Ε. Σμυρνάκης: Όνειρο ετών τα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας

Η δημιουργία Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας αποτελεί όνειρο και στόχο πολλών ετών, λέει στο iatronet.gr ο αναπληρωτής καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Ιατρικής Εκπαίδευσης στο Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ, γενικός οικογενειακός ιατρός, Εμμανουήλ Σμυρνάκης (φωτογραφία). Επικροτεί την σχετική εξαγγελία του υπουργείου Υγείας, και αναλύει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορούν οι συγκεκριμένες δομές να αποτελέσουν καλά παραδείγματα που από μόνα τους θα προσελκύσουν νέους γιατρούς και άλλους επαγγελματίες υγείας στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.

Ο κ. Σμυρνάκης διατυπώνει τη γνώμη του για την ένταξη και ιδιωτών γιατρών επί πληρωμή στον θεσμό του προσωπικού ιατρού. Παρατηρεί πως γίνεται σύγχυση της ειδικότητας του γενικού οικογενειακού ιατρού με αυτή της παθολογίας, που πρέπει να έχουν διακριτό ρόλο, ενώ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο προστριβών μεταξύ ειδικευόμενων, λόγω του γενναίου οικονομικού μπόνους όσων επιλέξουν τις συγκεκριμένες ειδικότητες.

Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας

Η δημιουργία Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας απασχολεί εδώ και χρόνια τους εμπλεκόμενους στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγεία. Μάλιστα από το 2019 έχουν σχεδιαστεί δυο ακαδημαϊκές μονάδες στην Ελλάδα, μία στη Θεσσαλονίκη και μία στο Ηράκλειο Κρήτης, με Κοινή Υπουργική Απόφαση. «Είναι μια πρωτοβουλία στη σωστή κατεύθυνση», επισημαίνει ο κ. Σμυρνάκης, συμπληρώνοντας: "Ένας τρόπος να αυξήσεις την έλξη των νέων συναδέλφων στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας είναι να τους δείξεις ένα καλό παράδειγμα, το οποίο αποτελεί πολλές φορές το ζητούμενο και σήμερα. Αν η εικόνα που έχει ο φοιτητής είναι ένα Κέντρο Υγείας πρότυπο σε όλα τα επίπεδα - κλινικό, εκπαιδευτικό, ερευνητικό, με έμφαση στη διεπιστημονική ομάδα υγείας και την κοινότητα - μπορεί να επιλέξει αυτόν τον δρόμο και πραγματικά να οδηγήσει σε βελτίωση".

Ο αναπληρωτής καθηγητής αναλύει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες κατά τη γνώμη του θα μπορούσε αυτό το εγχείρημα να πετύχει και τα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας να μην είναι απλά ένας τίτλος και μια ταμπέλα, όπως λέει χαρακτηριστικά: Τα Κέντρα Υγείας πρέπει να είναι μέσα στον αστικό ιστό, με εύκολη στους φοιτητές των σχολών επιστημών υγείας, ειδικευόμενους και προσωπικό, να είναι στελεχωμένα με το κατάλληλο προσωπικό (νέο -  που θα προκύψει με βάση ένα προσεκτικά σχεδιασμένο οργανόγραμμα αλλά και προσωπικό του ΕΣΥ  καταρτισμένο με διάθεση να στηρίξει την αναβαθμισμένη αυτή λειτουργία), μέσα σε ένα πλαίσιο όπου διασφαλίζεται η ακαδημαϊκή ελευθερία και η ποιότητα υπηρεσιών Υγείας.

"Κατά τη γνώμη μου, βασικό κριτήριο για να ξεκινήσει με καλές προϋποθέσεις είναι  να χρησιμοποιηθεί η εμπειρία που έχουμε και να  δοθεί έμφαση στη στελέχωση. Ναι, πρέπει να προσληφθούν μέλη ΔΕΠ, δηλαδή καθηγητές στα αντικείμενα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας όπως Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής, Παιδιατρικής, αλλά και βασικών επαγγελμάτων της ΠΦΥ όπως είναι η Κοινοτική Νοσηλευτική, κ.ά, αλλά δεν θα είναι μόνο πανεπιστημιακοί. Θα πρέπει να ενισχυθεί με όλα τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας υγείας όπως ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, επισκέπτες Υγείας".

Ο κ. Σμυρνάκης αναφέρει πως οι Πανεπιστημιακοί Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας / Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής της χώρας μας που κατεξοχήν ασχολούνται με την πρωτοβάθμια είναι στη διάθεση του Υπουργείου Υγείας, να ακούσουν τις προτάσεις και να συμβάλουν στο σχεδιασμό. "Εμείς, και εγώ προσωπικά, είμαστε στη διάθεση της κυβέρνησης στην προσπάθεια αυτή, καταθέτοντας την εμπειρία και τις απόψεις μας. Μέχρι τώρα, όσο γνωρίζω αυτό δεν έχει γίνει, αλλά πιστεύω θα γίνει σύντομα", αναφέρει.

Μπόνους ειδικότητας

Ο κ. Σμυρνάκης θεωρεί θεμιτό να δίνονται κίνητρα για την προσέλκυση νέων γιατρών στις ειδικότητες που χρειάζεται το σύστημα Υγείας. "Η Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης  εκπαιδεύει γιατρούς στην πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας πάνω από 15 χρόνια, αλλά στους 350 φοιτητές που παίρνουν πτυχίο κάθε χρόνο, 2 με 3 επιλέγουν την ειδικότητα της γενικής Οικογενειακής Ιατρικής", παρατηρεί, προσθέτοντας: "Χρειαζόμαστε μια καλύτερη εικόνα και τα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας θα βοηθήσουν στο να αναβαθμίσουμε την εικόνα της ειδικότητας και να αναδείξουμε την αξία να εργάζεται κάποιος στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας".

Υπό αυτό το πρίσμα, αναφέρει πως αποτελεί μια πολιτική απόφαση που ενδεχόμενα μπορεί να αποδώσει εφόσον διασφαλιστούν και άλλες προϋποθέσεις "σίγουρα κάποιοι νέοι γιατροί θα δουν θετικά", αφήνοντας όμως ανοικτό το ενδεχόμενο αυτό να δημιουργήσει προστριβές, γιατί πράγματι δημιουργεί μια ανισότητα. "Χρειάζεται λεπτούς χειρισμούς", αναφέρει.

Σύγχυση δύο ειδικοτήτων

Ο αναπληρωτής καθηγητής βλέπει μια σύγχυση των ειδικοτήτων της γενικής οικογενειακής ιατρικής και της παθολογίας, την οποία εντοπίζει και στο οικονομικό κίνητρο.

"Θα ήταν πολύ πιο ξεκάθαρο αυτή τη στιγμή να πούμε το εξής: δίνω το συγκεκριμένο μπόνους ή όποια κίνητρα κριθούν απαραίτητα, στην παθολογία γιατί έχουμε σημαντικό θέμα σε πολλές  Παθολογικές Κλινικές της Ελλάδας, και αναφέρω ξεκάθαρα πως αυτοί οι γιατροί θα δουλέψουν στις Παθολογικές Κλινικές της Ελλάδας. Και δίνω κίνητρο σε γιατρούς που θα επιλέξουν τη γενική οικογενειακή ιατρική και θα δουλέψουν στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας", αναφέρει, συμπληρώνοντας: "Βάζοντας στο ίδιο καλάθι τις δύο ειδικότητες δημιουργείται σύγχυση. Έχουν διαφορετικό ρόλο, εξαιρετικά σημαντικό κάθε μία και έχουμε πρόβλημα και στις δύο ειδικότητες".

Στο ίδιο πνεύμα εντάσσεται η προσέγγισή του και για την ένταξη ιδιωτών και των δύο ειδικοτήτων στον θεσμό του προσωπικού γιατρού, με πληρωμή από τους πολίτες.

"Βασικός στόχος της πρωτοβάθμιας είναι να μπορεί να προσφέρεται ίση πρόσβαση στη δωρεάν και δημόσια υγεία εκεί που ζει ο πληθυσμός. Σε αυτό τον στόχο φαίνεται πως δεν τα έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα", παρατηρεί, προσθέτοντας πως αυτό οφείλεται στην έλλειψη γιατρών γενικής οικογενειακής ιατρικής που θα ενταχθούν στο σύστημα. "Αντιλαμβάνομαι πως οι προτάσεις γίνονται γιατί πρέπει να αντιστοιχήσουμε κάθε Έλληνα πολίτη σε έναν γιατρό. Όμως η παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας είναι κάτι περισσότερο από αυτό. Πιο σημαντικό θα είναι να δούμε τα χαρακτηριστικά των επαγγελματιών υγείας, τι ειδικότητα έχουν και αν μπορούν να επιτελέσουν το ρόλο της ολιστικής φροντίδας - η πρόσβαση στον ατομικό φάκελο υγείας θα πρέπει να ανοίξει για όλους ώστε να έχουμε συνέχεια στη φροντίδα", καταλήγει.