Νικόλαος Νικητέας: Οι εξελίξεις στη ρομποτική χειρουργική

Με αφορμή το 9^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λαπαροενδοσκοπικής Χειρουργικής, που πραγματοποιήθηκε το Μάιο στην Αθήνα, ο Νικόλαος Νικητέας, Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Επιστημονικός Yπεύθυνος Ρομποτικής Χειρουργικής στο Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών και Πρόεδρος του Συνεδρίου, παραχώρησε συνέντευξη στο Ιατρονέτ, στην οποία αναφέρεται στις πρόσφατες εξελίξεις της χειρουργικής πραγματικότητας.

Κύριε Νικητέα, το 9^ο Πανελλήνιο Συμπόσιο και Συνέδριο Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής ήταν σίγουρα μια πάρα πολύ σημαντική συνάντηση. Τί το διαφορετικό φέρνει όμως όχι μόνο επιστημονικά αλλά και για το ευρύτερο κοινό;

Με το συνέδριο αυτό, κατορθώσαμε κάτι που γίνεται για πρώτη φορά για την ελληνική ιατρική κοινότητα: καταφέραμε να ενσωματώσουμε σε ένα κλασικό συνέδριο την εκπαίδευση πάνω σε ότι πιο καινοτόμο και πρωτοποριακό υπάρχει στη χειρουργική πραγματικότητα σήμερα.

Για να γίνω σαφέστερος, είναι η πρώτη φορά που όχι μόνο παρουσιάζονται κλινικά αποτελέσματα της χειρουργικής με μία τομή ή της ρομποτικής χειρουργικής, αλλά επιπλέον έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε και εκπαίδευση των νέων χειρουργών σε αυτούς ακριβώς τους τομείς.

Γι’ αυτό, στο πλαίσιο του συνεδρίου διοργανώσαμε σεμινάρια ‘hands on training’, όπως το λέμε στη γλώσσα μας. Πρόκειται δηλαδή για σεμινάρια με πρακτική εξάσκηση κατά τα οποία οι νεαροί χειρουργοί αλλά και οι πιο έμπειροι χειρουργοί εκπαιδεύονται και μετεκπαιδεύονται σε καινούργιες τεχνικές.

Τις τεχνικές του σήμερα και του αύριο.

Πιο συγκεκριμένα, θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Η SILS είναι μια νέα χειρουργική τεχνική που έρχεται για να μείνει. Πρόκειται για την κλασική λαπαροσκόπηση αλλά από μία μόνον οπή 12 με 18 χιλιοστών. Αυτό που κάναμε μέχρι τώρα στην κλασική λαπαροσκοπική χειρουργική με τέσσερις ή πέντε οπές καταφέρνουμε τώρα και το κάνουμε με μία οπή.

Όπως καταλαβαίνετε, αυτό είναι μια πολύ σημαντική βελτίωση για τον ασθενή.

Τι σημαίνει αυτό για τον ασθενή; Εξηγήστε μας με απλά λόγια για να καταλάβουν και όσοι δεν είναι ειδικοί του χώρου.

Η εξέλιξη της χειρουργικής έχει ως άξονα την τεχνική της ελάχιστης επέμβασης, δηλαδή ενώ κάποτε κάναμε μεγάλες τομές, πλέον έχουμε τη δυνατότητα να επεμβαίνουμε με όσο το δυνατόν μικρότερες τομές μπορούμε ή ακόμα και με απλές οπές μερικών χιλιοστών.

Οι νέες αυτές εξελίξεις στοχεύουν στη βελτίωση της όλης διαδικασίας, κυρίως προς όφελος του ασθενούς. Έτσι, με τις νέες τεχνικές, εξασφαλίζουμε λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο στους αρρώστους, μικρότερη διάρκεια νοσηλείας και συνεπώς χαμηλότερο κόστος νοσηλείας και βεβαίως καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.

Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι ο ασθενής μας πάει στο σπίτι του και επιστρέφει στη φυσιολογική του δραστηριότητα ταχύτερα.

Το σπουδαίο σε όλα αυτά είναι ότι παράλληλα έχουμε την ίδια αποτελεσματικότητα και την ίδια ασφάλεια με το ίδιο ποσοστό επιπλοκών και με το ίδιο ποσοστό αποθεραπείας με τις κλασικές χειρουργικές επεμβάσεις.

Αυτό είναι το ένα μέρος. Για τα μεγαλύτερα χειρουργεία τώρα, έρχεται μία τεχνολογική εξέλιξη που αποτελεί καθημερινότητα παγκοσμίως την τελευταία δεκαετία και είναι πλέον και ελληνική πραγματικότητα τα τελευταία 2 χρόνια.

Πρόκειται για τη ρομποτική χειρουργική που έρχεται να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο παρέχουμε υπηρεσίες στους αρρώστους μας. Η ρομποτική χειρουργική είναι η ενσωμάτωση του χειρουργικού ρομπότ στην καθημερινή κλινική πράξη.

Αυτό είναι πραγματικότητα για την Ελλάδα σήμερα.

Το ρομποτικό σύστημα που διαθέτουμε στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Λαϊκού Νοσοκομείου είναι το πιο εξελιγμένο που υπάρχει αυτή τη στιγμή στον κόσμο και το χρησιμοποιούμε για να κάνουμε όχι μόνο κλινική εφαρμογή σε περίπλοκα χειρουργεία αλλά και την εκπαίδευση των νέων χειρουργών μας .

Το ‘νέων’, φυσικά σε εισαγωγικά, αφού θα πρέπει κανείς να είναι ειδικευμένος για να κάνει εκπαίδευση στη ρομποτική χειρουργική αυτή τη στιγμή.

Το πρόγραμμα αυτό είναι πρωτοποριακό και έχουμε καταφέρει να γίνουμε το τρίτο κέντρο εκπαίδευσης στη ρομποτική χειρουργική στην Ευρώπη και αυτό σας διαβεβαιώ είναι αποτέλεσμα πολύχρονων προσπαθειών πολλών ανθρώπων.

Πείτε μας λοιπόν σε ποιου είδους χειρουργικές επεμβάσεις εφαρμόζεται η ρομποτική χειρουργική;

Για να τα πω πάρα πολύ απλά, εφαρμόζεται σχεδόν σε όλη τη γκάμα των χειρουργείων της γενικής χειρουργικής, στην ουρολογική χειρουργική και στη νευρολογική χειρουργική. Ακόμα και στο θώρακα. Μιλώντας πιο πολύ για τον δικό μου τομέα, τη γενική χειρουργική, μπορούμε για παράδειγμα να κάνουμε εκτός από επεμβάσεις στη χολή, όπως είναι πλέον ευρέως γνωστό, αλλά ακόμα και παρεπεμβάσεις στα πολυφόρα με πολύ επιτυχημένο τρόπο, όπως και χειρουργική του παχέος εντέρου, αλλά και χειρουργική της παχυσαρκίας και ηπατεκτομές και σύντομα θα ξεκινήσουμε να κάνουμε παγκρεακτομές.

Άρα καλύπτουμε το ευρύ φάσμα της γενικής χειρουργικής από τη στιγμή που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε παθήσεις του στομάχου, του παχέος εντέρου, του ήπατος, όπως σας είπα και βεβαίως παθήσεις των λεμφαδένων που είναι στα επινεφρίδια αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την αφαίρεση κυστών ή για να κάνουμε υστερεκτομές.

Η ρομποτική χειρουργική, ξέρετε, έχει αποκτήσει πλέον τη θέση του gold standard, του χρυσού κανόνα του χειρουργείου, απολύτως συνδεδεμένου στη ριζική προστατεκτομή σε περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη. Το ίδιο τολμώ να πω ότι γίνεται για τον καρκίνο του παχέος εντέρου όταν αυτός ο καρκίνος είναι χαμηλά στο ορθό.

Στην Ελλάδα, πόσα συστήματα ρομποτικής χειρουργικής λειτουργούν;

Υπάρχουν έξι εν ενεργεία λειτουργικά συστήματα, εκ των οποίων το ένα είναι αυτό που έχουμε στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Λαϊκού Νοσοκομείου και τα υπόλοιπα πέντε είναι στον ιδιωτικό τομέα. Είναι συστήματα διαφόρων ηλικιών και προδιαγραφών και η λειτουργία τους είναι μεγάλη επιτυχία για την Ελλάδα.

Κατά τη γνώμη σας, το 9^ο συνέδριο, σηματοδοτεί κάτι στην εξέλιξη της σύγχρονης χειρουργικής;

Βεβαίως, σηματοδοτεί την ενσωμάτωση όλων εκείνων των τεχνολογιών που είναι ελάχιστα γνωστές σήμερα στην κλινική πράξη και την εκπαίδευση. Τεχνικών που φέρνουν το αύριο σήμερα.

Αυτό που σηματοδοτεί το συνέδριο αυτό είναι μια νέα εποχή στην οποία θα κάνουμε τα μικρά χειρουργεία είτε με καθόλου τομή μέσω των φυσικών οπών, είτε μέσω μιας μικρής τομής, ενώ τα πολύπλοκα και μεγαλύτερα χειρουργεία θα πραγματοποιούνται με τη χρήση των ρομποτικών συστημάτων.

Μπορεί αυτή τη στιγμή να υπάρχει μόνο ένα, αλλά σύντομα θα βγουν και άλλα ρομποτικά συστήματα.

Αυτά, λοιπόν, θα είναι τα εργαλεία μας με τα οποία θα κάνουμε τα μεγάλα χειρουργεία στο μέλλον. Τα μικρά, όπως σας είπα, θα τα κάνουμε με μία τομή ή με καθόλου τομή. Είναι προφανές, όπως αντιλαμβάνεστε, το όφελος για τον άρρωστο, ο οποίος δεν χρειάζεται πλέον να περάσει ώρες στο χειρουργικό τραπέζι, μέρες στο νοσοκομείο και κατόπιν άλλες ημέρες αποθεραπείας μακριά από τη δουλειά του και τη φυσιολογική ροή της ζωής του.

Το συνέδριο αυτό αποτέλεσε ουσιαστική συμβολή στη σύγχρονη χειρουργική, καθώς αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, Έλληνες και ξένοι επιστήμονες από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ συνεργάζονται ανταλλάσοντας εμπειρία και τεχνογνωσία και θέτοντας τα νέα standards για την πιστοποίηση της αυριανής ρομποτικής χειρουργικής, όπως θα εφαρμοστεί από τους εξειδικευμένους χειρουργούς του μέλλοντος.