Πρωτοβουλία ΣΕΒ για το Οικοσύστημα υπηρεσιών Υγείας και Βιοεπιστημών

Στην καινοτομία και στη δυναμική του φαρμακευτικού τομέα στην Ελλάδα, επενδύει ο ΣEB. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ήδη συγκροτήσει ειδική οργανωτική επιτροπή υπηρεσιών Υγείας και Βιοεπιστημών, με σημαντικούς εμπειρογνώμονες του χώρου.

Μέλη της είναι ο Λάμπρος Κούρτης, managing director, the Sanguine Lab, η Χαριέττα Ελευθεροχωρίνου, Innovation Ventures & Strategic Partnerships, IQVIA, ο Αχιλλέας Γραβάνης, καθηγητής Φαρμακολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης, ερευνητής ΙΜΒΒ-ΙΤΕ, ο Αρίστος Δοξιάδης, Partner, Big Pi Ventures και η Ελένη Πενταφράγκα, board member, head of Legal & Corporate Affairs, ELPEN.

Η επιτροπή διαμορφώνει ένα πλάνο δράσης, το οποίο βασίζεται στις ανάγκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νεοφυείς επιχειρήσεις και οι ερευνητές του χώρου. Λαμβάνει υπόψη της τα αποτελέσματα έρευνας, την οποία υλοποίησε ο ΣΕΒ σε 45 νεοφυείς εταιρείες του κλάδου.

Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν πως ο τομέας της Υγείας διαθέτει όλα τα εχέγγυα, προκειμένου να δημιουργήσει υπεραξία στην Εθνική Οικονομία και στο ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας. Από τον ΣΕΒ εκτιμάται πως η έρευνα είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για την καινοτομία και αναγνωρίζονται οι προοπτικές του HealthTech, με τη δημιουργία ενός νέου οικοσυστήματος με εταιρείες, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, startup και δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία.

Οι healthtech startups αντιπροσωπεύουν το 14,1% του συνολικού αριθμού των startups. Εκτιμάται ότι τα startups στον χώρο των επιστημών Yγείας ξεπερνούν τις 100 στη χώρα, ενώ περίπου το 50% αυτών δραστηριοποιούνται σε digital health.

Για να κατανοήσουμε τη δυναμική που υπάρχει, αρκεί να αναφέρουμε ότι επενδύονται διεθνώς (outsourced) 70 δισ. δολάρια φαρμακευτικής και βιοτεχνογικής έρευνας (outsourced) σε μικρές εταιρείες, τεχννοβλαστούς, ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια. Το 65% των φαρμάκων και διαγνωστικών που αδειοδοτούνται στην Αμερική και το 35% στην Ευρώπη προέρχονται από τη συνεργασία της βιομηχανίας με πανεπιστήμια και startups.

Κλινική έρευνα

Για τις δυνατότητες και τον ρόλο της κλινικής έρευνας στην Ελλάδα, η διευθύντρια του Τομέα Καινοτομίας του ΣΕΒ Μάγκυ Αθανασιάδη (φωτογραφία), επισημαίνει στο iatronet.gr τα εξής:

Οι κλινικές μελέτες μπορούν να αποτελέσουν βασικό μοχλό για την ανάπτυξη της επιστήμης και τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της φαρμακοβιομηχανίας. Για παράδειγμα το Βέλγιο έχει στοχεύσει στη διατήρηση της ηγετικής θέσης της χώρας στις κλινικές μελέτες (2η στην Ευρώπη στον κατά κεφαλήν αριθμό κλινικών μελετών) μέσω υπογραφής μιας "Συμφωνίας για το Μέλλον" μεταξύ κυβέρνησης και κλάδου φαρμάκου, βάσει της οποίας διασφαλίζονται οι χρόνοι έγκρισης: 15 ημέρες για κλινικές μελέτες 1ης φάσης και 28 ημέρες για κλινικές μελέτες 2ης - 3ης - 4ης φάσης, παρέχονται φορολογικά κίνητρα, υποστηρίζεται η καινοτομία.

Στον αντίποδα η χώρα μας, παρόλο που διαθέτει ένα αξιοσημείωτο επιστημονικό δυναμικό και κατατάσσεται μέσα στις πρώτες 30 χώρες παγκοσμίως που πρωτοστατούν στον τομέα της Βιοϊατρικής Έρευνας παράγοντας σημαντικό αριθμό δημοσιεύσεων κάθε χρόνο, απορροφά μόνο το 0,67% των παγκόσμιων κλινικών μελετών.

Είναι επομένως προφανές ότι οι κλινικές μελέτες αποτελούν για την Ελλάδα μία μεγάλη ευκαιρία, η οποία παραμένει, εν πολλοίς, ανεκμετάλλευτη. Στην Ευρώπη για κλινικές μελέτες επενδύονται ετησίως περίπου 38 δισ. ευρώ. Σε σύγκριση με τη χώρα μας (πληθυσμιακά), η Ουγγαρία προσελκύει 5 φορές περισσότερες, η Δανία 30 φορές περισσότερες και το Βέλγιο προσελκύει 70 φορές περισσότερες επενδύσεις σε φαρμακευτική Έρευνα & Ανάπτυξη.

Το περιβάλλον των κλινικών μελετών είναι άκρως ανταγωνιστικό. Βασικές παράμετροι προς αξιολόγηση για την επιλογή χωρών που θα συμμετάσχουν στην διεξαγωγή μιας κλινικής μελέτης αποτελούν ο χρόνος ολοκλήρωσης των εγκρίσεων για την έναρξη κλινικής δοκιμής, η πρόσβαση σε επαρκή αριθμό ασθενών, η αξιοπιστία των δεδομένων και κατ’ επέκταση των κέντρων που υλοποιούνται οι δοκιμές και τέλος το κόστος ανά ασθενή.

Η ασάφεια και η έλλειψη προτυποποίησης των διαδικασιών στα ελληνικά νοσοκομεία, η απουσία ενός ατόμου αναφοράς για την επίλυση προβλημάτων, η έλλειψη οικονομικών κινήτρων αλλά και της κατάλληλης εκπαίδευσης είναι μόνο μερικά από τα προβλήματα που δημιουργούν ένα μη φιλικό περιβάλλον για τη διεξαγωγή κλινικών μελετών στην Ελλάδα.

Επιπλέον, προκειμένου να προσελκύσουμε κλινικές μελέτες θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα μία εκστρατεία ενημέρωσης σχετικά με την αξία συμμετοχής στις κλινικές μελέτες και τα οφέλη που αποκομίζουν ασθενείς με νοσήματα που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και τα οποία  επιβαρύνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους.

Ο ΣΕΒ προκειμένου να συμβάλει στην ανάπτυξη του τομέα των βιο-επιστημών έχει πρόσφατα συστήσει το "Healthcare & Life sciences Working Group" με στόχο να συμβάλει στην αξιοποίηση της έρευνας, στην υλοποίηση περισσότερων κλινικών μελετών και στην ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ φαρμακοβιομηχανίας, δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων, startups, πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων.

Σημαντική είναι επίσης η πρωτοβουλία του υπουργείου Υγείας να συστήσει ειδική Ομάδα Εργασίας για την Κλινική Έρευνα στην οποία συμμετέχουν εκτός του Υπουργείου όλοι οι άμεσα εμπλεκόμενοι φορείς, ΕΟΦ, ΕΕΔ, ΣΦΕΕ, ΠΕΦ, HACRO και ΣΕΒ.

Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και η πολιτεία ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες που θα επιτρέψουν την προσέλκυση κλινικών μελετών στη χώρα.