Αόρατα πένθη και πένθη Ταμπού

Στα "Αόρατα πένθη - πένθη Ταμπού" αναφέρθηκε επισταμένως στην διημερίδα του iatronet.gr και της ΑΜΚΕ "Μαθήματα Ζωής" με τον ομώνυμο τίτλο , η οποία  πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά στις 11-12/3/2022, ο Δημήτρης Κουτζαμάνης, σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και συνιδρυτής των "Μαθημάτων Ζωής". 

Οι έννοιες του πένθους και του θρήνου διαχωρίζονται καθώς πένθος είναι τα συναισθήματα που ένας άνθρωπος βιώνει ως απόρροια της απώλειας, ενώ θρήνος είναι η εξωτερίκευση αυτών των συναισθημάτων.

Με βάση αυτό τον διαχωρισμό, πένθος είναι τα συναισθήματα του πόνου ή της θλίψης, του άγχους, του φόβου ή ενοχών που ένας άνθρωπος βιώνει και θρήνος είναι η εξωτερίκευση αυτών των συναισθημάτων η οποία μπορεί να έχει την μορφή των δακρύων, της απόσυρσης, της συνεχούς αναφοράς στο απωλεσθέν πρόσωπο, ζώο ή αντικείμενο. 

Καθώς μία απώλεια ποτέ δεν ξεπερνιέται, η έννοια της ίασης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Αντιθέτως είναι μία διαδικασία διαχείρισης και ενσωμάτωσης της απώλειας που διαρκεί για μια ολόκληρη ζωή. Ως απώλεια περιγράφονται και πολλές άλλες καταστάσεις εκτός του θανάτου, όπως  το διαζύγιο, η μετακόμιση, η απώλεια ονείρων, οι ηλικιακές μεταβάσεις κλπ. 

Σύμφωνα με τον κ. Κουτζαμάνη, υπάρχουν κάποιες απώλειες που στιγματίζονται από την κοινωνία μας ως μη σημαντικές, υποδεέστερες, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι οι οποίοι τις βιώνουν, να δυσκολεύονται ή να εμποδίζονται να εκφράσουν τη λύπη τους, ενώ κάθε φορά που έρχονται σε επαφή με αυτά τα επώδυνα συναισθήματα νοιώθουν ένα βαθμό ενοχής καθώς με τον τρόπο αυτό πάνε κόντρα σε μια κοινωνική επιταγή, να μην πενθούν δηλαδή συγκεκριμένες απώλειες. 

Η χρήση του όρου "αποστερημένο πένθος" περιγράφει τις δύο μορφές πένθους, το αόρατο πένθος και το πένθος - ταμπού.

Ως πένθος - ταμπού ορίζουμε το πένθος που η κοινωνία αρνείται να το αναγνωρίσει και να το ενσωματώσει.

Η οπτική της κοινωνίας στιγματίζει ορισμένες μορφές απώλειας, όπως για παράδειγμα την αυτοκτονία, την δολοφονία, την απώλεια συντρόφου από πολυγαμική σχέση κλπ. Κάποιες από αυτές τις απώλειες είναι δραματικές από την φύση τους και καταδικάζουν τον άνθρωπο που πενθεί σε μοναξιά και απομόνωση. 

Ο Δημήτρης Κουτζαμάνης καταγράφει τα πένθη - ταμπού όπως η αυτοκτονία, ο θάνατος από χρήση ουσιών, η έκτρωση και πολλά άλλα.

Ο άνθρωπος λοιπόν που πενθεί αόρατα είναι ο άνθρωπος που θα υφίστατο σφοδρή κριτική αν εξωτερίκευε το πένθος του.

Την απώλεια αυτή, καταλήγει ο Δημήτρης Κουτζαμάνης, πρέπει να την διαχειριστεί μόνος του.