Πόσο αξιόπιστη είναι η εξέταση προστατικού αντιγόνου PSA σε άνδρες 45 ετών [μελέτη]

Πολύ χαμηλός είναι ο επιπολασμός του καρκίνου του προστάτη σε άνδρες οι οποίοι υποβάλλονται τακτικά σε εξέταση προστατικού αντιγόνου (PSA).

Αυτό προκύπτει απο τυχαιοποιημένη μελέτη με βάση τον πληθυσμό (PROBASE, International Journal of Cancer 2022; DOI: 10.1002/ijc.34295), η οποία είχε ως στόχο να καθορίσει τη συχνότητα της νόσου στη συγκεκριμένη ηλικία. Τα επικαιροποιημένα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο 35ο Γερμανικό Συνέδριο για τον Καρκίνο (DKK) στο Βερολίνο.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο έλεγχος για το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) μπορεί να μειώσει σημαντικά τη θνησιμότητα από τον καρκίνο του προστάτη (PCa). Ωστόσο, ο εργαστηριακός προσδιορισμός του PSA για την έγκαιρη ανίχνευση ενέχει κινδύνους υπερδιάγνωσης και υπερθεραπείας. Η εξέταση του ορθού (DRU) αποτελεί επίσης μια καθιερωμένη επιλογή στο πλαίσιο των εξετάσεων έγκαιρης ανίχνευσης.

Ο βαθμός στον οποίο οι προσεγγίσεις προσαρμοσμένες στον κίνδυνο μπορούν να αυξήσουν την ακρίβεια του ελέγχου PSA. Στο πλαίσιο αυτό, διερευνήθηκαν από Γερμανούς ερευνητές (μελέτη PROBASE) τα δεδομένα σε άνδρες ηλικίας 45 - 50 ετών. Συμμετείχαν 46.642 άνδρες από τη Γερμανία ηλικίας 45 ετών, οι οποίοι υποβλήθηκαν είτε σε εξέταση PSA (ομάδα Α) είτε σε καθυστερημένη εξέταση PSA στην ηλικία των 50 ετών (ομάδα Β). Στους συμμετέχοντες από την ομάδα Β προσφέρθηκε DRU αντί για εξέταση PSA κατά τη διάρκεια των εξετάσεων.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων 6 ετών, τα ποσοστά προσέλευσης στα ραντεβού διαλογής κυμάνθηκαν μεταξύ 70,5% και 79,4% ανάλογα με το σκέλος της μελέτης και την ομάδα κινδύνου.

Το 11,2% έως 25,4% των ανδρών ανέφεραν επίσης ότι έκαναν εξέταση PSA με δική τους πρωτοβουλία εκτός του πρωτοκόλλου PROBASE. Το 38,5% των συμμετεχόντων είχε ιστορικό DRU ή δοκιμασίας PSA, το οποίο σχετιζόταν κυρίως με θετικό οικογενειακό ιστορικό περιστατικών καρκίνου του προστάτη.

Από τους 23.301 συμμετέχοντες της ομάδας Α, το 89,2% ήταν χαμηλού κινδύνου και το 9,3% ενδιάμεσου κινδύνου. Το ποσοστό με επιβεβαιωμένα αποτελέσματα PSA >3ng/ml ήταν 0,8% των ανδρών, εκ των οποίων το 64,5% υποβλήθηκε σε βιοψία. Ο καρκίνος του προστάτη διαγνώστηκε σε 48 περιπτώσεις, με συνολικό επιπολασμό 0,2%.

Μόνο 4 ασθενείς (συνολικός επιπολασμός 0,02%) είχαν ομάδα βαθμού (GG 3-5) σύμφωνα με τα κριτήρια ταξινόμησης της Διεθνούς Εταιρείας Ουροπαθολογίας (ISUP) και συνεπώς είχαν επιθετικό όγκο.

Στην ομάδα Β με 23.194 συμμετέχοντες, 6.537 υποβλήθηκαν σε DER, που αποκάλυψε 57 ύποπτες περιπτώσεις. Δύο συμμετέχοντες είχαν επιβεβαιωμένη διάγνωση καρκίνου του προστάτη, με αποτέλεσμα το ποσοστό ανίχνευσης με DRE να είναι 0,03%.

Σχεδόν το 90% των ανδρών διατρέχουν χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη στην ηλικία των 45 ετών, με επίπεδα PSA κάτω από 1,5 ng/mg, τα οποία αντιπροσωπεύουν πολύ χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.

Ο επιπολασμός των καρκίνων που ανιχνεύονται με προληπτικό έλεγχο είναι πολύ χαμηλός στους άνδρες ηλικίας 45 ετών και το ποσοστό των επιθετικών καρκίνων (ISUP GG 3-5) ήταν ακόμη χαμηλότερο. Η DRE δεν αποδείχθηκε πως είναι αποτελεσματική εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του προστάτη.