατροί ονομάζουμε αναστολείς των CDK4/6, έχει δώσει τη δυνατότητα θεραπείας από το στόμα για τις περισσότερες γυναίκες με μεταστατικό ορμονοευαίσθητο καρκίνο του μαστού. Η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών είναι τόσο μεγάλη, που οι περισσότεροι ιατροί έχουμε πειστεί να θεραπεύουμε τις γυναίκες αρχικά με θεραπεία από το στόμα (ορμονοθεραπεία) σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια που η χημειοθεραπεία αποτελούσε την προτιμότερη θεραπεία.

Έχουμε επίσης στη διάθεσή μας τη χορήγηση υποδορίως (με ένεση κάτω από το δέρμα όπως χορηγείται η ινσουλίνη ή οι αντιπηκτικές ενέσεις) του αντισώματος Trastuzumab το οποίο έχει αλλάξει τη φυσική ιστορία του HER-2 θετικού καρκίνου του μαστού.  Σύντομα αναμένεται η διάθεση του ακόμα πιο δραστικού συνδυασμού δυο αντισωμάτων (Trastuzumab & Pertuzumab) σε μορφή που μπορεί να χορηγηθεί με τον ίδιο τρόπο».

Οι δύο αυτές μορφές των φαρμάκων χορηγούνται εύκολα και γρήγορα, εντός 5 λεπτών, αλλά προς το παρόν μόνο στο νοσοκομείο. Η δυνατότητα χορήγησής τους στο σπίτι είναι υπό συζήτηση με τις ρυθμιστικές αρχές», συνεχίζει ο καθηγητής.

Τι δεν πρέπει να αμελεί κάθε γυναίκα;

«Να ακολουθεί έναν τρόπο ζωής ο οποίος μειώνει τον κίνδυνό της να νοσήσει από καρκίνο του μαστού. Ο τρόπος αυτός περιλαμβάνει την τακτική σωματική άσκηση, τη διατήρηση του ιδανικού σωματικού βάρους για το ύψος και την ηλικία της, την αποφυγή του καπνίσματος, την περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και διατροφή σύμφωνα με τα πρότυπα της μεσογειακής δίαιτας. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι όσο περισσότερο διαρκεί ο μητρικός θηλασμός, τόσο μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Τέλος, οι γυναίκες δεν πρέπει να αμελούν την αυτοεξέταση και τον περιοδικό προσυμπτωματικό (προληπτικό) έλεγχο με μαστογραφία, σύμφωνα με τις συστάσεις των ιατρών τους», καταλήγει ο κ. Μανώλης Σαλούστρος.