Λύνοντας τον γρίφο του πονοκέφαλου

Ο πονοκέφαλος είναι ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα που απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι πονοκέφαλοι ίδιοι - υπάρχουν διαφορετικά είδη πονοκεφάλου ανάλογα με την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων.

Από τους πιο σοβαρούς πονοκεφάλους είναι η ημικρανία που επηρεάζει το 14,7% του πληθυσμού παγκοσμίως ενώ στην Ελλάδα επηρεάζει περίπου 1,2 εκατομμύρια ενήλικες. 

H ημικρανία εμφανίζεται με μία σειρά συμπτωμάτων που δυσχεραίνουν την ζωή των πασχόντων, περιορίζοντας σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα των ατόμων να πραγματοποιούν τις καθημερινές τους δραστηριότητες, ενώ έχει ως αποτέλεσμα σημαντικό προσωπικό πόνο, μειωμένη ποιότητα ζωής και επιβάρυνση του ατόμου αλλά και του κοινωνικού του περίγυρου.

Η εργασία, οι διακοπές, οι κοινωνικές δραστηριότητες αλλά και οι δραστηριότητες αναψυχής, είναι μερικές από τις πολλές  περιπτώσεις που οι πάσχοντες από ημικρανία δεν μπορούν να αποδώσουν ή να ευχαριστηθούν, λόγω της νόσου.

Σύμφωνα μάλιστα με τον δρ. Δήμο Δ. Μητσικώστα, αναπληρωτή καθηγητή Νευρολογίας και πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας "Η ημικρανία είναι μια αρρώστια που μαστίζει τις παραγωγικές ηλικίες και δεν έχει δεχθεί μέχρι στιγμής τον σεβασμό που απαιτείται για την αντιμετώπισή της. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι 8/10 ημικρανικούς δεν έχουν ζητήσει ποτέ ιατρική βοήθεια, 5/10 έχουν αισθανθεί άσχημα ή προσβεβλημένοι εξαιτίας της ημικρανίας, ενώ το ετήσιο κόστος της ημικρανίας στην Ελλάδα ανέρχεται σε 0,5 δισ. ευρώ τον χρόνο".

Η ημικρανία είναι ένα είδος σοβαρού πονοκεφάλου που μπορεί να εμφανιστεί με ή χωρίς αύρα. Αύρα ονομάζονται τα «προειδοποιητικά σημάδια»  που  παρουσιάζουν κάποια άτομα πριν ξεκινήσει ο πονοκέφαλος. Η ημικρανία χωρίς αύρα είναι πιο συνηθισμένη από την ημικρανία με αύρα.

Κλινικά συμπτώματα της κοινής ημικρανίας (χωρίς αύρα):

• Πονοκέφαλοι  που διαρκούν από 4 ώρες έως 3 ημέρες.
• Συχνά έντονος ή παλλόμενος πόνος στη μία πλευρά του κεφαλιού.
• Συχνά προκαλεί ναυτία και/ή εμετό.
• Συχνά προκαλεί φωτοφοβία και/ή ηχοφοβία. 
• Κλινικά συμπτώματα της ημικρανίας με αύρα:

Ένα ή περισσότερα πλήρως αναστρέψιμα συμπτώματα αύρας, που σχετίζονται με λειτουργίες όπως:

• Αλλαγές στην όραση.
• Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα χέρια ή το πρόσωπο.
• Ασαφής ή μπερδεμένη ομιλία.
• Κάθε σύμπτωμα αύρας διαρκεί από 5 έως 60 λεπτά και συνοδεύεται ή ακολουθείται από πονοκέφαλο.

Υπάρχουν τέσσερις φάσεις σε μια κρίση ημικρανίας:

Αυτές είναι η πρόδρομη φάση, η αύρα, η φάση του πονοκεφάλου και η φάση ανάρρωσης. Ενδέχεται να μην εμφανίζεται κάθε φάση σε κάθε κρίση ημικρανίας. Τα βασικά συμπτώματα κάθε φάσης είναι:

• ΦΑΣΗ Ι –ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΦΑΣΗ (Προειδοποιητική φάση): Θολή όραση, επιθυμία για φαγητό, αίσθημα κόπωσης ή ευερεθιστότητας και κατάθλιψης. Τα συμπτώματα αυτά ενδέχεται να εμφανιστούν κάποιες ώρες ή ημέρες προτού ξεκινήσει ο πόνος.       
• ΦΑΣΗ ΙΙ – ΑΥΡΑ (Σε κρίσεις ημικρανίας με αύρα): Αλλοιώσεις στην όραση – γραμμές ζιγκ-ζαγκ, φώτα που τρεμοπαίζουν ή τυφλά σημεία στο οπτικό πεδίο, αίσθηση στο δέρμα, μυρμήγκιασμα και μούδιασμα στα χέρια ή το πρόσωπο
• ΦΑΣΗ ΙΙΙ – ΚΡΙΣΗ / ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ: Ο πονοκέφαλος ξεκινά με μια παλλόμενη αίσθηση, συνήθως στη μία πλευρά του κεφαλιού και  μπορεί να διαρκέσει από 4 ώρες έως περίπου 2 ημέρες          
• ΦΑΣΗ IV –ΑΝΑΡΡΩΣΗ: Kούραση , ευερεθιστότητα, μελαγχολία και δυσκολία στη συγκέντρωση

Αιτίες

Σχεδόν σίγουρα η ημικρανία οφείλεται σε υποκειμενικούς παράγοντες. Κάποιοι από αυτούς είναι συναισθηματικοί (άγχος, στρες), σωματικοί (κακές συνήθειες ύπνου, ορμονικές αλλαγές, έμμηνος ρύση) , διατροφικοί (παράλειψη ή καθυστέρηση γευμάτων, αλκοόλ / καφές), περιβαλλοντικοί (αλλαγές καιρού, φώτα που τρεμοπαίζουν, δυνατός θόρυβος), φαρμακευτικοί.