Κεφίρ για γερή καρδιά!

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κυριότερη αιτία θανάτων παγκοσμίως, αλλά το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι περισσότεροι από αυτούς θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν αλλάζαμε τον τρόπο ζωής μας και προσέχαμε τη διατροφή μας (1). Υπέρταση και υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, είναι μεταξύ των κύριων παραγόντων που σχετίζονται με την εμφάνιση τέτοιου είδους προβλημάτων. Και στα δυο, το κεφίρ φαίνεται να έχει ευεργετική επίδραση.

Οι σπόροι κεφίρ, που προστίθενται στο γάλα για τη ζύμωση, έχει βρεθεί ότι μειώνουν την περιεκτικότητά του σε χοληστερόλη και έτσι έχουμε ένα τελικό τρόφιμο που μας προσφέρει πολύ λιγότερη διαιτητική πρόσληψη. Είναι γνωστό ότι η χοληστερόλη της δίαιτας, αν και δεν παίζει τον καθοριστικότερο ρόλο στη διαμόρφωση των επιπέδων της στο αίμα, ωστόσο έχει μια ουσιαστική συμμετοχή. Έχει βρεθεί ότι η μείωση αυτή φτάνει στο 41-84 % όταν η ζύμωση διαρκεί 24 ώρες και μετά ακολουθεί αποθήκευση για 48 ώρες (2). Το γεγονός ότι το κεφίρ είναι ένα γαλακτοκομικό προϊόν με μικρότερη περιεκτικότητα σε χοληστερόλη από ό,τι το γάλα, το γιαούρτι και τα τυριά, είναι μεγάλης σημασίας, καθώς μπορούμε να προσλαμβάνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά των γαλακτοκομικών (ασβέστιο, πρωτεΐνη, φώσφορο, βιταμίνες συμπλέγματος Β, Α, D, K κα) χωρίς να φορτώνουμε τον οργανισμό μας με την αρνητική δράση της χοληστερόλης.

Όμως το κεφιρ φαίνεται να σχετίζεται και με μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα. Μάλιστα, αν συνυπάρχουν στο ρόφημα και φυτοστερόλες, τότε η μείωση είναι εξαιρετική δραστική. Η υποχοληστερολαιμική του δράση φαίνεται να έχει να κάνει με τη μειωμένη επαναπρόσληψη χοληστερόλης μέσω των χολικών αλάτων. Συγκεκριμένα, η χοληστερόλη του αίματος συμμετέχει στη δημιουργία των χολικών οξέων, τα οποία είναι απαραίτητα για τη διάσπαση του λίπους της τροφής. Τα χολικά οξέα όταν επιτελούν τη δουλειά του επαναπροσλαμβάνονται και επαναφέρουν στην κυκλοφορία τμήμα της χοληστερόλης που είχαν. Το κεφίρ (και πιο συγκεκριμένα το βακτηριακό στέλεχος K. marxianus) έχει βρεθεί ότι αυξάνει τη δράση του ενζύμου υδρολάση των χολικών αλάτων (BSH), που με τη σειρα της μειώνει την επαναπρόσληψη των χολικών αλάτων από το έντερο (3).  Επίσης μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι το κεφίρ μειώνει τα επίπεδα ολικής και LDL χοληστερόλης καθώς και τριγλυκεριδιων στο αίμα μέσω της μειωμένης απορρόφησής τους από το έντερο (4). Αν και περισσότερες μελέτες χρειάζονται στην επιστημονική αυτή περιοχή, ωστόσο διαφαίνεται ότι η επίδραση του κεφίρ στη ρύθμιση του λιπιδαιμικού προφίλ είναι σημαντική.

Μια ακόμα ουσιαστική συμβολή του κεφίρ στην καλή καρδιοαγγειακή λειτουργία έχει να κάνει με τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Σε μια ανασκόπηση και μετα-ανάλυση των σημαντικότερων ερευνών στο χώρο βρέθηκε ότι η παρουσία προβιοτικών μειώνει τόσο τη συστολική όσο και διαστολική πίεση και η μείωση αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη κα ουσιαστικότερη σε άτομα με υπέρταση, όταν η κατανάλωση διαρκεί περισσότερο από 8 εβδομάδες. (5). Η δράση αυτή φαίνεται να σχετίζεται με τη μείωση της δράσης του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE) που ουσιαστικά συμμετέχει στη μετατροπή της αγγειοτενσίνης Ι σε αγγειοτενσίνς ΙΙ και προκαλεί αγγειοσυστολή αυξάνοντας δηλαδή τις συσπάσεις και συνεπώς την πίεση. Συγκεκριμένα, η διαδικασία της ζύμωσης απελευθερώνει δυο μικρά πεπτίδια  από τη καζεΐνη του γάλακτος που  επιδρούν στη μείωση της δραστικότητας του ενζύμου.

Συμπερασματικά, το κεφίρ αποτελεί ένα εξαιρετικό σύμμαχο για την καλή λειτουργία της καρδιάς. Πιθανότατα και από  αυτή τη δράση του μαγνητίστηκε το επιστημονικό ενδιαφέρον του Ε. Merchnikof στις αρχές του περασμένου αιώνα, ο οποίος παρατήρησε υψηλά ποσοστά μακροβιότας και χαμηλής νοσηρότητας σε άτομα που το χρησιμοποιούσαν, επιβεβαιώνοντας ταυτόχρονα τον ισχυρισμό που το συνοδεύει ως σήμερα ως «ελιξίριο ζωής».

Πηγές:
1.WHO (1982). Prevention of coronary heart disease. World Health Organ. Tech. Rep. Ser. 678 1–53
2. Vujičić I., Vulič M., Könyves T. (1992). Assimilation of cholesterol in milk by kefir cultures. Biotechnol. Lett. 14 847–850
3.Zhuang G., et al. (2012). Research advances with regards to clinical outcome and potential mechanisms of the cholesterol-lowering effects of probiotics. Clin. Lipidol. 7 501–507
4.Zheng Y., (2013). Probiotic properties of Lactobacillus strains isolated from Tibetan kefir grains. PLoS ONE 
5.Khalesi S et al. Effect of probiotics on blood pressure: a systematic review and meta-analysis of randomized, controlled trials. Hypertension. 2014 Oct;64(4):897-903.