Η υποστελέχωση, τροχοπέδη στη διαμόρφωση κουλτούρας ασφάλειας σε ιδιωτικά νοσοκομεία στο ΓεΣΥ της Κύπρου

Μία προσπάθεια αποτίμησης της πραγματικότητας, η οποία επικρατεί σε ιδιωτικά νοσοκομεία της Κύπρου τα οποία είναι ενταγμένα στο ΓεΣΥ, αναφορικά με την Κουλτούρα Ασφάλειας των Ασθενών, πραγματοποιήθηκε από τον κ. Σεραφείμ Κουφούδη, Διοικητικό Διευθυντή Ιατρικού Κέντρου «Ευαγγελίστρια» της Λευκωσίας και μεταπτυχιακό φοιτητή στο Κολλέγιο Rene Descartes αποκλειστικό εκπρόσωπο του κρατικού Γαλλικού Πανεπιστημίου Conservatoire National des Arts et Métiers (CNAM), με επιβλέπουσα την Δρ. Βασιλική Καπάκη, Μεταδιδάκτωρα Οικονομικών της Υγείας και μέλος της Ομάδας Ειδικών σχετικά με την Κουλτούρα Ασφάλειας των Ασθενών του ΟΟΣΑ.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του μεταφρασμένου στα ελληνικά ερωτηματολογίου «SOPS® Hospital Survey Version 2.0» του Οργανισμού για την Έρευνα στη Φροντίδα Υγείας και την Ποιότητα των ΗΠΑ (Agency for Healthcare Research and Quality, AHRQ) κατόπιν λήψης των απαραίτητων εγκρίσεων, σε 5 ιδιωτικά νοσοκομεία ενταγμένα στο ΓεΣΥ της Κύπρου (2 νοσοκομεία στη Λευκωσία, 2 νοσοκομεία στη Λάρνακα, 1 νοσοκομείο στην Πάφο) από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Ιανουάριο του 2023.

Στην έρευνα, η οποία θα παρουσιαστεί προσεχώς σε συνέδριο στην Κύπρο, συμμετείχαν 167 εργαζόμενοι (ποσοστό ανταπόκρισης = 60,0%), στην πλειονότητά τους γυναίκες (68,9%), με μέση ηλικία τα 35,6 έτη (Τ.Α. Τυπική απόκλιση= 9,1). Το 48,5% του δείγματος ήταν νοσηλευτές ΠΕ/ΤΕ, το 20,4% διοικητικό προσωπικό, το 15,6% βοηθητικό προσωπικό υποχρεωτικής εκπαίδευσης, το 4,8% ιατροί και το 4,8% βοηθοί θαλάμου. Σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι (96,4%) είχαν άμεση επαφή με τους ασθενείς.

Οι παράμετροι της Κουλτούρας Ασφάλειας των Ασθενών με το υψηλότερο μέσο ποσοστό θετικών απαντήσεων ήταν η «Επικοινωνία για τα λάθη» (79,1%, Τ.Α.= 28,9), η «Ομαδική εργασία» (69,3%, Τ.Α.= 31,7) και η «Υποστήριξη του Προϊσταμένου για την ασφάλεια των ασθενών» (67,1%, Τ.Α.= 28,6). Αντιθέτως, το χαμηλότερο μέσο ποσοστό θετικών απαντήσεων σημειώθηκε στις παραμέτρους της «Στελέχωσης» (30,2%, Τ.Α.= 20,9) και της «Αντίδρασης στα λάθη» (34,0%, Τ.Α.= 29,6) .

Αναλυτικότερα, 7 στους 10 εργαζομένους χαρακτήρισαν τη μονάδα/εργασιακό περιβάλλον τους από «πολύ καλό έως άριστο» και το 45,5% ανέφερε ότι όταν πραγματοποιηθεί ένα λάθος στη μονάδα/εργασιακό περιβάλλον που εργάζεται, εντοπίζεται εγκαίρως και διορθώνεται πριν να έχει αντίκτυπο στον ασθενή. Οκτώ στους 10 εργαζομένους συμφώνησαν ότι όταν γίνονται λάθη, το προσωπικό αναζητά τρόπους ώστε να αποτρέψει την επανεμφάνισή τους καθώς επίσης και ότι ενημερώνονται για τα λάθη που γίνονται στη Μονάδα. Η πλειονότητα των εργαζομένων συμφώνησε ότι μπορεί να μιλήσει ελεύθερα εάν διαπιστώσει κάτι που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη φροντίδα των ασθενών (79,0%).

Όσον αφορά τις Διοικήσεις των υπό έρευνα νοσοκομείων, οι ενέργειές τους δείχνουν ότι η ασφάλεια των ασθενών αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα, δήλωσε το 76,6% των εργαζομένων καθώς και ότι παρέχουν επαρκείς πόρους για τη βελτίωση της ασφάλειας των ασθενών, δήλωσε το 69,5%.

Οι εργαζόμενοι με χαμηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο παρουσιάζουν καλύτερη Κουλτούρα Ασφάλειας των Ασθενών αναφορικά με την «Παράδοση στη βάρδια και ανταλλαγή πληροφοριών», καθώς και αναφορικά με τη «Συχνότητα αναφοράς ανεπιθύμητων συμβάντων», σε σχέση με τους εργαζόμενους με υψηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο (p=0,02 και p=0,04 αντίστοιχα). Οι εργαζόμενοι με λιγότερα έτη προϋπηρεσίας παρουσιάζουν καλύτερη Κουλτούρα Ασφάλειας των Ασθενών αναφορικά με την «Επικοινωνία για τα λάθη» σε σχέση με τους εργαζόμενους με περισσότερα έτη προϋπηρεσίας (p=0,02).

Εν κατακλείδι, αναφέρει η έρευνα, η «υποστελέχωση» και η «μη τιμωρητική αντίδραση στα λάθη» πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψιν από τους υπεύθυνους χάραξης Πολιτικής Υγείας και λήψης αποφάσεων σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και της διαμόρφωσης Κουλτούρας Ασφάλειας των Ασθενών στην Κύπρο.