Καρκίνος προστάτη: Βιοδείκτης αντί βιοψίας και μαγνητικής τομογραφίας [μελέτη]

Στην περίπτωση που η αυξημένη τιμή PSA στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του προστάτη συμπληρώνεται από το 4Kscore, έναν βιοδείκτη που βασίζεται στο αίμα, μειώνεται ο αριθμός των απαιτούμενων εξετάσεων μαγνητικής τομογραφίας και βιοψιών.

Αυτό δείχνει μελέτη από τη Σουηδία, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν στο περιοδικό "European Urology".

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος για καρκίνο του προστάτη με τη χρήση PSA ακολουθούμενη από βιοψίες μειώνει τη θνησιμότητα που σχετίζεται με τον καρκίνο του προστάτη. Ωστόσο, η τιμή του PSA είναι σχετικά μη ειδική, με αποτέλεσμα να διενεργούνται πολλές (περιττές) βιοψίες - 3 στους 4 άνδρες με αυξημένο PSA δεν έχουν καρκίνο.

Εάν εντοπιστούν καρκινώματα κατά τη βιοψία, είναι συχνά χαμηλού βαθμού με χαμηλό κίνδυνο εξέλιξης. Στην πραγματικότητα, τα κλινικά άσχετα καρκινώματα αντιπροσωπεύουν το 40-60% των καρκινωμάτων του προστάτη που ανιχνεύονται με μέτρηση του PSA και βιοψία.

Οι εξετάσεις μαγνητικής τομογραφίας, οι οποίες επιτρέπουν μια πιο στοχευμένη βιοψία, έχουν μειώσει την έκταση της υπερδιάγνωσης τα τελευταία χρόνια. Για το λόγο αυτό, η ΕΕ συνιστά από πέρυσι στα κράτη - μέλη της να αξιολογήσουν τη σκοπιμότητα και την αποτελεσματικότητα του απεικονιστικού ελέγχου για τον καρκίνο του προστάτη.

Οι βιοδείκτες με βάση το αίμα θα ήταν πιο αποδοτικοί σε σχέση με τις εξετάσεις μαγνητικής τομογραφίας, προκειμένου να βελτιωθούν οι θετικές και αρνητικές προγνωστικές τιμές του ελέγχου PSA.

Εξέταση αίματος αντί για μαγνητική τομογραφία;

Ο Andreas Josefsson από το Τμήμα Ουρολογίας της Ακαδημίας Sahlgrenska του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ και οι συνεργάτες του διερεύνησαν για το σκοπό αυτό το 4Kscore. Αυτό υπολογίζεται με βάση το συνολικό, το ελεύθερο, και το άθικτο PSA, την ανθρώπινη καλλικρεΐνη-2 (hK2) καθώς και την ηλικία του ασθενούς, τα αποτελέσματα της εξέτασης του προστάτη και το ιστορικό της βιοψίας του προστάτη.

Στο πλαίσιο της μελέτης προσυμπτωματικού ελέγχου PC GÖTEBORG-2, 38.000 άνδρες ηλικίας 50-60 ετών κλήθηκαν να υποβληθούν σε εξέταση PSA. Σε αυξημένο επίπεδο PSA, διενεργήθηκε εξέταση μαγνητικής τομογραφίας. Σε 571 άνδρες με τιμή PSA ≥ 3,0 ng/ml, υπολογίστηκε επίσης το 4Kscore. Η τιμή αποκοπής ήταν ≥ 7,5 %.

Η περιοχή κάτω από την καμπύλη (AUC) για το 4Kscore που αναγνωρίζει καρκίνο του προστάτη ενδιάμεσου ή υψηλού κινδύνου ήταν 0,84 (μια τέλεια διαγνωστική εξέταση έχει AUC 1). Η θετική προγνωστική αξία ήταν 15% και η αρνητική  99%.

Από τους 54 άνδρες που διαγνώστηκαν με καρκίνο του προστάτη ενδιάμεσου ή υψηλού κινδύνου, 2 είχαν 4Kscore κάτω από 7,5% - και οι δύο με καρκίνωμα ενδιάμεσου κινδύνου που περιοριζόταν στον προστάτη.

Αν αναχθεί σε 1.000 άνδρες με αυξημένη τιμή PSA, η προσθήκη του 4Kscore θα καθιστούσε περιττή την εξέταση με μαγνητική τομογραφία σε 408 άνδρες. Η βιοψία θα μπορούσε να παραλειφθεί σε 95 άνδρες και η διάγνωση των χαμηλού βαθμού καρκινωμάτων θα είχε μειωθεί κατά 23 περιπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, η διάγνωση 4 ανδρών με μεσαίου βαθμού καρκίνο του προστάτη θα είχε καθυστερήσει.

Οι ερευνητές συνοψίζουν: "Ο αυτόματος υπολογισμός του 4Kscore σε άνδρες με αυξημένο PSA μειώνει σημαντικά την ανάγκη για εξετάσεις μαγνητικής τομογραφίας και βιοψίες και οδηγεί επίσης σε λιγότερες υπερδιαγνώσεις καρκίνου του προστάτη χαμηλού βαθμού - σε βάρος μιας καθυστερημένης διάγνωσης καρκίνου του προστάτη μεσαίου βαθμού σε λίγους άνδρες".

"Τα αποτελέσματά μας προστίθενται στα στοιχεία που δείχνουν ότι έχει νόημα να συμπεριληφθούν νέοι βιοδείκτες αίματος - εκτός από το PSA - για τη βελτίωση της ισορροπίας των οφελών και των βλαβών του προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του προστάτη και τη μείωση της ανάγκης για εξετάσεις μαγνητικής τομογραφίας και βιοψίες.

Πηγές:
European Urology