Προσωπικός γιατρός: Ευκαιρίες και αδυναμίες του εγχειρήματος

Εννέα νομοθετικές πρωτοβουλίες για οργανωμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στην Ελλάδα και για τον ρόλο του οικογενειακού ή προσωπικού γιατρού, μέτρησε ιστορικά η υποδιοικήτρια της 4^ης ΥΠΕ, Ειρήνη Χατζοπούλου, κάνοντας μια αναδρομή σε ό,τι έχει γίνει μέχρι σήμερα. Καμία από αυτές δεν εφαρμόστηκε στην πράξη, είπε η ίδια, μιλώντας σε τηλεδιάσκεψη για το θέμα, και αναφέρθηκε στα "στοιχήματα" που θα καθορίσουν την επιτυχία εφαρμογής του τρέχοντος εγχειρήματος. Πρώτο ζήτημα, όπως είπε, αποτελεί η εύρεση και η επιλογή των γιατρών γενικής ιατρικής και παθολογίας, οι οποίοι θα στηρίξουν τον θεσμό, δεδομένου ότι ο σημερινός αριθμός φαίνεται πως δεν είναι ικανός να καλύψει καθολικά το σύνολο του πληθυσμού στη χώρα. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη μιας ανοιχτής συζήτησης, χωρίς δογματισμούς, που θα αφορά τις διαμορφωμένες στάσεις του πολίτη και την "εκπαίδευσή" του απέναντι στον προσωπικό γιατρό.

Από την πλευρά του ο διοικητής της 4^ης ΥΠΕ, Δημήτρης Τσαλικάκης, εντόπισε λάθη, ατέλειες και κενά που υπάρχουν στο εγχείρημα, όπως σε κάθε μεταρρύθμιση, και γίνεται προσπάθεια να διορθωθούν, εστιάζοντας κυρίως στο θέμα των ραντεβού. Όπως είπε, ζήτησε αυτά να μπαίνουν σε μια κοινή πλατφόρμα, και εκτίμησε πως όταν ολοκληρωθεί η οργάνωσή τους σε μια ολιστική διαχείριση θα ωφεληθούν πολύ τόσο η κοινωνία όσο και τα νοσοκομεία, που σήμερα - ελλείψει άλλης επιλογής - δέχονται στα επείγοντα πολλά περιστατικά που δεν είναι επείγοντα.

Ειδικοί επιστήμονες διάφορων ειδικοτήτων, αλλά και γιατροί της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) μοιράστηκαν σκέψεις και προτάσεις για τα δυνατά και τα τρωτά σημεία του εγχειρήματος.

Νέος Οργανισμός για την ΠΦΥ

Η Αθηνά Τατσιώνη, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, στο Εργαστήριο για την Έρευνα στη Γενική Ιατρική και την ΠΦΥ, επεσήμανε πως εκτός από το θέμα της οργάνωσης - αριθμός γιατρών, ραντεβού - πρέπει να δοθεί έμφαση στο περιεχόμενο. Παρατήρησε πως σήμερα διάφορες επιστημονικές εταιρίες και φορείς προσπαθούν να δώσουν οδηγίες ο καθένας από τη δική του σκοπιά, χωρίς να υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής και πρότεινε τη δημιουργία ενός Οργανισμού που θα "αγκαλιάσει" όλες τις δομές της ΠΦΥ. "Θα ασχοληθεί αποκλειστικά με την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και θα μπορεί να ανατροφοδοτεί και τις ΥΠΕ και τις δομές και τις Υγειονομικές Περιφέρειες με όλα τα δεδομένα που χρειάζονται γιατί αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να το κάνει ένας γιατρός στην καθημερινότητά του, είναι πάρα πολύ δύσκολο, θα πρέπει να τους διευκολύνουν. Θα χρειαστεί μια τέτοια διασύνδεση", είπε.

Επιχειρώντας μια ανάλυση πλεονεκτημάτων και τρωτών σημείων του νομοθετήματος, η διευθύντρια Γενικής Ιατρικής και επιστημονικά υπεύθυνη του Κέντρου Υγείας Αβδήρων, Μάρθα Ανδρέου, σημείωσε ως δυνατά σημεία, μεταξύ άλλων, την εκπαίδευση και μετεκπαίδευση των γιατρών στην ειδικότητα, την σχέση με τον ασθενή και την ολιστική φροντίδα, την πρόληψη σε συνεργασία με ομάδες και την οικονομία των πόρων του Συστήματος. Αδύνατα σημεία, σύμφωνα με την ίδια είναι η διαχείριση χρόνου, τόσο από τους γιατρούς όσο και από τους ασθενείς, ο αριθμός των γιατρών, θέματα διοικητικής υποστήριξης, τεχνολογικού εξοπλισμού. Παράλληλα, επισήμανε ως απειλή τις αυξημένες απαιτήσεις από πιθανές νέες επείγουσες ανάγκες υγείας στο μέλλον.

Κατακερματισμός ηλεκτρονικών υπηρεσιών Υγείας

Για κατακερματισμό υπηρεσιών ηλεκτρονικής Υγείας έκανε λόγο ο Αριστοφάνης Παγανάς, διευθυντής Γενικής Ιατρικής στο Κέντρο Υγείας Λιτοχώρου, τονίζοντας την ανάγκη ενοποίησής τους. "Από την κεντρική σελίδα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, θα δούμε ότι έχουμε σελίδα για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, σελίδα για τις βεβαιώσεις, τα πιστοποιητικά και τις γνωματεύσεις, σελίδα για το μητρώο COVID, σελίδα για τον φάκελο και τους εισηγητικούς φακέλους ΚΕΠΑ κ.ο.κ.  Πέρα από αυτό έχουμε και μία ακόμη εφαρμογή, η οποία είναι από άλλο φορέα, από τον ΕΟΠΥΥ, ο Φάκελος Ασφάλισης Υγείας που ενημερώνει τις υπηρεσίες από το gov.gr", είπε και πρόσθεσε: "είμαστε αναγκασμένοι καθημερινά να ανοίγουμε πέντε και έξι παράθυρα για να έχουμε μπροστά μας προκειμένου να έχουμε συνολική εικόνα και να εξυπηρετήσουμε το λήπτη".

Απαντώντας ο υπεύθυνος λειτουργίας Συστημάτων Ηλεκτρονικής Υγείας της ΗΔΙΚΑ, Κωνσταντίνος Μαθιουδάκης, είπε πως στόχος είναι η όσο το δυνατό λιγότερη πληκτρολόγηση δεδομένων από τους γιατρούς, ώστε να εστιάσουν στο κλινικό τους έργο και όχι στην καταχώρηση στοιχείων στον υπολογιστή. Ανακοίνωσε πως είναι θέμα ημερών να μπουν στον Φάκελο τα εξιτήρια των νοσηλειών των ασθενών, αρχικά μέσω του gov.gr, ενώ κάλεσε τους γιατρούς να μην έχουν άγχος γιατί δεν προλαβαίνουν στο μισάωρο του πρώτου ραντεβού να συμπληρώνουν όλο το φάκελο. "Δεν είναι απαραίτητο να συμπληρωθεί στο 100% ο φάκελος. Αρκεί σε πρώτη φάση το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, σε συνδυασμό με τις διαγνώσεις, τα εμβόλια, τα φάρμακα και τις εξετάσεις που θα γίνουν άμεσα έχουμε ένα τεράστιο ποσοστό του φακέλου. Σιγά σιγά μπορούμε σε δεύτερο τρίτο χρόνο να συμπληρώσουμε όποια άλλη πληροφορία", είπε.

Η ψυχολογία της αλλαγής

Στη λεγόμενη ψυχολογία της αλλαγής αναφέρθηκε, τέλος, η Ζωή Τσίμτσιου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Εργαστήριο Υγιεινής, Κοινωνικής Προληπτικής Ιατρικής και Ιατρικής Στατιστικής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ.

Όπως είπε, ανάμεσά μας υπάρχει ένα 2,5% που έχουν καινοτόμες, ρηξικέλευθες ιδέες και θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο. Αυτοί ενεργοποιούν το επόμενο 13,5% που εύκολα θα ενθουσιαστούν και θα γίνουν μια ομάδα με τους καινοτόμους. Η κρίσιμη μάζα του 50% θα διαμορφωθεί με το 1/3 του συνόλου που θα ακολουθήσει γρήγορα το καινούργιο. Ένα άλλο 1/3 θα το ακολουθήσει, αλλά όχι αμέσως, ενώ το τελευταίο 16% αρνείται πεισματικά να ακολουθήσει. "Το τι έχουν να μας πουν αυτοί οι άνθρωποι είναι πάντα πολύ χρήσιμο, γιατί πραγματικά μπορεί να κάνουν παρατηρήσεις που θα μας κάνουν να αναθεωρήσουμε όλο το πλάνο, ακόμα και να απορρίψουμε την ιδέα, αν τα επιχειρήματα είναι πολύ δυνατά και μας προβληματίζουν", είπε η κ. Τσίμτσιου, προσθέτοντας πως η αλλαγή στην ΠΦΥ πρέπει να γίνει.