Πώς η παχυσαρκία κινητοποιεί γονίδια που οδηγούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου [μελέτη]

Οι άνθρωποι με υπερβολικό σωματικό λίπος έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του εντέρου. Η υψηλότερη γονιδιακή δραστηριότητα σε διάφορους ιστούς έχει εντοπιστεί ως πιθανός βιολογικός μηχανισμός. Τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα για εξατομικευμένες στρατηγικές πρόληψης του καρκίνου στο μέλλον.

Έχει αποδειχθεί ότι τα άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα (δείκτης μάζας σώματος, BMI ≥ 25 kg/m2) έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές ποιοι υπότυποι παχυσαρκίας επηρεάζονται περισσότερο. Για το λόγο αυτό, μια διεθνής ερευνητική ομάδα με τη συμμετοχή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Ρέγκενσμπουργκ (UKR) και άλλων ιδρυμάτων διερεύνησε 4 διαφορετικούς φαινότυπους παχυσαρκίας.

Οι υπότυποι παχυσαρκίας ορίστηκαν και αναλύθηκαν σύμφωνα με τον δείκτη μάζας σώματος, το ύψος, το βάρος, τον λόγο μέσης προς ισχίο και την περίμετρο μέσης και ισχίου. Η βάση δεδομένων δόθηκε από μια βιοτράπεζα από το Ηνωμένο Βασίλειο (UK Biobank) με 329.828 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων 3.728 περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου.

Δύο υπότυποι παχυσαρκίας που θεωρούνταν ήδη ύποπτοι διέτρεχαν ιδιαίτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου. Τα άτομα με παχυσαρκία που είχαν είτε γενικευμένη αύξηση του σωματικού λίπους (γενική παχυσαρκία, PC1) είτε εκείνα που ήταν μάλλον μεγαλόσωμα και παρουσίαζαν αυξημένη συσσώρευση λίπους στην κοιλιακή περιοχή (κεντρική παχυσαρκία, PC3) είχαν περισσότερο από 10% υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.

"Η έρευνά μας επιβεβαιώνει τα προηγούμενα ευρήματά μας, τα οποία έδειξαν ισχυρούς δεσμούς μεταξύ αυτών των δύο σωματότυπων και διαφόρων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του παχέος εντέρου", ανέφερε η συν-συγγραφέας Anja Sedlmeier, ερευνήτρια καρκίνου στο Κέντρο Μεταφραστικής Ογκολογίας (CTO) του UKR.

Ο ρόλος της δραστηριότητας ορισμένων γονιδίων σε διάφορους ιστούς του σώματος και η επίδρασή τους σε αυτές τις 4 μορφές σώματος αναλύθηκε για όλους τους υποτύπους παχυσαρκίας. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν μελέτες συσχέτισης σε επίπεδο γονιδιώματος με 460.198 συμμετέχοντες από μια βρετανική τράπεζα βιολογικών δεδομένων (52.775 περιπτώσεις/45.940 έλεγχοι). Εντοπίστηκαν συνολικά 3.414 σχετικές γενετικές παραλλαγές σε όλους τους υποτύπους παχυσαρκίας.

Οι στατιστικές αναλύσεις με μεντελιανή τυχαιοποίηση επιβεβαίωσαν τις μεγαλύτερες γονιδιακές συσχετίσεις των PC1 και PC3 με την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Τα PC1 και PC3 αύξησαν τον συνολικό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, ανεξάρτητα από το φύλο και την εντόπιση (παχύ έντερο, άπω κόλον, εγγύς κόλον και ορθό).

Στη γενικευμένη παχυσαρκία (PC1), έχει εντοπιστεί αυξημένος αριθμός ενεργών γονιδίων στην περιοχή του εγκεφάλου ή στα νευρικά κύτταρα και στην υπόφυση, τα οποία θα μπορούσαν να συνδεθούν με τον καρκίνο του εντέρου.

Στην περίπτωση της υπερβολικής συσσώρευσης λίπους στην κοιλιακή περιοχή (PC3), η γονιδιακή δραστηριότητα αυξήθηκε στα μεσεγχυματικά κύτταρα καθώς και στον λιπώδη ιστό και τα αιμοφόρα αγγεία, τον μαστό και τον αναπαραγωγικό ιστό.

Οι συγγραφείς της μελέτης θεωρούν επομένως, ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν διαφορετικές αιτιώδεις οδοί σηματοδότησης μεταξύ των υποτύπων παχυσαρκίας και του καρκίνου του παχέος εντέρου.

"Συνδυάζοντας διαφορετικές μεθόδους ανάλυσης, τα αποτελέσματα παρέχουν τώρα πρόσθετες αποδείξεις για τους πιθανούς βιολογικούς μηχανισμούς που διέπουν αυτές τις σχέσεις. Αυτό προσφέρει ευκαιρίες για την ανάπτυξη εξατομικευμένων στρατηγικών πρόληψης του καρκίνου", κατέληξε ο Sedlmeier.

Πιθανώς υπάρχουν πολύ σύνθετες συνδέσεις μεταξύ της γενετικής, της μεταβολικής υγείας, συμπεριλαμβανομένης της δυσλιπιδαιμίας και των σχετικών φλεγμονωδών διεργασιών, οι οποίες θα πρέπει να ερευνηθούν λεπτομερέστερα σε σχέση με τον καρκίνο του εντέρου.