‘Επιδημία’ χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας

Ένας στους τέσσερις καπνιστές θα εκδηλώσει χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Η νόσος ‘σκοτώνει’ ετησίως τρία εκατομμύρια ανθρώπους, προκαλώντας τεράστια οικονομική επιβάρυνση στα συστήματα Υγείας.

Οι παθήσεις του αναπνευστικού αποτελούν μείζον θέμα και θα συζητηθούν στο 18^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νοσημάτων Θώρακος, που διοργανώνεται από την Εταιρεία Μελέτης Πνευμονοπαθειών και Επαγγελματικών Παθήσεων Θώρακος, σε συνεργασία με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και την European Respiratory Society.

Πραγματοποιείται από 26 έως 29 Νοεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, υπό την προεδρία του καθηγητή Πνευμονολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ. Δημητρίου Γκιουλέκα.

Σύμφωνα με τον κ. Γκιουλέκα, τα νοσήματα του πνεύμονα αποτελούν τον υπ΄ αριθμό ένα στόχο του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας και είναι ενδεικτικό, ότι από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) πάσχουν παγκοσμίως περίπου 350.000.000 άνθρωποι και από άσθμα 150.000.000 και ότι οι περισσότεροι θάνατοι στην Αφρική οφείλονται σε λοιμώξεις του αναπνευστικού.

Επίσης, υπολογίζεται ότι από καρκίνο του πνεύμονα πεθαίνουν 4.000 Έλληνες ετησίως.

Τρία εκατομμύρια περίπου άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, ένα συχνότατο νόσημα με κύριο αίτιο το κάπνισμα. Η ασθένεια αυτή, που αφορά άτομα με χρόνιο βήχα, απόχρεμψη και ποικίλου βαθμού δύσπνοια, στο πλαίσιο χρόνιας βρογχίτιδας ή πνευμονικού εμφυσήματος ή και των δύο, αποτελεί σήμερα την τέταρτη κατά σειρά αιτία θανάτου παγκοσμίως, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών υγείας το 2020 θα βρεθεί στην τρίτη θέση.

Κάπνισμα

Η σχέση της ΧΑΠ με το κάπνισμα είναι άμεση και όπως επιβεβαιώνουν διεθνείς έγκυρες μελέτες και στοιχεία, ποσοστό 20% - 25% των καπνιστών θα εμφανίσει χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, που θεωρείται ένα από τα σοβαρότερα ιατρικά, αλλά και κοινωνικά προβλήματα και έχει τεράστια επίπτωση στην οικονομία κάθε χώρας, δεδομένου ότι είναι νόσος εξελικτική, μη αναστρέψιμη και οδηγεί ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών σε εργασιακή ανικανότητα.

Το κάπνισμα ‘ενοχοποιείται’ και για τον καρκίνο του πνεύμονα, που αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου μεταξύ των ανδρών και τη δεύτερη συχνότερη μορφή καρκίνου μεταξύ των γυναικών του δυτικού κόσμου.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες τόσο η επίπτωση της νόσου και η θνησιμότητα παρουσιάζουν αύξηση με εντυπωσιακούς ρυθμούς, λαμβάνοντας έτσι μορφή παγκόσμιας επιδημικής έκρηξης στον αναπτυσσόμενο κόσμο του 21^ου αιώνα.

Εκτός από την καπνιστική συνήθεια κι άλλοι παράγοντες ενοχοποιούνται για την εμφάνισή του, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και η κληρονομικότητα. Στο στιγμιότυπο της διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα ποσοστό μεγαλύτερο του 80% των ασθενών κρίνονται ήδη ως μη χειρουργήσιμοι και οι περισσότεροι απ' αυτούς δεν υπερβαίνουν την τριετή επιβίωση.

Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης αυτής της μορφής του καρκίνου δοκιμάζεται πλειάδα χημειοθεραπευτικών σχημάτων με στόχο την αύξηση της επιβίωσης, αλλά και τη διατήρηση της ποιότητας ζωής των υπό χημειοθεραπεία ασθενών.

Στο συνέδριό μας, τονίζονται ιδιαίτερα η συμβολή της βρογχοσκόπησης στην πρώιμη διάγνωση και οι νεότερες θεραπευτικές μέθοδοι στην αντιμετώπιση του καρκίνου των πνευμόνων.

Φυματίωση

Ένα άλλο θέμα, που θα απασχολήσει τους συνέδρους, είναι η φυματίωση, η οποία θεωρείται ότι βρίσκεται σε αύξηση σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η αύξηση είναι η μετακίνηση πληθυσμών από χώρες με υψηλή επίπτωση φυματίωσης προς χώρες με χαμηλή επίπτωση, οι συνθήκες διαβίωσης, όπως αυτές σχετίζονται με το φαινόμενο της μετακίνησης των πληθυσμών, η εμφάνιση πολυανθεκτικότητας των μυκοβακτηριδίων της φυματίωσης έναντι των διαφόρων αντιφυματικών φαρμάκων (φαινόμενο ιδιαίτερα ανησυχητικό, κυρίως για τις πρώην ανατολικές χώρες).

Στην Ευρώπη, η μετακίνηση των πληθυσμών ευθύνεται για αύξηση της επίπτωσης της φυματίωσης σε ποσοστό από 5% έως 30%. Στην Ελλάδα, μετά περίοδο συνεχούς πτωτικής πορείας της νόσου έως το 1990, παρατηρείται κατά την τελευταία εικοσαετία περίοδος καθήλωσης της επίπτωσης στα ίδια επίπεδα.

Κατά τους ειδικούς, η καθήλωση αποτελεί ανησυχητικό σημείο, γνωστό σε όλα τα κράτη, γιατί δυστυχώς μετά από την καθήλωση η επίπτωση ακολουθεί ανοδική πορεία. Ο πιθανότερος παράγοντας, που ευθύνεται για τη μη μείωση της νόσου στην Ελλάδα είναι η μετανάστευση.

Πρόκειται περί οικονομικών ή πολιτικών μεταναστών ή περί λαθρομεταναστών, οι οποίοι προέρχονται από χώρες μεγάλης επίπτωσης της φυματίωσης και διαβιούν υπό κακές συνθήκες, ιδιαίτερα εκείνοι, που μπήκαν στη χώρα παράνομα.

Το υπάρχον σύστημα αντιφυματικού αγώνα στη χώρα μας, δεν καλύπτει πλήρως τους μετανάστες. Η διαδικασία χορήγησης κάρτας οδήγησε στην εκτέλεση ακτινογραφίας θώρακος, θεωρείται όμως, ότι κάρτα διεκδίκησαν κυρίως αυτοί που ζουν για πολλά χρόνια στην Ελλάδα.

Υπάρχει ειδικό στρογγυλό τραπέζι όπου παρουσιάζονται τα σημερινά προβλήματα της φυματίωσης στη χώρα μας και οι τρόποι αντιμετώπισής τους.

Το βρογχικό άσθμα παραμένει ένα συχνό πρόβλημα του αναπνευστικού συστήματος σχετιζόμενο τόσο με περιβαλλοντικούς, όσο και με γενετικούς παράγοντες. Το κόστος του στην Ελλάδα υπολογίστηκε πρόσφατα σε 90 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο και σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τόσο η θεραπεία (φάρμακα, νοσηλεία κλπ.) όσο και οι έμμεσες επιπτώσεις της νόσου, όπως η απώλεια ημερομισθίων.

Κατά την τελευταία 10ετία χρησιμοποιούνται διάφορα αντιασθματικά φάρμακα, μόνα τους η σε συνδυασμό και με στόχο την ελαχιστοποίηση της συχνότητας και της βαρύτητας των κρίσεων άσθματος. Παράλληλα, επιδιώκεται η σημαντική αύξηση των διαστημάτων ηρεμίας, χωρίς συμπτώματα και καλή ποιότητα ζωής.

Τα τελευταία δύο χρόνια στη θεραπευτική του αλλεργικού άσθματος υψηλής βαρύτητας μπήκε ένα καινούριο ‘ανοσοτροποποιητικό’ φάρμακο με πολύ καλά αποτελέσματα.