1ο Πανελλήνιο Συνέδριο ‘’Καρκίνος – Υπογονιμότητα – Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή”

Στις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις και τις δυνατότητες που πλέον έχουν οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται με καρκίνο να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους και να αποκτήσουν υγιή παιδιά μετά την ολοκλήρωση της χειρουργικής, ορμονικής και ακτινικής θεραπείας τους, αναφέρθηκαν διακεκριμένοι επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου με αφορμή το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο «καρκίνος –υπογονιμότητα και υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. μύθος και πραγματικότητα».

Αίσθηση προκάλεσαν οι μαρτυρίες ογκολογικών ασθενών, οι οποίες αφού θεραπεύτηκαν από τον καρκίνο, υπό την συνεχή καθοδήγηση του ογκολόγου - παθολόγου, του εξειδικευμένου για την υπογονιμότητα γυναικολόγου, του εξειδικευμένου γυναικολόγου-ογκολόγου και του εμβρυολόγου, κατάφεραν να τεκνοποιήσουν υγιή παιδιά, μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Μεταξύ αυτών, 52χρονη που είχε διαγνωστεί με καρκίνο μαστού πριν από 7 χρόνια. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της κατάλληλης θεραπείας υποβλήθηκε σε εξωσωματική γονιμοποίηση και γέννησε πριν από περίπου 2 εβδομάδες. Μήνυμα ενθάρρυνσης σε ογκολογικούς ασθενείς έστειλε και μια γυναίκα 50 ετών, η οποία είχε διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού το 2015. Με την επιτυχή ολοκλήρωση της θεραπείας της, τεκνοποίησε μέσω εξωσωματικής το 2021 και τώρα διανύει την δεύτερη κύηση.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει μεταθέσει την ηλικία της πρώτης κύησης στα μέσα της τρίτης δεκαετίας της ζωής. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο κατά τη διάγνωση της νόσου πολλές ασθενείς αναπαραγωγικής ηλικίας να είναι άτοκες.

Τα τελευταία χρόνια, η εξέλιξη της επιστήμης σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει καταστήσει εφικτή την κρυοσυντήρηση του γενετικού υλικού των ασθενών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο. Έτσι τους δίνεται η δυνατότητα για διατήρηση της γονιμότητάς τους και την απόκτηση υγιών παιδιών μετά την ολοκλήρωση της απαραίτητης θεραπείας που μπορεί να υποβληθούν.

Δωρεάν λήψη, κατάψυξη και μελλοντική κρυοσυντήρηση του γενετικού τους υλικού, προσφέρει στους ογκολογικούς ασθενείς το νοσοκομείο «Έλενα Βενιζέλου», όπως ανέφερε ο Νίκος Παπαριστείδης, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών διευθυντής Β’ Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής και Μονάδας Εξωσωματικής στο νοσοκομείο «Έλενα Βενιζέλου»: «η δυνατότητα κρυοσυντήρησης του γενετικού υλικού έχει ως αποτέλεσμα, οι ασθενείς να έχουν καλύτερη ψυχολογία καθώς γνωρίζουν ότι δεν έχουν τελειώσει οι ελπίδες τους για την δημιουργία της οικογένειάς τους».

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στο κατά πόσο τα φάρμακα της υπογονιμότητας αυξάνουν το κίνδυνο καρκίνου στις γυναίκες, είτε των ωοθηκών, είτε του μαστού, που είναι ο συχνότερα εμφανιζόμενος στις γυναίκες .

«Ειδικότερα για τον καρκίνο των ωοθηκών που είναι ο πιο θανατηφόρος γυναικολογικός καρκίνος, αρκετές μεγάλες μετα-αναλύσεις – πολλές από τις οποίες την τελευταία 5ετία – δείχνουν έναν αυξημένο κίνδυνο περίπου 1,6 - 1,8 φορές από τον γενικό πληθυσμό. Ο κίνδυνος αυτός δείχνει σε κάποιες μελέτες να αυξάνεται με τον αριθμό των προσπαθειών εξωσωματικής», επισήμανε ο κ. Γεώργιος Βοργιάς, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών, Διευθυντής Γυναικολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΜΕΤΑΞΑ.

Ο κ. Ιπποκράτης Σαρρής, Διευθυντής και Σύμβουλος Αναπαραγωγικής Ιατρικής στο King’s Fertility King's College Hospital αναφέρθηκε σε έρευνα που διήρκησε 27 χρόνια και στην οποία συμμετείχαν 1,8 εκατομμύρια γυναίκες που υποβλήθηκαν σε θεραπείες γονιμότητας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έρευνα που έχει διεξαχθεί μέχρι σήμερα με αντικείμενο κατά πόσο τα φάρμακα γονιμότητας ενέχουν κίνδυνο καρκίνου για τις γυναίκες. «Τα φάρμακα γονιμότητας δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, η έρευνά μας έδειξε ότι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως κατά τη διάρκεια θεραπειών γονιμότητας για την απελευθέρωση ωαρίων δεν αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού», υποστήριξε ο κ.Σαρρής. «Προηγουμένως δεν ήταν σαφές εάν τα φάρμακα γονιμότητας σχετίζονται με την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού και πολλές γυναίκες, μας εξέφραζαν την ανησυχία ότι ο καρκίνος του μαστού τους έχει προκληθεί από θεραπεία γονιμότητας. Από τις δημοσιευμένες μελέτες προκύπτει η διαβεβαίωση ότι η θεραπεία γονιμότητας είναι απίθανο να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.»

Εστιάζοντας στο ίδιο θέμα ο κ. Κωνσταντίνος Πάντος, γυναικολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικός Διευθυντής Κλινικής ΓΕΝΕΣΙΣ Αθηνών, Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, επισήμανε:

«Αν και η ορμονική θεραπεία στις γυναίκες είναι ακόμα υπό διερεύνηση ως προς τον μηχανισμό δράσης της στην καρκινογένεση, εκείνο στο οποίο καταλήγουν οι περισσότερες από τις μεγάλες κλινικές μελέτες παγκοσμίως είναι ότι δεν φαίνεται επιδημιολογικά κάποια συσχέτιση με αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη γυναικολογικού ή και άλλων μορφών καρκίνου σε γυναίκες που λαμβάνουν φαρμακευτική θεραπεία για την υπογονιμότητά τους». Ωστόσο, πρόσθεσε ο κ. Πάντος, «αποφεύγοντας την υπέρμετρη χρήση θεραπειών και τεχνολογιών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αλλά πολύ δε περισσότερο ενημερώνοντας τις γυναίκες για την πρόληψη της γονιμότητάς τους όταν βρίσκονται στην νεαρή τους ηλικία, έτσι ώστε να συλλάβουν φυσιολογικά ή με τη ελάχιστη βοήθεια, δεν θα βρίσκονται αργότερα εγκλωβισμένες στην υπογονιμότητά τους, στις σκέψεις για ενδεχόμενο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου και στο ενοχικό κλίμα που συνειδησιακά διαμορφώνεται γύρω τους».

Οι σύγχρονες μέθοδοι πρόληψης και διάγνωσης (πχ μαστογραφία και τεστ Παπανικολάου) εντοπίζουν τον καρκίνο σε αρχόμενα στάδια.

Στη διαχείριση των ογκολογικών ασθενών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο σε αναπαραγωγική ηλικία αναφέρθηκε ο κ. Δημήτριος Παπαθεοδώρου, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, χειρουργός, γυναικολόγος - ογκολόγος, Διευθυντής & Επιστημονικός Υπεύθυνος Γυναικολογικού Τμήματος Γ.Α.Ο.Ν.Α «Ο Άγιος Σάββας».

«Καθώς ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει μεταθέσει την ηλικία της πρώτης κύησης στα μέσα της τρίτης δεκαετίας της ζωής, παρατηρείται το φαινόμενο κατά τη διάγνωση της νόσου πολλές ασθενείς αναπαραγωγικής ηλικίας να είναι άτοκες», επισήμανε ο κ. Παπαθεοδώρου. «Οι επιστημονικές εταιρείες έχουν συντάξει κατευθυντήριες οδηγίες που ορίζουν, με βάση τα τρέχοντα επιστημονικά δεδομένα, τα κριτήρια ένταξης των ογκολογικών ασθενών που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία, σε συντηρητικές θεραπείες με σκοπό τη διατήρηση της γονιμότητας ανάλογα με την πρωτοπαθή εστία της νόσου. Κρίσιμο σημείο είναι η προσέγγιση από διεπιστημονική ομάδα εξειδικευμένων ιατρών από κάθε ειδικότητα και η λεπτομερής ενημέρωση της ασθενούς».

Στην αναπαραγωγική δυνατότητα των γυναικών με υπερπλασία του ενδομητρίου, ασθένεια που η συχνότητά της αυξάνει με την ηλικία, αναφέρθηκε ο κ. Ευγένιος Κουμαντάκης Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής.

«Σε νέες γυναίκες που θέλουν να διατηρήσουν την γονιμότητά τους, ο γυναικολόγος – ογκολόγος σε συνεργασία με τον ασχολούμενο με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή θα συμπεριλάβουν στην θεραπεία – εκτός από φαρμακευτική αγωγή και απεικονιστικό έλεγχο και πριν την ολική υστερεκτομή, εφ’ όσον απαιτείται- έγκαιρα κρυοσυντήρηση ωαρίων, εμβρύων και ωοθηκικού ιστού. Εάν αφιερωθεί η μήτρα υπάρχει η εναλλακτική λύση της παρένθετης μητρότητας».

Κατά τη διάρκεια του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «καρκίνος –υπογονιμότητα & υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. μύθος και πραγματικότητα», που θα διενεργηθεί από τις 2-4 Δεκεμβρίου στο Royal Olympic Hotel, εξειδικευμένοι εισηγητές και καταξιωμένοι ερευνητές και κλινικοί ιατροί θα αναφερθούν στο ευαίσθητο θέμα της θεραπείας της υπογονιμότητας και τη σχέση των φαρμάκων με τον καρκίνο. Οι ομιλητές θα αναφερθούν και θα αξιολογήσουν πληροφορίες σχετικά με τους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο της εμφάνισης του καρκίνου του μαστού, που θεωρείται η πιο συχνή νόσος που αντιμετωπίζει η γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας στις υγειονομικά ανεπτυγμένες χώρες.