Παγκόσμια Ημέρα Νοσηλευτή: Δραματικές αφηγήσεις από τις ΜΕΘ CoViD

Η πανδημία κορωνοϊού ανέδειξε, μεταξύ άλλων, τον κρίσιμο ρόλο των νοσηλευτών, που αποτελούν το 50% του προσωπικού στα δημόσια νοσοκομεία. Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Νοσηλευτή, τρίτη κατά σειρά στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, βρίσκει τον κλάδο να βγαίνει εξαντλημένος από τέσσερα σφοδρά πανδημικά κύματα και να αναζητά βηματισμό προς μια μορφή κανονικότητας με άγνωστη διάρκεια. Όπως συμβαίνει για όλο το υγειονομικό προσωπικό, η επαγγελματική διαδρομή των εργαζομένων έχει χωριστεί σε προ και μετά πανδημίας περίοδο.

Δύο νοσηλευτές πρώτης γραμμής, με πολυετή εμπειρία σε ΜΕΘ, περιγράφουν στο iatronet.gr τις πρωτοφανείς καταστάσεις που βίωσαν επί δύο και πλέον έτη στις ΜΕΘ COVID νοσοκομείων στη Θεσσαλονίκη και στη Λάρισα. Αφηγούνται ανθρώπινες ιστορίες που τους σημάδεψαν και μιλούν για το πώς η πανδημία άλλαξε τους ίδιους και την οπτική όλων μας απέναντι στον ρόλο τους.

Το εφιαλτικό δεύτερο κύμα και η επιστροφή μιας βέρας

Η Αναστασία Μπικούλη (φωτογραφία), με εμπειρία άνω των 20 ετών σε ΜΕΘ, ήταν αναπληρώτρια προϊσταμένη στα Επείγοντα του νοσοκομείου "Γ. Παπανικολάου" της Θεσσαλονίκης τον Οκτώβριο του 2020, όταν της ζητήθηκε να επιστρέψει στο "σπίτι της", όπως αποκαλεί την Α' ΜΕΘ, ως προϊσταμένη. Ήταν οι μέρες που φαινόταν ότι έρχεται το εφιαλτικό για την Θεσσαλονίκη δεύτερο κύμα της πανδημίας.

"Δύο μέρες μετά έσκασε ο εφιάλτης. Ξαφνικά βρεθήκαμε με μια 18κλινη μονάδα γεμάτη με ασθενείς COVID, με νοσηλευτές που οι περισσότεροι ήταν καινούργιοι και σε διαδικασία εκπαίδευσης. Έπρεπε να μπούμε κατευθείαν όλοι στα βαθιά¨", λέει. Θυμάται πόσο άσχημα ένιωσε όταν ως νέα προϊσταμένη αναγκάστηκε να αναστείλει τις άδειες και να επαναφέρει όλο το προσωπικό, ώστε να βγάλει κυκλικό πρόγραμμα βαρδιών. Αλλά και στη συνέχεια, όταν χρειάστηκε να αντιμετωπιστεί και ένα μικρόβιο στη Μονάδα, κι έγινε ανασχεδιασμός με αύξηση από 4 σε 6 ώρες του χρόνου εισόδου στη Μονάδα με τον ειδικό εξοπλισμό. Το προσωπικό ζορίστηκε, αλλά το δέχτηκε και έβαλε πλάτη, ενώ υπήρξε υποστήριξη από τη νοσηλευτική υπηρεσία στον σχεδιασμό.

Τα περιστατικά με ασθενείς που την σημάδεψαν είναι αμέτρητα. "Ήταν ιδιαίτερα επώδυνο να σφίγγεις τα δόντια και να μιλάς στο τηλέφωνο με τους συγγενείς, που δεν επιτρεπόταν να επισκεφθούν. Εμείς πήραμε το ρόλο της οικογένειας. Υιοθετούσαμε τον κάθε άρρωστο, ήταν ο πατέρας μας, ο αδελφός μας, το παιδί μας", λέει.

Η κ. Μπικούλη δεν θα ξεχάσει ένα βαρύ περιστατικό, μιας γυναίκας με πολύ βαριά εικόνα και πολλαπλές ανακοπές, η οποία και μετά συνέχισε τη νοσηλεία της σε άλλα νοσοκομεία. Έπειτα από πολύ καιρό, και ενώ η ίδια δεν γνώριζε για την τύχη της, την είδε να επιστρέφει υγιής για να ευχαριστήσει. Ο σύζυγός της, που νοσηλευόταν παράλληλα σε άλλη μονάδα δεν τα κατάφερε και απεβίωσε. "Της έδωσα την βέρα της, που την είχαμε κρατήσει με πρωτόκολλο, γιατί απαγορεύεται οι ασθενείς να φοράνε τιμαλφή στη Μονάδα. Δεν θα ξεχάσω τον τρόπο που κρατούσε τη βέρα. Έκλαιγε και με ευχαριστούσε που τη φυλάξαμε", αφηγείται με φωνή που σπάει από συγκίνηση. Η ίδια έχει δημιουργήσει μια μικρή συλλογή από ευχαριστήριες επιστολές ασθενών που βγήκαν υγιείς από τη Μονάδα.

Παρά τις δυσκολίες, δεν πέρασαν ποτέ από το μυαλό της δεύτερες σκέψεις σχετικά με την επιλογή της να ακολουθήσει το συγκεκριμένο επάγγελμα. "Έχω ακούσει πολλές προσβολές για το επάγγελμά μου, που με ενοχλούν, για παράδειγμα πως για ό,τι στραβό φταίει η νοσοκόμα και ό,τι καλό το κάνει γιατρός, όμως ποτέ δεν σκέφτηκα να κάνω κάτι άλλο", λέει και προσθέτει: "Ο άρρωστος στη ΜΕΘ εξαρτάται από το νοσηλευτή, είναι σαν ένα μωρό που αν δεν τον φροντίσεις, δεν τον ταϊσεις, δεν τον πλύνεις, δεν θα τα καταφέρει".

"Νοσηλεύσαμε ολόκληρες οικογένειες"

Ο Κωνσταντίνος Νανιόπουλος (φωτογραφία), εργάζεται ανελλιπώς από το 2000 ως σήμερα στη ΜΕΘ του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας. Αυτό που βίωσε στα μεγάλα πανδημικά κύματα δεν συγκρίνεται με καμία άλλη περίοδο της επαγγελματικής του διαδρομής. "Για πρώτη φορά στη ζωή μου, είδα να νοσηλεύονται τόσες οικογένειες, με τον έναν δίπλα από τον άλλον, για παθολογικά αίτια όπως είναι ο κορωνοϊός και όχι για κάποιο τροχαίο. Αυτό είναι σαν εφιάλτης. Έχουμε νοσηλεύσει πάνω από δέκα οικογένειες", τονίζει και προσθέτει: "Έχει τύχει να βρίσκονται τρία άτομα της ίδιας οικογένειας σε διπλανά κρεβάτια, ή να νοσηλεύονται σε μας μάνα και γιος την ώρα που ο πατέρας βρισκόταν στη ΜΕΘ COVID του Γενικού Νοσοκομείου. Είχαμε ανδρόγυνα. Δεν θα ξεχαστεί ποτέ από κανέναν μας, με τις λύπες και τις χαρές μας. Σε κάποιες περιπτώσεις τους βγάλαμε υγιείς, σε άλλες κάποιοι δεν τα κατάφεραν".

Ο ίδιος θυμάται τις ατελείωτες ώρες που μιλούσε με συγγενείς ασθενών στο τηλέφωνο, τις αγωνίες που μοιράζονταν μαζί του, με χαρακτηριστικότερη όλων την έκκληση δύο παιδιών να κρατηθεί για 2 - 3 μέρες ο νεκρός πατέρας τους στο νεκροτομείο, ώστε να περάσουν την καραντίνα και να μπορέσουν να τον συνοδεύσουν στην κηδεία. "Δεν έχω ζήσει στη ζωή μου τόσο πόνο μαζεμένο", λέει και κάνει ιδιαίτερη αναφορά σε μια συνάδελφο και στενή φίλη που νοσηλεύτηκε στη ΜΕΘ και έφυγε από τη ζωή. "Είχαμε ξεκινήσει μαζί στη ΜΕΘ το 2000, μετά έκανε μετάταξη στη διοικητική υπηρεσία. Κάναμε ατελείωτες κοινές βάρδιες και μεγαλώσαμε μαζί τα παιδιά μας", αναφέρει και προσθέτει: "Άργησε να πειστεί για το εμβόλιο, γιατί φοβόταν και όταν πείστηκε κόλλησε κορωνοϊό τη μέρα που είχε κλείσει ραντεβού να το κάνει. Είχε κάποια προβλήματα και στο τέλος κατέληξε σε μας, δεν μπορούσαμε να τη σώσουμε".

Ο κ. Νανιόπουλος θεωρεί πως η πανδημία ανέδειξε και στην Ελλάδα τον κρίσιμο ρόλο του νοσηλευτή στο σύστημα Υγείας. "Για πολλά χρόνια προσπαθούσαμε να πούμε πως όλοι οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία έχουν την χρησιμότητά τους, αλλά για κάποιους ήταν πάντα οι γιατροί και το λοιπό προσωπικό", σημειώνει και προσθέτει: "εμείς καταλαμβάνοντας πάνω από τις μισές θέσεις στα νοσοκομεία και κάνοντας τα πάντα, θέλαμε να αναδείξουμε ότι έχουμε ειδικό αντικείμενο που κάποιος σπουδάζει για να μπορέσει να το κάνει. Αυτό έγινε αποδεκτό στην πανδημία".

Σήμερα στη ΜΕΘ του ΠΓΝΛ δεν νοσηλεύεται κανένα περιστατικό COVID, ενώ οι "καθαρές" κλίνες ΜΕΘ είναι γεμάτες. "Πιστεύω πως περνάμε σε μια νέα φάση, στην οποία θα έχουμε ασθενείς που έχουν COVID, αλλά δεν νοσηλεύονται για αυτό. Είναι άνθρωποι που ανακαλύφθηκε ότι έχουν COVID έπειτα από χειρουργείο ή από τροχαία, ή εμφραγματίες. Αυτά τα περιστατικά θα πηγαίνουν στη ΜΕΘ COVID".