Εναλλακτικά όπλα στον πόλεμο με το τσιγάρο

Γράφει o

Δρ Ιγνάτιος Οικονομίδης PhD, FESC, EACVI, HFA

Καθηγητής Καρδιολογίας, Υπεύθυνος Υπερηχοκαρδιογραφίας και Εργαστηρίου Προληπτικής Καρδιολογίας Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος, Β΄ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο Αττικόν, Αθήνα, President of International Association of Smoking Control and Harm Reduction (SCOHRE)

Παρά τη γνώση των βαρύτατων επιπτώσεων του καπνίσματος στην υγεία για δεκαετίες, περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως καπνίζουν και περισσότερα από 7 εκατομμύρια πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα.

Η νικοτίνη, παρόλο που προκαλεί ισχυρό εθισμό, παίζει μικρό ρόλο στη θνησιμότητα που σχετίζεται με το κάπνισμα. Ο σκοπός του International Association of Smoking Control and Harm Reduction (SCOHRE) είναι να παρέχουμε στους ενδιαφερόμενους επαγγελματίες υγείας επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες σχετικά με τις επιπτώσεις της νικοτίνης. Η νικοτίνη, εξάλλου, χρησιμοποιείται με επιτυχία για τον έλεγχο του καπνίσματος και τη διακοπή του καπνίσματος και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της βλάβης του καπνίσματος.

Η πλήρης διακοπή του καπνίσματος και η πρόληψη της έναρξής του παραμένουν οι πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις στην ιατρική, με σημαντική επίδραση επιπρόσθετα και στα οικονομικά της υγείας. Οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας και της δημόσιας υγείας πρέπει να ευαισθητοποιούν συνεχώς κάθε καπνιστή και τον πληθυσμό συνολικά σχετικά με τις επιπτώσεις του καπνίσματος.

Σε μια εποχή επιταχυνόμενης προόδου και τεχνολογικής καινοτομίας, αναδύονται νέες προσεγγίσεις, που βασίζονται σε δυνητικά ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις από τα συμβατικά τσιγάρα, για εκείνους τους καπνιστές που για διάφορους λόγους δεν μπορούν να σταματήσουν τελείως το κάπνισμα, δηλαδή αποσκοπούν στη μείωση της βλάβης από τον καπνό. Αυτή η ομάδα καπνιστών δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί από τις πολιτικές ελέγχου του καπνού. Όπου η διακοπή καπνίσματος αποτυγχάνει επανειλημμένα, η στροφή σε χρήση καπνικών προϊόντων που θα εξασφαλίζουν μειωμένη έκθεση σε τοξικές ουσίες («μειωμένης έκθεσης σε τοξικές ουσίες») συγκριτικά με το συμβατικό τσιγάρο, θα έχει θετική επίδραση στην υγεία των καπνιστών.

Επίσης, όλο και περισσότερες ρυθμιστικές αρχές εξετάζουν τώρα το ενδεχόμενο να επιτρέψουν τις πωλήσεις εναλλακτικών προϊόντων καπνού δυνητικά χαμηλότερου κινδύνου, αν αυτό υποστηρίζεται με επιστημονικά τεκμηριωμένα δεδομένα.

Ωστόσο, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η συζήτηση για τη μείωση της βλάβης από τα νεότερα προϊόντα καπνού είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο και απαιτούνται περισσότερες μελέτες αναφορικά με την επίδρασή τους στη θνητότητα, τα καρδιαγγειακά επεισόδια και την εμφάνιση νεοπλασιών, καθώς και εκπαίδευση σε θέματα πολιτικής υγείας, ρυθμιστικών αρχών και του ευρύτερου κοινού προκειμένου να αναδειχθούν τα οφέλη αυτής της προσέγγισης.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ιδρύθηκε μια διεθνής ένωση εμπειρογνωμόνων για τον έλεγχο του καπνίσματος και τη μείωση της βλάβης, με έδρα τις Βρυξέλλες (SCOHRE), που περιλαμβάνει επιστήμονες, εμπειρογνώμονες σε θέματα πολιτικής, εμπειρογνώμονες συμπεριφοράς, ακαδημαϊκούς και άλλους επαγγελματίες υγείας, για να βοηθήσει στην κατάρτιση μιας νέας ευρύτερης προσέγγισης στις πολιτικές ελέγχου του καπνίσματος και να διερευνήσει νέες μεθόδους διακοπής του καπνίσματος και ελέγχου των νεότερων καπνικών προϊόντων, αναφορικά με την τοξικότητα και τη δυνητική μείωση της βλάβης από την αλλαγή χρήσης από το συμβατικό τσιγάρο στα νεότερα καπνικά προϊόντα. Πιστεύουμε ότι οι στρατηγικές ελέγχου του καπνίσματος πρέπει να αναδιαμορφωθούν έτσι ώστε να περιλαμβάνουν τη μείωση της βλάβης μέσω χρήσης εναλλακτικών προϊόντων δυνητικά χαμηλότερου κινδύνου ως τρίτο πυλώνα, με πρώτο και δεύτερο πυλώνα τα μέτρα πρόληψης του καπνίσματος και τις εγκεκριμένες μεθόδους διακοπής του καπνίσματος αντίστοιχα.

Οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας και της δημόσιας υγείας πρέπει να ευαισθητοποιούν συνεχώς κάθε καπνιστή και το κοινό σχετικά με τις επιπτώσεις του καπνίσματος, τη σημαντικότερη αιτία καρκίνου, η οποία μπορεί να αποφευχθεί, που συμβάλλει σημαντικά και στις καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις. Οι εκστρατείες για τα εργαλεία πρόληψης και διακοπής του καπνίσματος πρέπει να υποστηρίζονται και να χρηματοδοτούνται σε όλη την Ευρώπη.

Πιστεύουμε ότι η ενίσχυση των επιστημονικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης της ανεξάρτητης επαλήθευσης των δεδομένων, της αυξημένης ευαισθητοποίησης σε όλα τα επίπεδα, της δημοσιοποίησης των πιο πρόσφατων επιστημονικών δεδομένων, είναι ένα κρίσιμο βήμα για να βοηθηθούν πραγματικά οι καπνιστές να διακόψουν το κάπνισμα και να επιτύχουν τους στόχους του SCHORE.