''Περάστε την πρώτη του μηνός'', στις εταιρείες ιατροτεχνολογικού υλικού

Καθυστερήσεις που ξεπερνούν τον χρόνο εμφανίζουν στις πληρωμές τους προς τις εταιρείες ιατροτεχνολογικού υλικού αρκετά νοσοκομεία της χώρας, οδηγώντας κάποιες εξ αυτών ένα βήμα από τη διασωλήνωση. 

Υπολογίζεται ότι κάποια δημόσια νοσοκομεία καθυστερούν να πληρώσουν έως και 300 μέρες, ενώ η καθυστέρηση αγγίζει στις 390 μέρες από κάποιες μονάδες του ιδιωτικού τομέα.
Εκτιμάται ότι σήμερα μόνο οι οφειλές των δημόσιων δομών προς τις εταιρείες ιατροτεχνολογικού υλικού ανέρχονται σε 600-700 εκατ. ευρώ. Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί ότι το μέγεθος του κλάδου εκτιμάται στο 1 δισ. ευρώ περίπου.

Στο κεφάλαιο των νοσοκομειακών οφειλών, ιδιαίτερη κατηγορία, αποτελούν τα λεγόμενα "ατιμολόγητα υλικά". Πρόκειται για υλικά που παραγγέλνονται με τη διαδικασία του επείγοντος για άμεση χρήση (πχ χειρουργεία) και για τα οποία μεσολαβεί πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για να δοθεί η επίσημη παραγγελία προς τον προμηθευτή, ώστε να ακολουθήσει η τιμολόγησή τους. Η συνολική τους αξία ανέρχεται σε αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ και ταυτόχρονα, δημιουργούν ένα "κρυφό" χρέος. Το θέμα αυτό, όπως φημολογείται αναλύθηκε σε συνάντηση (τον περασμένο Δεκέμβριο) που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των εταιρειών του κλάδου και των παραγόντων του υπουργείου Υγείας με τους δεύτερους να εκδηλώνουν την πρόθεση για την επίλυσή τους. 

Σύμφωνα λοιπόν με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 40 μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου ιατροτεχνολογικού υλικού πολλές εξ αυτών στο ερώτημα ποια νοσοκομεία έχουν τις μεγαλύτερες οφειλές από ατιμολόγητα υλικά και από πότε είναι αυτές, ανέφεραν:

• Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίου με οφειλή 5,7 εκατ. ευρώ από το 2017.
• Το Νοσοκομείο Γεννηματάς με 3,6 εκατ. ευρώ από το 2018.
• Το Ιπποκράτειο Αθήνας με 3,3 εκατ. ευρώ από το 2017.
• Ο Ευαγγελισμός με 2,6 εκατ. ευρώ από το 2017.
• Το Πανεπιστημιακό της Λάρισας με 2,1 εκατ. ευρώ από το 2019.

Δύο ακόμη βασικά προβλήματα που απαιτούν λύσεις μέσα στο 2022 είναι:

ΕΟΠΥΥ και Clawback 

Η κατάρτιση κλειστών προϋπολογισμών του ΕΟΠΥΥ, οδηγεί αναπόφευκτα σε επιστροφές χρημάτων. Φαίνεται όμως ότι η εν λόγω κατάρτιση γίνεται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ειδικά χαρακτηριστικά της αγοράς με αποτέλεσμα, να εμφανίζονται αρκετές φορές δυσθεώρητα ύψη clawback, που οδηγούν τις επιχειρήσεις του κλάδου σε εύλογες προσφυγές στη δικαιοσύνη. Τα υπερβολικά ποσοστά clawback δημιουργούν άμεσα προβλήματα στους προμηθευτές, καταστρέφοντας σε κάποιες περιπτώσεις συγκεκριμένες αγορές προϊόντων αλλά και εν δυνάμει προβλήματα στον ΕΟΠΥΥ, αφού οι προσφυγές των επιχειρήσεων θέτουν σε κίνδυνο την ομαλή οικονομική πορεία του Οργανισμού. 

Πιθανή διέξοδο στο πρόβλημα μπορεί να δώσει η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΕΟΠΥΥ και Προμηθευτών. Η συγκεκριμένη όμως περίπτωση φαίνεται ιδιαίτερα χρονοβόρα και χωρίς απτά αποτελέσματα, τουλάχιστον έως τώρα. Λιγότερο ριζική αλλά πιθανώς πιο αποτελεσματική λύση, θα ήταν η κατάρτιση ρεαλιστικότερων προϋπολογισμών ανά είδος. Θα έπρεπε επίσης να έχουν εξαιρεθεί από την διαδικασία του clawback όλα τα υλικά των οποίων η χορήγηση γίνεται μέσω του Ανώτατου Υγειονομικού Συμβουλίου (ΑΥΣ), αφού στην περίπτωση αυτή η χορήγηση είναι πλήρως ελεγχόμενη.

Διαδικασίες νοσοκομειακών προμηθειών 

Οπως λέγεται, η διοργάνωση διαγωνιστικών διαδικασιών, όπου αυτό είναι εφικτό, είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος για να γίνονται οι νοσοκομειακές προμήθειες ιατρικών υλικών. Το θεσμικό πλαίσιο υπάρχει, αλλά δεν εφαρμόζεται στις περισσότερες περιπτώσεις. Η απουσία διαγωνιστικών διαδικασιών οδηγεί σε διαδικασίες προμηθειών που παραβιάζουν την κείμενη νομοθεσία, με αποτέλεσμα αφ’ ενός να απαιτείται συνεχής "νομιμοποίηση" των οφειλών που δημιουργούνται, αφ’ ετέρου να δημιουργείται νέα γενιά ατιμολόγητων υλικών. 

Η διαδικαστικός προσφορότερη λύση θα ήταν ίσως να ανατεθούν οι διαγωνισμοί στα νοσοκομεία και, με κάποιες ίσως εξαιρέσεις, στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ), στοχεύοντας όμως στις προμήθειες που γίνονται μέσω οικονομικώς συμφερότερων προσφορών (διαδικασίες όπου συνυπολογίζεται η τιμή και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά) και όχι μέσω διαδικασιών που μοναδικό τους κριτήριο είναι η χαμηλότερη τιμή.