Η διαδικασία της διατροφής

Τα τρόφιμα όπως χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο, μπορούν να συγκριθούν με τον τρόπο που χρησιμοποιείται το κάρβουνο σε ένα σύστημα θέρμανσης. Και στις δύο περιπτώσεις το υλικό παράγεται, μετατρέπεται, μεταφέρεται και καίγεται για να προμηθεύσει ενέργεια.
Ο δρόμος που ακολουθούν οι τροφές είναι ο εξής :
Στόμα, σιαλογόνοι αδένες, φάρυγγας, οισοφάγος, καρδιακό στόμιο του στομάχου, στομάχι, πυλωρός, συκώτι (ήπαρ), χοληδόχος κύστη, δωδεκαδάκτυλο, πάγκρεας, λεπτό έντερο, παχύ έντερο, σκωληκοειδής απόφυση, ορθό έντερο και πρωκτός.

Η πρώτη φάση στην πέψη αρχίζει με την πρόσληψη των τροφών. Οπτικά, οσφρητικά και ψυχικά αντανακλαστικά προκαλούν τις γαστρικές εκκρίσεις.
Το στόμα έχει διπλή δράση : 

• Οι κοπτήρες ξεσκίζουν, οι κυνόδοντες κόβουν, οι τραπεζίτες (γομφίοι) σπάζουν τις τροφές, ενώ η γλώσσα τις μαλάζει και προκαλεί την κατάποση. 
• Στο επίπεδο της κοιλότητας του στόματος βρίσκονται και οι σιαλογόνοι αδένες που παράγουν το σάλιο το οποίο μουσκεύει, μαλακώνει και κάνει διάχυτες τις τροφές που σχηματίζουν έτσι την μπουκιά.

Ο οισοφάγος δεν είναι παρά ένας αγωγός από τον οποίο η μπουκιά προωθείται - μέσω του φάρυγγα - με περισταλτικές κινήσεις, προς τα κάτω. (Περισταλτικές είναι οι συσπάσεις σε σχήμα δακτυλιδιού που προκαλούν την προώθηση του περιεχομένου του οισοφαγικού σωλήνα).
Η πέψη γίνεται από το στομάχι.

• Από μηχανική άποψη το στομάχι είναι μια δεξαμενή που μέσα σε αυτή μαζεύονται οι τροφές και τα ποτά. Όταν η μπουκιά φτάσει στο στομάχι προκαλεί τη διέγερση των λείων μυών του στομαχικού τοιχώματος, που με τη σειρά τους ζυμώνουν το περιεχόμενο του στομάχου. 
• Από χημική άποψη, οι γαστρικοί αδένες (οι αδένες του στομάχου) παράγουν υγρά, που μετατρέπουν την μπουκιά σε χυμό.

Το δωδεκαδάκτυλο, το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου, παίζει σημαντικό ρόλο στην πέψη επειδή σε αυτό καταλήγουν τα κανάλια που εκκρίνουν πεπτικά υγρά του συκωτιού και του παγκρέατος.

• Από φυσική άποψη, το δωδεκαδάκτυλο είναι ένας χώρος από τον οποίο περνά η τροφή και εμποτίζεται από τη χολή και το παγκρεατικό υγρό.
• Από χημική άποψη η χολή παίζει σημαντικό ρόλο στη γαλακτοποίηση (τη διαίρεση σε πολύ μικρά τμήματα) των λιπιδίων, που ενεργοποιεί την απορρόφησή τους. το παγκρεατικό υγρό συνεχίζει την επεξεργασία των τροφών. Με αυτόν τον τρόπο ο χυμός μετατρέπεται σε χυλό.

Το υπόλοιπο λεπτό έντερο είναι ο τόπος απορρόφησης των θρεπτικών ουσιών. Διάφορες φυσικές και μηχανικές δράσεις παίρνουν μέρος στην απορρόφηση από τις εντερικές λάχνες (εσωτερικό τοίχωμα).

• Το νερό, τα ανόργανα άλατα, η γλυκόζη, τα αμινοξέα περνούν από το λεπτό έντερο μέσα στα αιμοφόρα τριχοειδή. Τα τριχοειδή μεταφέρουν τα υλικά αυτά προς την πυλαία φλέβα, που τα οδηγεί στο συκώτι. Από 'κει τα συστατικά αυτά φτάνουν στην καρδιά, απ' όπου στέλνονται σε όλο το σώμα με τη μεγάλη κυκλοφορία.
• Η γλυκερίνη, τα λιπαρά οξέα και λίγο νερό περνούν από το λεπτό έντερο προς τα λεμφοφόρα αγγεία (αγγεία που μεταφέρουν τη λέμφο, το χυλό) που σχηματίζουν το θωρακικό πόρο, ο οποίος αδειάζει τα λιπίδια στο αίμα.

Το κόλο ή παχύ έντερο αποθηκεύει και απορροφά νερό. Έτσι, το εντερικό περιεχόμενο αφυδατώνεται και ελαττώνεται σε όγκο για να σχηματίσει τα κόπρανα που απομακρύνονται από το ορθό (το τελικό τμήμα του εντέρου).

Στα φυτά, τα ζώα και τον άνθρωπο, η ζωντανή ύλη διατηρείται σε ξεχωριστές μονάδες : τα κύτταρα.

Το κύτταρο είναι η πιο μικρή μονάδα που μπορεί να υπάρξει σαν αυτόνομο (ανεξάρτητο) στοιχείο. Τα κύτταρα μπορούν να αθροιστούν και να σχηματίσουν ιστούς, που όταν ενωθούν μεταξύ τους σχηματίζουν όργανα. Πολλά όργανα αποτελούν ένα σύστημα οργάνων και όλα τα αποτελούν το ανθρώπινο σώμα. Έτσι, ένα σύνολο από 50.000 έως 100.000 δισεκατομμύρια κύτταρα, αποτελούν το σώμα του ανθρώπου.
Το κύτταρο είναι λοιπόν η μονάδα ζωής στο σώμα μας. Από αυτή την άποψη χαρακτηρίζεται από τα θεμελιώδη κριτήρια της ζωής, δηλαδή μπορεί να «αναπνέει», να «τρέφεται», να «αναπτύσσεται», να «προσαρμόζεται» και να «αναπαράγεται».
Για να γίνουν αυτά τα κύτταρα παίρνουν από το αίμα και τη λέμφο τις ουσίες που χρειάζονται. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται αφομοίωση.

Τα στοιχεία που αφομοιώνονται είναι :

• Τα αμινοξέα που εκτός των άλλων θα αναπληρώσουν τους ιστούς που έχουν χρησιμοποιηθεί.
• Η γλυκόζη και τα λιπίδια που θα αποθηκευθούν με τη μορφή εφεδρείας.
• Το οξυγόνο που θα επιτρέψει την κυτταρική εργασία. Χάρη στην καύση των διαφόρων υλικών, το κύτταρο μπορεί να ελευθερώνει την ενέργεια που είναι απαραίτητη για τη λειτουργία των οργάνων, την εργασία, τη διατήρηση της θερμοκρασίας, κλπ.

Τέλος, τα κύτταρα αποβάλλουν μέσω των απεκκριτικών οργάνων, τα άχρηστα προϊόντα που σχηματίζονται από την κυτταρική καύση. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται αφετεροίωση.