Kαλοκαιρινή γαστρεντερίτιδα: Πώς θα προστατευτώ

H γαστρεντερίτιδα αποτελεί παθολογική κατάσταση που συνοδεύεται από διάρροια, κοιλιακά άλγη, ναυτία, έμετο δέκατα ή πυρετό. Αποτελεί τοπική προσβολή του εντέρου, συνηθέστερα από παθογόνους μικροοργανισμούς που διεισδύουν στο σώμα από τη στοματική οδό, όπως είναι οι Ιοί, η shigella, η σαλμονέλα, το campylobacter, το E. Coli.  Ο άνθρωπος με καλό ανοσοποιητικό σύστημα έχει ενδογενείς μηχανισμούς αντίστασης έναντι των λοιμογόνων που εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της τροφής και του νερού. Το γαστρικό οξύ του στομάχου, οι εκκρίσεις του γαστρεντερικού σωλήνα με τα τοξικά ένζυμα και τους ανοσολογικούς παράγοντες, η ωφέλιμη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου, αποτελούν σημαντικά στοιχεία του τοπικού γαστρεντερικού φραγμού έναντι των λοιμογόνων που καταπίνονται. Οι αμυντικοί αυτοί φραγμοί του σώματος έναντι τοξικών παραγόντων που εισέρχονται στο σώμα με το νερό και την τροφή, όχι σπάνια αδυνατούν να προστατεύσουν αποτελεσματικά το σώμα, ιδιαίτερα κατά το καλοκαίρι. Σύμφωνα με το CDC (Centers for disease control and Prevention/ΗΠΑ) μόνο κατά τα ταξίδια, το 30-70% των ταξιδιωτών, ανάλογα με τον τόπο προορισμού, προσβάλλονται από κάποιας μορφής γαστρεντερίτιδα, κατά τη διάρκεια ή μετά το ταξίδι, χωρίς να υπολογίσουμε τους ασθενείς που προσβάλλονται από γαστρεντερίτιδα μη συνδεόμενη με ταξίδια κατά το καλοκαίρι.  Συχνά αίτια που συντελούν στην εμφάνιση καλοκαιρινής γαστρεντερίτιδας είναι:

1. Οι υψηλές θερμοκρασίες που ευνοούν τον πολλαπλασιασμό μικροβίων και τις τροφικές δηλητηριάσεις σε εστιατόρια, ταβέρνες και οικίες. Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για διαχείριση μεγάλης ποσότητας φαγητού, οι κανόνες υγιεινής ενδέχεται να μην τηρούνται με ενδελέχεια (π.χ. κέτεριγκ σε φεστιβάλ) αυξάνοντας τον κίνδυνο τροφιμογενών ασθενειών.
2. Η αυξημένη άσκηση υπαίθριων δραστηριοτήτων. Κατά τις υπαίθριες δραστηριότητες (π.χ. κολύμβηση, πικνίκ, μπάρμπεκιου) συχνά μεταφέρεται φαγητό που παραμένει επί μακρόν στη ζέστη, με αποτέλεσμα οι παθογόνοι μικροοργανισμοί να πολλαπλασιάζονται, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.
3. Η κολύμβηση σε μολυσμένες πισίνες, λίμνες, ποτάμια ή θάλασσες. Με την κατάποση μολυσμένου νερού, παθογόνοι μικροοργανισμοί σε υψηλές συγκεντρώσεις εισέρχονται στο σώμα.
4. Ταξίδια και συγκεντρώσεις :Τα ταξίδια κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού μπορεί να εκθέσουν τα άτομα σε αυξημένους κινδύνους. Οι άνθρωποι πολλές φορές είναι λιγότερο επιμελείς κατά το πλύσιμο των χεριών και την εφαρμογή κανόνων ατομικής υγιεινής, οι περιοχές προορισμού ενδέχεται να μην έχουν άριστα συστήματα διαχείρισης νερού και αποβλήτων, το φαγητό από πλανόδιους πωλητές είναι συχνό, τα καταλύματα ενδέχεται να μην τηρούν στην εντέλεια τους κανόνες υγιεινής.
5. Kατά το καλοκαίρι, η σεξουαλική ελευθεριότητα είναι συχνή, η χρήση προφυλακτικού πλημμελής, με αποτέλεσμα την εμφάνιση σεξουαλικώς μεταδιδόμενης γαστρεντερίτιδας.

Τι πρέπει να γνωρίζετε επιπροσθέτως:

1. Μην αμελείτε βασικούς κανόνες ατομικής και κοινωνικής υγιεινής κατά το καλοκαίρι. Τα χέρια πρέπει να πλένονται καλά πριν και μετά την παρασκευή του φαγητού, πριν και μετά τη μεταφορά των πιάτων, πριν και μετά το φαγητό. Οι κανόνες της ορθής πλύσης των χεριών περιλαμβάνουν τη χρήση καλού αντισηπτικού σαπουνιού που πρέπει να τοποθετείται σε όλη την επιφάνεια των παλαμών και των καρπών, περιλαμβανομένης της ραχιαίας επιφάνειας των δακτύλων. Τα χέρια πρέπει να πλένονται καλά, τουλάχιστον επί εικοσιπέντε δευτερόλεπτα, σε όλη την επιφάνεια, χωρίς να αμελούνται τόσο οι πτυχές ανάμεσα στα δάκτυλα, όσο και η περιοχή κάτω από τα νύχια. Στη συνέχεια ξεπλένετε με άφθονο νερό και στεγνώνετε με καθαρή πετσέτα ή ξηρό αέρα air dry.

Τα σκεύη που χρησιμοποιούνται κατά την κοπή και την προετοιμασία του ωμού κρέατος και των ψαριών πρέπει να πλένονται καλά με καυτό νερό και σαπούνι. Να μαγειρεύετε επαρκώς τα τρόφιμα και να μην τα καταναλώνετε ωμά, εκτός εάν πρόκειται για καλά πλυμένα φρούτα και σαλάτες. Εάν δεν μπορείτε να εξασφαλίσετε το σωστό καθαρισμό του, αποφλοιώνετε το φρούτο πριν το φάτε. Τα τρόφιμα δεν πρέπει να εκτίθενται στον αέρα, αλλά να συντηρούνται σωστά στο ψυγείο. Τα τρόφιμα πρέπει να σερβίρονται ζεματιστά απευθείας από την εστία ή κρύα απευθείας από το σωστά συντηρημένο ψυγείο και να διατηρούνται στις θερμοκρασίες αυτές κατά την τοποθέτησή τους στο τραπέζι. Ο κίνδυνος επιμόλυνσης από λοιμογόνους παράγοντες αυξάνεται σημαντικά όσο το φαγητό παραμένει σε θερμοκρασία δωματίου.  Εάν είστε καλεσμένος σε μπουφέ σερβιριστείτε εγκαίρως και μην περνάτε πολλές φορές από τον μπουφέ. Δεν πρέπει να καταναλώνονται τρόφιμα από πλανόδιους πωλητές, μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, αμφιβόλου προέλευσης ποτά, νερό και παγάκια. Χρησιμοποιήστε εμφιαλωμένο νερό κατά τα ταξίδια σας εφόσον το σύστημα ύδρευσης του τόπου προορισμού δεν είναι το βέλτιστο.

2. Προγραμματίστε το μπάνιο σας σε καθαρές θάλασσες. Μην κολυμπάτε σε αμφιβόλου καθαριότητας πισίνες.
3. Να είστε εκλεκτικοί κατά τις σεξουαλικές σας επαφές και να μην αμελείτε τη χρήση προφυλακτικού.
4. Το τσάι, ο ζωμός κότας, η σούπα είναι τρόφιμα που τονώνουν τον οργανισμό και συντελούν στην αναπλήρωση χρήσιμων ιχνοστοιχείων που χάνει ο οργανισμός κατά την απλή ιογενή γαστρεντερίτιδα. Η πόση καφέ και αλκοόλ απαγορεύεται.
5. Mην αμελήσετε τη σωστή ιατρική σας εξέταση εάν έχετε έντονα συμπτώματα ή συμπτώματα που επιμένουν προς αποκλεισμό σοβαρότερων αιτίων γαστρεντερίτιδας (π.χ. σαλμονέλα) ή άλλων νοσημάτων που εκδηλώνονται με διάρροια (π.χ. νόσος Crohn).