Η CoViD μπορεί να υποκρύπτει κρυφή πανδημία διαταραχών σε μητέρες και νεογέννητα [μελέτη]

Ανησυχία προκαλεί πρόσφατη δημοσίευση μελέτης Ελλήνων επιστημόνων, σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας στην ψυχική υγεία της μητέρας και στην ανάπτυξη του νεογέννητου.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό "Frontiers in Pediatrics" και υπογράφεται από την καθηγήτρια Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Θεανώ Κοκκινάκη (φωτογραφία αριστερά) και τη διευθύντρια του Νεογνολογικού Τμήματος του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Ελευθερία Χατζηδάκη (φωτογραφία δεξιά).

Όπως αναφέρουν, η πανδημία του νέου κορωνοϊού αποτελεί σημαντική απειλή για την ανθρώπινη υγεία και παγκόσμια τραυματική εμπειρία. Κατά τη διάρκεια των δύο ετών της, εκατομμύρια βρέφη γεννήθηκαν από μητέρες και οικογένειες που έχουν βιώσει τεράστιο άγχος και αλλαγές στην καθημερινή ζωή και το περιβάλλον τους, λόγω της πανδημίας.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η μητρική ψυχική υγεία ορίζεται ως "μια κατάσταση ευεξίας, κατά την οποία μια μητέρα συνειδητοποιεί τις δικές της ικανότητες, μπορεί να αντιμετωπίσει το φυσιολογικό άγχος της ζωής, να εργαστεί παραγωγικά και γόνιμα και να είναι σε θέση να εισφέρει στην κοινότητα".

Οι περιγεννητικές ψυχικές διαταραχές αποτελούν τις πιο συχνές επιπλοκές της τεκνοποίησης και σχετίζονται με υψηλά επίπεδα μητρικής και εμβρυϊκής βρεφικής νοσηρότητας και θνησιμότητας. Για τις γυναίκες, η επιστημονική έρευνα έχει καταδείξει δύο τομείς άγχους που σχετίζονται με την πανδημία: το άγχος που σχετίζεται με το αίσθημα ελλιπούς προετοιμασίας για τη γέννηση και το άγχος που σχετίζεται με τους φόβους περιγεννητικής λοίμωξης.

Επιπλέον, τους πρώτους μήνες της πανδημίας, δεδομένα από όλο τον κόσμο έχουν δείξει πως οι έγκυες γυναίκες βιώνουν υψηλό επιπολασμό άγχους (που κυμαίνεται από 21,7% έως 78,4%), κατάθλιψη (από 17% έως 56,3%) και διαταραχή μετατραυματικού στρες. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο συνολικός επιπολασμός του άγχους και της κατάθλιψης μεταξύ των εγκύων ήταν 40% και 27%, αντίστοιχα.

Οι δύο επιστήμονες εξέτασαν πιθανούς παράγοντες που μπορεί να έχουν επηρεάσει αρνητικά την περιγεννητική ψυχική υγεία, μέσω των περιορισμών που σχετίζονται με την πανδημία. Με βάση την παραπάνω σημειώνουν, μεταξύ άλλων τα εξής:

Είναι απαραίτητο να βασιστεί σε νέα στοιχεία η προαγωγή της οικογενειακής ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Να ενσωματωθεί στο σύστημα Υγείας σε πολλαπλό επίπεδο προγεννητικά, στη διάρκεια του τοκετού, στη μεταγεννητική περίοδο.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος ψυχικής υγείας της μητέρας κατά τη διάρκεια της πανδημικής κατάστασης έχει επισημανθεί ως βασικό ζήτημα. Είναι σημαντικό για τις μαίες να εντοπίζουν τους στρεσογόνους παράγοντες των εγκύων γυναικών κατά τη διάρκεια της προγεννητικής φροντίδας και να παρέχουν διέξοδο για μείωση των επιπτώσεων.

Είναι ευθύνη των νοσοκομειακών συστημάτων να διασφαλίζουν ότι η επικοινωνία οικογένειας - βρέφους μπορεί να συνεχίσει να υποστηρίζεται με τον ασφαλέστερο δυνατό τρόπο, παρά τους περιορισμούς που επιβάλλει η πανδημία.

Κρυφή πανδημία

Οι επιστήμονες ανησυχούν πως η έκτακτη κατάσταση που διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μπορεί να υποκρύπτει "μία κρυφή πανδημία αναπτυξιακής ψυχοπαθολογίας".

Όπως αναφέρουν, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για περισσότερες επενδύσεις στην έρευνα, με στόχο την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο η πανδημία επηρεάζει την ψυχική υγεία της μητέρας και τον αντίκτυπο της κακής μητρικής ψυχικής υγείας στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των μικρών βρεφών.

Επίσης, υπάρχει ανάγκη παρακολούθησης αυτών των παιδιών και των οικογενειών τους, προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις της πανδημίας μακροπρόθεσμα.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, είναι σημαντικό να επεκταθεί η έρευνα, ώστε να αυξηθεί η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η πανδημία επηρεάζει την ψυχική υγεία της μητέρας και να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος της κακής ψυχικής υγείας της μητέρας στην ανάπτυξη του βρέφους.

Οι παρεμβάσεις - σημειώνουν - πρέπει να ενσωματωθούν στο σύστημα Υγείας και να προσαρμοστούν στη "νέα κανονικότητα".