30ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο

Η ειδικότητα της Πνευμονολογίας αναγνωρίστηκε στην περίοδο της πανδημίας ως η ειδικότητα αιχμής στη διαχείρισή της. Αυτό αφορούσε όλες τις βαθμίδες υγείας. Η αναγνώριση της ειδικότητας όμως και ο χαρακτηρισμός της ως ειδικότητα αιχμής, δεν αφορά μόνο τη διαχείριση της πανδημίας αλλά και μια πλειάδα άλλων παθήσεων του αναπνευστικού νοσήματος που έχουν σημαντική επίδραση στην καθημερινή νοσηρότητα.

Ο ρόλος του Έλληνα Πνευμονολόγου είναι πλέον κομβικός και πολύπλευρος. Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του Πνεύμονα, η επείγουσα Πνευμονολογία, η διαχείριση των αποφρακτικών νοσημάτων των αεραγωγών, οι διάχυτες διάμεσες πνευμονοπάθειες, οι λοιμώξεις, η φυματίωση, η εντατική θεραπεία είναι ένα μέρος του πολύπλευρου αυτού ρόλου.

«Το Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο (16-19 Δεκεμβρίου Αθήνα), γίνεται σε μια περίοδο που η πανδημία βρίσκεται σε έξαρση με πολλές καθημερινές προκλήσεις σε πολλαπλά επίπεδα.  Είναι υπευθυνότητα για όλους μας να τηρήσουμε τα μέτρα ατομικής προστασίας, να βάλουμε μπροστά το μήνυμα του εμβολιασμού προστατεύοντας τη δημόσια υγεία και το κοινωνικό σύνολο», επισήμανε σε σημερινή συνέντευξη τύπου ο πρόεδρος της ΕΠΕ και πρόσθεσε ότι:

«Το συνέδριο της ειδικότητάς μας έχει ένα πιο δυναμικό χαρακτήρα προσεγγίζοντας και τον νέο χαρακτήρα της εταιρίας. Θα είναι περισσότερο εξωστρεφές αποτυπώνοντας τη συνεργασία με άλλες επιστημονικές εταιρίες, θα έχει μια δυναμική συμμετοχή από ξένους ομιλητές με κύριο εκπρόσωπο τον Πρόεδρο της ERS,  θα αποτυπώνει το σημαντικό ρόλο των ομάδων εργασίας και φυσικά θα διαπραγματευτεί το ευρύ φάσμα της ειδικότητας μας σε φροντιστήρια, στρογγυλές τράπεζες, διαλέξεις και παρουσιάσεις ερευνητικών εργασιών».

Σημαντικό νέο για ΠΦΥ

Στο συνέδριο θα παρουσιαστεί μελέτη που αφορούσε το  ρόλο των Πνευμονολόγων της ΠΦΥ στην πανδημία. Το ερωτηματολόγιο απαντήθηκε από 150 Πνευμονολόγους. Το 42,2% των Πνευμονολόγων που συμμετείχαν στην έρευνα εξέτασε πάνω από 50 ύποπτα περιστατικά στο ιατρείο του και το 27% πάνω από 100. Όσον αφορά στους διαγνωσμένους με νόσο COVID-19, το 50%  των Πνευμονολόγων παρακολούθησε (δια ζώσης ή εξ αποστάσεως) πάνω από 50 ασθενείς, ενώ πάνω από 100 το 28,89% των Πνευμονολόγων. Οι ασθενείς κατά την 1η διάγνωση σε ποσοστό 14% εξετάστηκαν στα ιατρεία των Πνευμονολόγων, 7% στην οικία τους και σε 79% υπήρξε μόνο απομακρυσμένη αντιμετώπιση. Στο 28% των ασθενών έγιναν εξετάσεις αίματος και στο 23% ακτινογραφία θώρακος. Ένα σημαντικό ποσοστό 40% είχε κριτήρια εισαγωγής κατά την αρχική διάγνωση. Η συνηθέστερη ημέρα παραπομπής σε νοσοκομείο είναι μεταξύ 6ης  και 10ης με κύρια αιτία την υποξαιμία σε ποσοστό 72% Τρεις κατά μέσο όρο επισκέψεις των νοσούντων στα ιατρεία χρειάστηκαν να γίνουν σύμφωνα με το 55% των Πνευμονολόγων και τρεις κατ΄οίκον σύμφωνα με το 30%.  Στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που νόσησαν με COVID-19 και εξετάστηκαν δια ζώσης υπήρξε ανάγκη για συχνή τηλεφωνική επικοινωνία, με 3 στους 4 ασθενείς να επικοινωνούν πάνω από 5 φορές με τον Πνευμονολόγο τους. Το 37% του συνόλου των ασθενών επικοινώνησε πάνω από 10 φορές με τον Ιατρό τους. Όσον αφορά στους  ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν μόνο εξ αποστάσεως, χρειάστηκε τηλεφωνική επικοινωνία  πάνω από 5 φορές σε ποσοστό 88%. Το 91% των Πνευμονολόγων αξιολόγησε θετικά τις οδηγίες της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας για την αντιμετώπιση της COVID-19 στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Το 78% των ιδιωτών Πνευμονολόγων αναφέρει ότι πάνω από 20 ασθενείς εβδομαδιαίως  επικοινωνούν τηλεφωνικά μαζί τους για ενημέρωση σχετικά με το εμβόλιο .

Το δίκτυο των ιδιωτών Πνευμονολόγων στη χώρα στήριξε το Εθνικό Σύστημα Υγείας εξετάζοντας σημαντικό αριθμό ύποπτων αλλά και επιβεβαιωμένων περιστατικών COVID-19 στα ιατρεία, κατ΄οίκον και εξ αποστάσεως, ζήτησε και αξιολόγησε εργαστηριακούς ελέγχους σε θετικούς ασθενείς και παρέπεμψε για πιθανή εισαγωγή κυρίως επί υποξαιμίας  ακολουθώντας τις οδηγίες της  Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας. Σημαντικό ποσοστό ενημέρωσης για τα εμβόλια έγινε ατομικά μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΖΑΝΑΚΗΣ

Διάμεσα νοσήματα:

• Νέες διεθνείς οδηγίες διάγνωσης και θεραπείας ινωτικών νοσημάτων πνευμόνων
• Νέοι παθογενετικοί μηχανισμοί στην πνευμονική ίνωση με τον N. Kaminski
  ΧΑΠ
• Η ΧΑΠ στην εποχή της πανδημίας COVID-19
•  Έναρξη της Εθνικής καταγραφής ασθενών με εμφύσημα από έλλειψη της α-Αντιθρυψίνης.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΖΕΡΒΑΣ

Καρκίνος πνεύμονα: Πρώιμη διάγνωση καρκίνου του πνεύμονα - προληπτικός έλεγχος με lowdoseCT. Μετά την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής μελέτης Nelson, τα δεδομένα πια είναι σαφή - ο προληπτικός έλεγχος σε ομάδες υψηλού κινδύνου μπορεί να μειώσει την θνητότητα από καρκίνο του πνεύμονα πάνω από 20% στην 10ετια. Όλοι πλέον συμφωνούν - ήρθε η ώρα να ενταχθεί ο προληπτικός έλεγχος του καρκίνου πνεύμονα με χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακος στην εθνική πολιτική προληπτικού ελέγχου. Στο συνέδριο ο καθηγητής Sam.Janes θα αναλύσει τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις ανάπτυξης ενός τέτοιου προγράμματος σε εθνικό επίπεδο.

 Επεμβατική Πνευμονολογία; Ο ενδοβρογχικός υπέρηχος EBUS έχει πια γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του βρογχοσκοπικού ελέγχου - ειδικότερα στην διάγνωση και σταδιοποίηση του καρκίνου πνεύμονα. Στο συνέδριο θα αναλυθούν τεχνικές και τρόποι αύξησης των διαγνωστικών δυνατοτήτων του EBUS αλλά και η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην εκπαίδευση και πιστοποίηση στην τεχνική αυτή, με την παρουσίαση από τον καθηγητή κ. Στρατάκο των τελευταίων εξελίξεων στον τομέα αυτό  - επ΄ευκαιρία της αναγνώρισης του Εργαστηρίου Επεμβατικής Πνευμονολογίας Α' Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής στο ΣΩΤΗΡΙΑ ως ένα από τα 3 εργαστήρια σε Ευρωπαϊκό επίπεδο εκπαίδευσης και πιστοποίησης στο EBUS της ERS (Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία).

ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΑΚΑΚΟΣ

Βρογχικό άσθμα

Νεότερα δεδομένα στις 2 άκρες βαρύτητας της νόσου. Στο ήπιο άσθμα, η ύπαρξη 2 θεραπευτικών δρόμων βάσει των νέων οδηγιών και στο σοβαρό η προσθήκη ενός ακόμη βιολογικού παράγοντα και η αναμονή για άλλους 2.

Οι νέες οδηγίες της ERS για τη διάγνωση του βρογχικού άσθματος - ομιλία προσκεκλημένου ομιλητή Asthmachain - μια πρωτοβουλία της ΕΠΕ με τη δημιουργία δικτύου πανελλαδικά για την διαχείριση δύσκολων περιστατικών άσθματος με τη συνεργασία θεράποντος ιατρού με ειδικό κέντρο σοβαρού άσθματος.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΤΣΑΟΥΝΟΥ

Λοιμώξεις

Η πανδημία COVID-19  έχει επηρεάσει τη ζωή όλων μας. Όμως έχουμε πια γνώση και αρκετά όπλα για τη διαχείρισή της. Οι επιπτώσεις της νόσου στον οργανισμό και την ψυχική υγεία σε κάποιους ασθενείς επεκτείνονται και μετά τη νόσηση για μεγάλο χρονικό διάστημα. 

Τα όπλα που έχουμε είναι η γνώση για την αποτελεσματικότητα και τις ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων, ώστε να κατευθύνουμε τις ομάδες του πληθυσμού στην επιλογή των κατάλληλων σκευασμάτων, να διαγιγνώσκουμε έγκαιρα τυχόν παρενέργεια και να την αντιμετωπίζουμε θεραπευτικά. Επιπρόσθετα διαθέτουμε πλέον φάρμακα και βιολογικούς παράγοντες τόσο για τους ασθενείς που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου σε πρώιμο στάδιο, ώστε να αποφευχθεί η νοσηλεία τους, όσο και για τους νοσηλευόμενους που επιδεινώνονται.

Εντυπωσιακή είναι και η συνεχώς ανανεούμενη επικαιροποίηση των γνώσεων μας για τις μεταλλάξεις και τα χαρακτηριστικά του SARS-COV2, η οποία μας οδηγεί στην προσαρμογή των θεραπευτικών μας επιλογών και των μέτρων δημόσιας υγείας.

Όμως τα προβλήματα τις μικροβιακής αντίστασης στα αντιβιοτικά και στη διαχείριση των λοιπών ιογενών και μικροβιακών λοιμώξεων παραμένουν και θα συζητηθούν εκτενώς στο 30ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο.

Καπνικά προϊόντα και διακοπή του καπνίσματος

Αν και είναι εμπεριστατωμένη η δυσμενής επίπτωση του καπνίσματος στην άμυνα του οργανισμού απέναντι στις λοιμώξεις του αναπνευστικού και αναμενόμενη η αντίστοιχη επίπτωση αναφορικά με τη λοίμωξη από covid-19, υπήρξε παραπληροφόρηση για πιθανή ευνοϊκή επίδραση του καπνίσματος στην COVID-19. Στο 30ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο θα παρουσιαστούν τα επιστημονικά δεδομένα που αποδεικνύουν τη δυσμενή επίπτωση του καπνίσματος στην έκβαση της νόσου και τη θνητότητα στους καπνιστές.

Παράλληλα, η πανδημία εξάντλησε τους πνευμονολόγους και τις δομές υγείας με αποτέλεσμα να μειωθεί η παροχή βοήθειας στη διακοπή του καπνίσματος, όπως άλλωστε παρατηρήθηκε και σε όλα τα χρόνια νοσήματα. Επιπρόσθετα κατά την πανδημία αυξήθηκε όχι μόνο το κάπνισμα, αλλά και το αλκοόλ, η κατανάλωση φαγητού και αντικαταθλιπτικών-ηρεμιστικών ουσιών, λόγω του εγκλεισμού και της αύξησης του άγχους της αϋπνίας και της κατάθλιψης. Τα δεδομένα αυτά για τη χώρα μας και διεθνώς θα παρουσιαστούν αναλυτικά.

Η χρήση των νεότερων καπνικών προϊόντων (ηλεκτρονικό και θερμαινόμενο τσιγάρο) γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής. Στο 30ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο θα παρουσιαστούν τα επικαιροποιημένα στοιχεία για τις επιπτώσεις τους στην υγεία και για τον τρόπο χρήση τους.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΟΣΧΟΣ

Φυματίωση

Η πανδημία COVID19  έχει αναστρέψει την πρόοδο των τελευταίων ετών στην καταπολέμηση της φυματίωσης. Ένα άλλο, πιο μεταδοτικό και επικίνδυνο αερογενώς μεταδιδόμενο νόσημα έχει σχεδόν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας.

Η μείωση των νέων διαγνώσεων φυματίωσης παγκοσμίως κατά 18% το 2020 (στα επίπεδα του 2012) και η συνεπακόλουθη αύξηση των θανάτων από φυματίωση (περίπου 1,5 εκ. το 2020 σε σύγκριση  με 1,4 εκ. το 2019), αντικατοπτρίζει τη δυσχερή πρόσβαση των ασθενών με φυματίωση στις υπηρεσίες υγείας λόγω της πανδημίας. Σημαντική μείωση υπήρξε επίσης στους πόρους που διατίθενται πλέον για την καταπολέμηση της φυματίωσης παγκοσμίως.

Οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια είναι δυσοίωνες. Πρόσφατες μελέτες συμπεραίνουν ότι την επόμενη πενταετία τα νέα περιστατικά φυματίωσης μπορεί να αυξηθούν κατά 6,3 εκατομμύρια και οι θάνατοι από φυματίωση κατά 1,4 εκατομμύρια εξαιτίας των επιπτώσεων της πανδημίας και της επιβάρυνσης του συστήματος υγείας. Αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα σε παγκόσμιο επίπεδο όλη η πρόοδος των τελευταίων δεκαετιών θα αποδειχθεί ανούσια και  οι στόχοι που έχουν τεθεί στην προσπάθεια εξάλειψης της φυματίωσης ανέφικτοι.

Στο 30ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο θα παρουσιαστούν τα Ελληνικά δεδομένα για τον αντίκτυπο της πανδημίας στη φυματίωση, όπως αυτός  αποτυπώνεται στο μοναδικό εξειδικευμένο αντιφυματικό τμήμα της χώρας στο ΝΝΘΑ ¨Η Σωτηρία¨. To 2020 παρατηρήθηκε μείωση κατά 38% στο σύνολο των ασθενών που εξετάσθηκαν με ύποπτη ή επιβεβαιωμένη φυματίωση και μείωση κατά 24% στην διερεύνηση λανθάνουσας φυματικής λοίμωξης, κυρίως τις περιόδους του lock-down. Οι συνέπειες της μειωμένης διάγνωσης και πρόσβασης σε  θεραπεία αναμένεται να  γίνουν εμφανείς τα επόμενα έτη.

Μη φυματικά μυκοβακτηρίδια

Τα μη φυματικά μυκοβακτηρίδια είναι περιβαλλοντικοί μικροοργανισμοί που βρίσκονται παντού. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η συχνότητα των  λοιμώξεων από μη φυματικά μυκοβακτηρίδια αυξάνει παγκοσμίως. Όλο και πιο συχνά κατά τα άλλα υγιείς ενήλικες προσβάλλονται από αυτή τη σοβαρή και δύσκολα θεραπεύσιμη νόσο χωρίς να έχουν πλήρως εξηγηθεί οι αιτίες. 

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής (ντους αντί για μπάνιο, τζακούζι, χρήση ψυκτών νερού κτλ.), η ευχερέστερη πρόσβαση σε εξειδικευμένα εργαστήρια και η κλιματική αλλαγή εξηγούν μόνο μερικώς το φαινόμενο. Πρόσφατες μελέτες μάλιστα απέδειξαν ότι, υπό προϋποθέσεις, είναι δυνατή η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Κάτι που μέχρι πρόσφατα θεωρούταν αδύνατο.

Στο 30ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο θα έχουμε την τιμή της συμμετοχής του κορυφαίου παγκοσμίως ειδικού στις λοιμώξεις από μη φυματικά μυκοβακτηρίδια, του καθηγητή CharlesDaley, ο οποίος θα αναπτύξει το εξαιρετικά σημαντικό θέμα της αντιμετώπισης των δυσκολότερων περιπτώσεων από αυτές τις σύνθετες λοιμώξεις, που αναμένεται να απασχολήσουν όλο και περισσότερο την επιστημονική κοινότητα και ειδικά την πνευμονολογική. 

Νικολεττα Ροβίνα

"Εντατική Θεραπεία" και "Φυσιολογία & Παθοφυσιολογία του Αναπνευστικού Συστήματος – Πνευμονική Κυκλοφορία- Αποκατάσταση"

Στην εποχή της πανδημίας COVID και της σοβαρής αναπνευστικής ανεπάρκειας στο έδαφος ARDS, που οδηγεί τους ασθενείς στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας θα συζητηθούν σημαντικά θέματα που αφορούν:

1. Στην έγκαιρη έναρξη της μηχανικής υποστήριξης της αναπνοής και τις βασικές αρχές του μηχανικού αερισμού σε αυτούς τους ασθενείς
2. Το COVID ARDS διαφοροποιείται από το ARDS άλλης αιτιολογίας;
3. Ποια είναι η Θέση και η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής εξωσωματικής οξυγόνωσης (ΕCMO) στην αντιμετώπιση της οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας στο έδαφος ARDS;
4. Πώς είναι οι ασθενείς μετά την έξοδο από τη ΜΕΘ και τι προκλήσεις αντιμετωπίζουν στην αποκατάστασή τους; Στα πλαίσια αυτά, ο παγκοσμίου φήμης Αμερικανός καθηγητής Martin Tobin, επίτιμος προσκεκλημένος της ΕΠΕ, θα συζητήσει τις προκλήσεις στη διαχείριση του ARDS μέσα από την πολυετή κλινική και ερευνητική του εμπειρία.

Επίσης, θα συζητηθούν τα νεότερα δεδομένα γύρω από την πνευμονική εμβολή σε ειδικές ομάδες, την πνευμονική υπέρταση στις διάμεσες πνευμονοπάθειες και την χρόνια θρομβοεμβολική νόσο.

Ως επίτιμος προσκεκλημένος της ΕΠΕ, ο καθηγητής Marc Humbert θα αναλύσει τα "πολλά πρόσωπα" της πνευμονικής υπέρτασης.