Πώς να αποφύγετε τις διαιτητικές παρεκτροπές το Πάσχα

Η Εορτή του Πάσχα, η μεγάλη αυτή γιορτή της Χριστιανοσύνης, συνήθως συνοδεύεται από διαιτητικές ακρότητες. Την παρατεταμένη (40 ημέρες) νηστεία που κορυφώνεται τη Μεγάλη Εβδομάδα, συνήθως ακολουθεί υπερφαγία την ημέρα του Πάσχα και την εβδομάδα που ακολουθεί.

Παρόμοιες εορταστικές περίοδοι με απότομες εναλλαγές νηστείας-αυξημένης πρόσληψης τροφής υπάρχουν στην Ιουδαϊκή (Yom Kipour) και ισλαμική θρησκεία (Ramadan).

Οι χρονικές περίοδοι και η διάρκεια των νηστειών που χαρακτηρίζουν τη Χριστιανική Θρησκεία διαμορφώθηκαν με την εφαρμογή των αποφάσεων της Εκκλησίας, των μοναστηριακών διαιτητικών συνηθειών και των κανόνων των Πατέρων στο καθημερινό διαιτολόγιο των πιστών.

Η νηστεία θεωρήθηκε ως η αναγκαία πρακτική αυτοσυγκράτησης, ταπείνωσης και χαλιναγώγησης παθών, όπως η απληστία και η λαιμαργία. Μέσω της νηστείας επιτυγχάνεται ο εξαγνισμός, η 'φυγή' από τον υλικό κόσμο και τα δεσμά του και η πνευματική ανάταση.

Ο μεγάλος Βασίλειος περιγράφει παραστατικά την εικόνα εκείνου που νηστεύει: 'το χρώμα του είναι σεμνό και δεν ανθίζει σε αναιδές κόκκινο αλλά τον στολίζει το χλωμό της σωφροσύνης. Το βλέμμα του είναι πράο, το βάδισμα διστακτικό, το πρόσωπο συνοφρυωμένο χωρίς να το σκιάζουν ακόλαστα γέλια, ο λόγος προσεκτικός, η καρδιά καθαρή'.

Πέρα όμως από τις περιόδους νηστείας που καθορίζονται από τις Θρησκευτικές γιορτές υπάρχουν και οι περιορισμοί στην κατανάλωση κρέατος, ψαριών, αυγών και γαλακτοκομικών που έχουν καθεριωθεί με άγραφους νόμους και ισχύουν, λιγότερο ή περισσότερο τις ημέρες Τετάρτη και Παρασκευή.

Θα ήταν όμως λάθος να θεωρηθεί ότι περίοδοι νηστείας που επιβάλλει η Χριστιανική Θρησκεία, όπως και αυτές των άλλων Θρησκειών, έχουν μόνο θρησκευτικά ή κοινωνικά αίτια. Η σύγχρονη ιατρική έρευνα έχει δείξει ότι οι περίοδοι διαιτητικής εγκράτειας που χαρακτηρίζονται από μείωση και της ποσότητας της τροφής (αριθμός θερμίδων) αλλά και του περιορισμού του λίπους και της ζάχαρης έχουν ευεργετική επίδραση στην υγεία και περιορίζουν τη συχνότητα των παθήσεων που σχετίζονται με την αύξηση του βάρους, όπως τα καρδιακά νοσήματα, η υπέρταση, η χολολιθίαση, τα νεοπλάσματα του εντέρου, ο σακχαρώδης διαβήτης, η εκφυλιστική αρθρίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα κ.α.

Τα γονίδια (γενετική υπόσταση) των ανθρώπων δεν έχουν ουσιαστικά αλλάξει από την παλαιολιθική εποχή, τότε που η ζωή των ανθρώπων χαρακτηριζόταν από έντονη φυσική άσκηση (κυνηγοί), τροφή πλούσια σε πρωτεΐνες και περιόδους μειωμένης πρόσληψης τροφής, ή αναγκαστικής νηστείας λόγω έλλειψης θηραμάτων.

Οι άνθρωποι που επιβίωσαν και των οποίων τα γονίδια έχουμε κληρονομήσει, ήταν αυτοί ακριβώς που είχαν τη δυνατότητα να προσαρμοστούν στις παραπάνω συνθήκες διαβίωσης.

Η νηστεία λοιπόν για ορισμένο χρονικό διάστημα, με την έννοια του περιορισμού της κατανάλωσης πρωτεϊνών, όπως και η φυσική άσκηση αποτελούσαν 'φυσιολογικές συνθήκες διαβίωσης' για τους προγόνους μας.

Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν ακολουθεί όμως τις παραπάνω συνθήκες διαβίωσης. Δεν ασκείται, καταναλώνει τροφές πλούσιες σε λίπος και δεν περιορίζει κατά περιόδους την κατανάλωση τροφής. Τούτο έχει σαν αποτέλεσμα, πέρα από την αύξηση του βάρους, διαταραχές ορισμένων οργανικών συστημάτων που είναι απαραίτητα για την άμυνα και σωστή λειτουργία του σώματος όπως το ανοσολογικό, το νευρικό και το ενδοκρινικό.

Οι περίοδοι νηστείας ή περιορισμού των ζωικών πρωτεϊνών και λίπους δεν είναι μόνο επιταγή της Εκκλησίας με στόχο την τήρηση θρησκευτικών κανόνων αλλά συμβάλλουν και στη διατήρηση της σωματικής μας υγείας.

Τις ημέρες του Πάσχα το πρόβλημα της διατροφής μπορεί να οξυνθεί με την υπερβολική λήψη τροφών, κυρίως πλούσιων σε ζωικό λίπος, που λόγω δυσκολίας στην πέψη, μπορεί να δημιουργήσει γαστρικό φόρτο με αποτέλεσμα οξείες γαστρίτιδες που μπορεί να επιδεινωθούν από την υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών.

Η αιφνίδια υπερκατανάλωση μπορεί να επιδεινώσει προϋπάρχοντα νοσήματα, όπως υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, σακχαρώδη διαβήτη, στεφανιαία νόσο, γαστρικό έλκος, κολίτιδες κ.α. Τα άτομα με τα παραπάνω νοσήματα θα πρέπει να αποφεύγουν την υπερκατανάλωση τροφίμων και αλκοολούχων κατά την περίοδο του Πάσχα, ακολουθώντας το διαιτολόγιο που τους έχει συστήσει ο γιατρός τους.

Η διακοπή της νηστείας κατά την ημέρα του Πάσχα πρέπει να γίνεται βαθμιαία και με τροφές σχετικά εύπεπτες. Η παραδοσιακή 'μαγειρίτσα' αποτελεί ένα σχετικά εύπεπτο τρόφιμο που προετοιμάζει το γαστρικό βλεννογόνο για την κατανάλωση του κρέατος και των γαλακτοκομικών της επόμενης μέρας:

• Μην καταναλώνετε υπερβολικά μεγάλη ποσότητα τροφίμων σε ένα γεύμα. Διαιρέστε την προσλαμβανόμενη τροφή στο πρόγευμα και τα δύο κύρια γεύματα.
• Μη φορτώνετε το στομάχι σας το βράδυ της Ανάστασης και λίγο πριν τον ύπνο.
• Καταναλώνετε τρόφιμα από όλες τις κατηγορίες, δηλαδή πρωτεΐνες, αμυλώδη, λαχανικά, φρούτα, γαλακτοκομικά. Αποφύγετε τα πολλά γλυκά και λιπαρά.
• Καταναλώνετε οινοπνευματώδη με μέτρο και με γεμάτο το στομάχι.
• Ποτέ μη σηκώνεστε από το τραπέζι με αίσθημα πλήρους κορεσμού που σημαίνει υπερκατανάλωση τροφής.
• Προσπαθήστε με την ευκαιρία των εορτών και του ελεύθερου χρόνου να επιδοθείτε σε ήπιου βαθμού άσκηση, π.χ περπάτημα.
• Προτιμάτε γενικά τη δική μας 'Μεσογειακή δίαιτα' που είναι πλούσια σε αμυλώδη, όσπρια, λαχανικά και φαγητά μαγειρεμένα σε ελαιόλαδο και όχι σε λίπος ή μαργαρίνη που είναι πλούσια σε κορεσμένα λίπη.
• Μην οδηγείτε αυτοκίνητο αμέσως μετά από υπερβολική κατανάλωση τροφής ή/και οινοπνευματωδών.
• Το φαγητό είναι και μια κοινωνική εκδήλωση και ευκαιρία να μιλήσετε και να διασκεδάσετε με τους συγγενείς και φίλους. Δεν είναι αυτοσκοπός, και με το σκεπτικό αυτό φροντίστε να μη χαλάσετε τη διάθεση και το κέφι των άλλων με μια πιθανή δική σας αδιαθεσία από υπερφαγία.
• Μην παρασύρεστε αλλά μην παρασύρετε και τους άλλους σε γαστρονομικές ακρότητες.

Πηγές:
Άρθρο από το περιοδικό ΑΡΜΟΝΙΑ & ΖΩΗ μία ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΦΙΛΩΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟΥ Π.Γ.Ν.Α. ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟΥ - ΜΠΕΝΑΚΕΙΟΥ ΕΕΣ