Καρκίνος του προστάτη: Σημαντική η έγκαιρη επίσκεψη στον ουρολόγο

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ένας καρκίνος που εμφανίζεται στον προστάτη, ένα μικρό αδένα σε σχήμα καρυδιού, που παράγει το σπερματικό υγρό το οποίο θρέφει και μεταφέρει το σπέρμα.

Είναι ένα από τα πιο συχνά είδη καρκίνου και δεύτερος σε συχνότητα στους άνδρες μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Περίπου ένας στους οχτώ άντρες θα αναπτύξει τη συγκεκριμένη νόσο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Σε άνδρες άνω της μέσης ηλικίας είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από νεοπλασματική νόσο. Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη αυξάνεται με την ηλικία. Η μέση ηλικία εμφάνισης καρκίνου είναι τα 69 έτη, όμως τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται όλο και σε πιο νεαρά άτομα. Η κλινικά ανιχνεύσιμη νόσος είναι σχετικά σπάνια σε άνδρες νεότερους των 50 ετών, οπότε και συνιστάται ο σχετικός έλεγχος.

Πολλοί καρκίνοι του προστάτη αναπτύσσονται αργά και περιορίζονται στον αδένα, όπου ενδεχομένως μπορεί να μην προκαλέσουν σοβαρή βλάβη. Όμως, αν και ορισμένα είδη αναπτύσσονται αργά και ενδεχομένως μπορεί να χρειαστούν ελάχιστη- ακόμα και καθόλου αγωγή- άλλα είδη είναι επιθετικά και μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα.

Ο καρκίνος του προστάτη που εντοπίζεται έγκαιρα όταν ακόμα είναι περιορισμένος στον αδένα, έχει την καλύτερη προοπτική για επιτυχή θεραπεία.

Παράγοντες κινδύνου

Κατά καιρούς έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι εξωγενείς και περιβαλλοντικοί παράγοντες σχετικά με τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη, σημειώνει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δελλής MD, PhD, FEBU Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας ΕΚΠΑ, Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας (ΕΟΕ). Το μεταβολικό σύνδρομο, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή χοληστερόλη, όπως και διάφοροι διατροφικοί παράγοντες όπως τα λιπαρά και το κόκκινο κρέας είναι μερικοί από αυτούς, κανείς τους όμως δεν αποδείχθηκε σημαντικός. Αντίθετα, η παχυσαρκία και η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ, φαίνεται πως σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου προστάτη και μάλιστα επιθετικότερης μορφής.

Ο ρόλος της κληρονομικότητας

Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου προστάτη και κάποια φυλετικά στοιχεία έχουν συσχετιστεί με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου προστάτη, συνιστώντας έτσι μια οικογενή γενετική προδιάθεση, αναφέρει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δελλής. Όμως, μόνο ένα μικρό ποσοστό ασθενών έχει πραγματικά κληρονομικό καρκίνο προστάτη. Ο κληρονομικός καρκίνος προστάτη σχετίζεται με εμφάνιση νόσου 6-7 χρόνια νωρίτερα χωρίς να επιδεινώνει την επιθετικότητα ή την πορεία της νόσου. 

Συμπτώματα

Στα αρχικά στάδια μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα.

Ο πιο προχωρημένος καρκίνος προστάτη μπορεί να έχει τα εξής συμπτώματα:

• Προβλήματα ούρησης
• Μειωμένη ισχύς στη ροή ούρησης
• Καύσος ή πόνος κατά την ούρηση 
• Αιματουρία
• Αίμα στο σπέρμα
• Πόνος στα οστά
• Απώλεια κιλών
• Στυτική δυσλειτουργία 

Διάγνωση

Η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη γίνεται από τον αρμόδιο ιατρό, που είναι ο ουρολόγος – ανδρολόγος. Πραγματοποιείται μέσω της δακτυλικής εξέτασης και της εξέτασης PSA η οποία είναι μια αιματολογική εξέταση για τη μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου.

Αν τα αποτελέσματα δεν είναι φυσιολογικά, μπορεί να χρειασθεί ο ασθενής να υποβληθεί σε διορθικό υπέρηχο, διορθική βιοψία και πολυπαραμετρική μαγνητική του προστάτη για περαιτέρω έλεγχο.

Συνιστάται η αξονική τομογραφία για έλεγχο των λεμφαδένων και των άλλων οργάνων της κοιλιάς και το σπινθηρογράφημα οστών για έλεγχο μεταστάσεων στα οστά.

Θεραπεία

Η έγκαιρη λήψη θεραπευτικής απόφασης και η θεραπευτική διαχείριση είναι καίριας σημασίας.

Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για την θεραπεία του καρκίνου του προστάτη που είναι εντοπισμένος σε πρώιμο στάδιο (Τ1 – Τ2).

Ανάμεσα στις θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνονται: η ριζική προστατεκτομή (χειρουργική αντιμετώπιση/ρομποτική λαπαροσκοπική ριζική προστατεκτομή), η ακτινοθεραπεία, η ορμονοθεραπεία, η ενεργός παρακολούθηση και νέες εντοπισμένες θεραπείες.

Έχουν αναπτυχθεί και άλλες μορφές θεραπείας του καρκίνου του προστάτη, όπως η κρυοθεραπεία ή κρυοχειρουργική (Xρήση ψυχρού αέρα για να ψυχθούν οι περιβάλλοντες ιστοί) και η τεχνολογία των υψηλής έντασης εστιασμένων υπερήχων (HIFU), ωστόσο θεωρούνται ακόμα πειραματικές.

Σε ασθενείς με τοπικά εντοπισμένη νόσο, το προσδόκιμο επιβίωσης  άνω των 10 ετών από τη διάγνωση, είναι απαραίτητο ώστε να έχουν όφελος από την τοπική θεραπεία.

Σε επιλεγμένους ασθενείς, μπορεί να προταθεί η ενεργός παρακολούθηση ή/και η προσεκτική αναμονή (οι άνδρες παρακολουθούνται τακτικά με δακτυλική εξέταση και μετρήσεις PSA).

Η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική, για αυτό ελέγξτε τον προστάτη σας. Χρειάζεται εγρήγορση και επικοινωνία με τον γιατρό σας.

Υπάρχουν μέτρα πρόληψης;

Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δελλής, σημειώνει ότι μέτρα πρόληψης με την έννοια "κάνω ή αποφεύγω κάτι και εξασφαλίζω πως δεν θα αναπτύξω καρκίνο προστάτη", δεν υπάρχουν. Προφανώς και με βάση τα όσα είπαμε έως τώρα, με τις γνώσεις που έχουμε αυτή την στιγμή, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η αποφυγή της παχυσαρκίας, η αποφυγή της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, είναι συνήθειες ζωής που βοηθούν. Δεν υπάρχει όμως γνωστή αποτελεσματική, διαιτητική ή φαρμακολογική παρέμβαση που μπορεί να προφυλάξει ουσιαστικά. 

Το ουσιαστικότερο όμως μέτρο "πρόληψης" είναι η σωστή ενημέρωση των ασθενών και η τακτική παρακολούθησή τους από τον Ουρολόγο. Μόνο έτσι μπορούν να αισθάνονται και να είναι ασφαλείς, αφού ακόμη και αν προκύψει νόσος, πιθανότατα θα την ανιχνεύσουν σε αρχικό - άρα πλήρως ιάσιμο - στάδιο. Να μην ξεχνάμε: "Με τον προστάτη, δεν αστειευόμαστε"!

H Janssen Ελλάδος, σε μια προσπάθεια να παροτρύνει τους άνδρες να ξεπεράσουν πιθανούς φόβους και ανησυχίες και να προβούν στους απαραίτητους προληπτικούς ελέγχους για τον προστάτη, ξεκίνησε εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κοινού για τον καρκίνο του προστάτη. Η καμπάνια με τίτλο «Με τον Προστάτη Δεν Αστειευόμαστε» εξελίσσεται μέσα από την ομώνυμη επίσημη ιστοσελίδα και τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛ.Ο.Κ.) και του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών Αθηνών (Κ.Ε.Φ.Ι).

Με σωστή ενημέρωση, έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία, μπορούμε να καταπολεμήσουμε τον καρκίνο του προστάτη.