Δυτική Κρήτη: Όλος ο κόσμος σε μισό νησί

του Γιώργου Κόκουβα

Όσοι έχουν κάνει διακοπές στην Κρήτη ξέρουν πολύ καλά πως τα θέλγητρα του νησιού των νησιών είναι τόσα, που δεν μπορείς να τα γνωρίσεις όλα… μονοκοπανιά. Κι αν πρέπει από κάπου να αρχίσετε ή να επιλέξετε το ήμισυ του παραδείσου για να ξεκαλοκαιριάσετε, κατά την ταπεινή μας γνώμη η Δύση κερδίζει εύκολα το στέμμα.

Μπορεί το ανατολικό τμήμα του νησιού να κατέχει το μερίδιο του λέοντος στο αρχαιολογικό κλέος και στα πολυτελή resorts, αλλά το κομμάτι της Κρήτης που σκεπάζεται από τους νομούς των Χανίων και του Ρεθύμνου κερδίζει εύκολα σε γραφικότητα και εξωτισμό, σε αυθεντικότητα και μαγεία, σε παραλίες και ανόθευτα χωριά.

Από τις πιο γοητευτικές πόλεις του νησιού μέχρι τις καλύτερες παραλίες της Κρήτης (και πιθανότατα όλης της Ευρώπης), και από τα καταπράσινα φαράγγια μέχρι τις κορφές του Ψηλορείτη, συγκεντρώνουμε τις 15 κορυφαίες εμπειρίες που δεν πρέπει να χάσετε στον «παράδεισο της Δύσης».

Η Παλιά Πόλη των Χανίων

Δαιδαλώδης και γοητευτική, η παλιά πόλη των Χανίων κρύβεται πίσω από τον φάρο του ενετικού λιμανιού και θα σας παρασύρει σε ατέρμονες βόλτες κάτω από μωβ μπουκαμβίλιες και πέτρινα αρχοντικά, ανάμεσα από στρωμένα τραπεζάκια που μοσχοβολούν φρέσκο ψάρι, ξεροψημένο φύλλο και θυμαρίσιο μέλι, μπροστά από παλιές συναγωγές που έγιναν όμορφα café και πάνω από σκαλάκια που οδηγούν σε άλλη μια «συστάδα» στενοσόκακων με ράθυμες γάτες και πολύχρωμους τοίχους. Στην «αγκαλιά» της παλιάς πόλης στεγάζονται επίσης σε υπέροχα κτίρια το Ναυτικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το επιβλητικό Μεγάλο Αρσενάλι, όπου θα βρείτε το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, ενώ στην άκρη της βρίσκεται και η νοσταλγική σκεπαστή Δημοτική Αγορά.

Η Παλιά Πόλη του Ρεθύμνου

Πιο ήσυχη αλλά εξίσου γοητευτική με τα Χανιά, η παλιά πόλη του Ρεθύμνου διαθέτει τα απαραίτητα πλακόστρωτα σοκάκια, τα λουλουδιασμένα αρχοντικά, τις δροσερές πλατείες, την βενετσιάνικη κρήνη Ριμόντι με τις περίτεχνες λεοντοκεφαλές και την περίφημη Φορτέτζα για χάζι, το κάστρο που θα ατενίσετε από το ενετικό λιμάνι. Στα στενά της παλιάς πόλης θα βρείτε επίσης το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, το τούρκικο σχολείο του 1796, τον εντυπωσιακό Άγιο Φραγκίσκο και το Τζαμί-Ωδείο του Ρεθύμνου.

Το Ελαφονήσι

Η superstar παραλία της νοτιοδυτικής Κρήτης αποτελεί ουσιαστικά νησάκι που χωρίζεται από την στεριά από μικρές λωρίδες βατής τιρκουάζ θάλασσας. Σε αυτά τα νερά υπάρχουν πυκνές συστάδες από ομπρέλες και ξαπλώστρες, αλλά με λίγο περπάτημα θα φτάσετε στην πίσω πλευρά του νησιού με τους παρθένους κολπίσκους και τα ροζ κοχύλια. Η επίσκεψη στο Ελαφονήσι επιβάλλεται για να αντικρίσετε το απίστευτο χρώμα των ζεστών νερών που απλώνονται κάτω από λευκούς αμμόλοφους – θα βρείτε την παραλία περί τη μιάμιση ώρα από τα Χανιά.

Τα Φαλάσαρνα

Άλλη μία παραλία που δίνει σε κάθε βουτιά τον χαρακτήρα εμπειρίας, τα Φαλάσαρνα χωρίζονται σε τρεις διαφορετικές παραλίες, με δημοφιλέστερη την Παχιά Άμμο, η οποία παίρνει σε αυτό το σημείο ροζ χρώμα, ενώ οι άνεμοι συχνά την κάνουν ιδανική και για surfing ή βουτιές σε εντυπωσιακά κύματα.

Τα Σφακιά

Μια συστάδα χωριών που αποτελούν σχεδόν… ξεχωριστό «κράτος» στη νότια Κρήτη προσφέρονται για ησυχαστήρια αλλά και για εντατικά μαθήματα παράδοσης και αυθεντικότητας. Από το γραφικό λιμανάκι της Χώρας Σφακίων μέχρι την Αγία Ρουμέλη όπου καταλήγει το φαράγγι της Σαμαριάς, και από το μεσαιωνικό Φραγκοκάστελλο με τους θρυλικούς Δροσουλίτες ως τα πέτρινα σπιτάκια στο οροπέδιο Ασκύφου, την περίφημη «Ορεινή Έρημο» με τους κωνοειδείς σχηματισμούς των Λευκών Ορέων και τις εντυπωσιακές παραλίες που αντικρίζουν το Λυβικό πέλαγος, το πιο «ανυπότακτο» τμήμα της νότιας Κρήτης είναι και το πιο sui generis.

Το φαράγγι της Σαμαριάς

Η κατάβαση σε ένα από τα μεγαλύτερα σε μήκος φαράγγια της Ευρώπης (αγγίζει τα 18 χιλιόμετρα) ξεκινά από το Ξυλόσκαλο του Ομαλού, 42 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Ακολουθεί μία περιπατητική διαδρομή έξι ωρών, που μπορεί να μην είναι οι πιο ξεκούραστες της ζωής σας, αλλά σίγουρα θα συγκαταλέγονται στις πιο πράσινες: Θα περάσετε από τα λημέρια του κρι-κρι, δροσερές πηγές, την εκκλησία της Οσίας Μαρίας και το εγκαταλελειμμένο χωριό της Σαμαριάς, αλλά κυρίως από άγρια τοπία δέντρων και βράχων – highlight οι Πόρτες, το σημείο όπου το πλάτος του φαραγγιού είναι μόλις τρία χιλιόμετρα και το ύψος του πάνω από 300 μέτρα. Θυμηθείτε ότι δεν πρέπει να ξεστρατίσετε από το οριοθετημένο μονοπάτι, μέχρι να φτάσετε στην Αγία Ρουμέλη, από όπου καραβάκια αναλαμβάνουν να σας μεταφέρουν στη Χώρα Σφακίων.

Ο Μπάλος και η Γραμβούσα

Από το λιμανάκι του Κισσάμου, το Καστέλι στο δυτικότερο άκρο του νησιού, τα καραβάκια αναλαμβάνουν να σας περάσουν στο νησάκι των πειρατών, τη Γραμβούσα και θα σας αφήσουν να βουτήξετε στη λιμνοθάλασσα του Μπάλου, «πατρίδα» ενός από τα επιβλητικότερα θαλάσσια τοπία της Ελλάδας. Το γαλάζιο και το πράσινο ανταγωνίζονται για την πρωτοκαθεδρία στην απόχρωση του νερού, ενώ το ίδιο κάνουν το λευκό και το κόκκινο στην αμμουδιά, που εγγυημένα θα αποτελέσει το επόμενο φόντο της επιφάνειας εργασίας σας για τον επόμενο χειμώνα.

Το Κεδρόδασος

Αν λατρεύετε το εξωτικό τοπίο παραλιών όπως ο Μπάλος και το Ελαφονήσι, αλλά αντιπαθείτε τις ορδές των τουριστικών γκρουπ και των ξαπλωστρών, το Κεδρόδασος, ένα χιλιόμετρο δυτικά του Ελαφονησίου φτιάχτηκε για εσάς. Αυτή είναι η καταπράσινη παραλία που επιλέγουν και οι ντόπιοι για χαλαρές βουτιές, γυμνισμό και σκιά στα δέντρα άρκευθου, πλάι στις αμμοθίνες που θυμίζουν αφρικανική έρημο.

Τα beach party στην Αγία Μαρίνα

Αν, πάλι, έχετε ως βάση σας τα Χανιά και διασκέδαση για εσάς σημαίνει βουτιές μετά μουσικής, ωραία κοκτέιλ, beach sports και δυνατά live στην αμμουδιά, τα beach bars της Αγίας Μαρίνας μόλις δέκα λεπτά από την πόλη, θα αποτελέσουν το καθημερινό σας ραντεβού – τα δημοφιλέστερα είναι τα Ammos+Ilios, Ακτή, Costa Costa και Villa Mercedes. Εξίσου δυνατά χτυπούν τα beats και στην παραλία Λουτρακίου, όπου το beach bar είναι σκαρφαλωμένο σε έναν λόφο από γρασίδι και προσφέρεται για εντυπωσιακές βουτιές από λαξευμένες σκάλες και ξενύχτι με κοκτέιλ και DJ sets.

Ο λόφος του Προφήτη Ηλία

Ξεστρατίζοντας από την παλιά πόλη των Χανίων και περνώντας από την αριστοκρατική Χαλέπα, θα ανηφορίσετε τον λόφο του Προφήτη Ηλία, όχι μόνο για να δείτε τους «Τάφους των Βενιζέλων», του Ελευθέριου και του Σοφοκλή, που ατενίζουν την πόλη από την κορυφή του, αλλά και για να πιάσετε τραπεζάκι στην περίφημη Κουκουβάγια, το café που προσφέρει συγκλονιστική θέα προς τα Χανιά αλλά κυρίως το «ζουμερό», το γλυκό-σπεσιαλιτέ του που θα ανοίξει νέους ορίζοντες στους λάτρεις της σοκολατόπιτας.

Το Ακρωτήρι

Ανατολικά των Χανίων, το ησυχαστήριο του Ακρωτηρίου προσφέρεται για ταξίδι στον χρόνο, μέσα από την περιήγηση στο «Αγιοφάραγγο» με τα σπήλαια και τα σημαντικά μοναστήρια. Στις κορυφαίες εμπειρίες των διακοπών σας όμως θα προσθέσετε και τη βουτιά στα Σεϊτάν Λιμάνια, μια δυσπρόσιτη περιοχή με επικίνδυνα νερά, μέσα στην οποία όμως σχηματίζεται και ο προστατευμένος κολπίσκος «του Στέφανου», με εκπληκτικά γαλαζοπράσινα νερά, μια λωρίδα θάλασσας που προσφέρει τη χαρά της ανακάλυψης για λίγους και εκλεκτούς.

Η Πρέβελη

Στα νότια του νομού Ρεθύμνης, το τοπίο περιλαμβάνει ένα μεγάλο φοινικόδασος που στεφανώνει την ακτή, το επιβλητικό Κουρταλιώτικο φαράγγι του Μέγα Ποταμού που σχηματίζει μια γαλάζια λίμνη πριν χυθεί στη θάλασσα, και βέβαια, το γνωστό μοναστήρι της Πρέβελης, ιδρυμένο τον 17ο αιώνα, που έδωσε καταφύγιο στους αγωνιστές της Μάχης της Κρήτης και πλέον προσφέρει την συγκλονιστική θέα από την κορυφή του λόφου στους επισκέπτες του, που μαγνητίζονται από το μπλε του Λυβικού.

Τα Ανώγεια και ο Ψηλορείτης

Ο Ψηλορείτης, πέρα από προστατευμένο γεωπάρκο με ιδιαίτερη άγρια ζωή, αποτελεί και «φωλιά» για τους πιο παραδοσιακούς οικισμούς του νησιού, με πρώτο και παραδοσιακότερο τα δροσερά Ανώγεια στα 700 μέτρα υψόμετρο. Το κεφαλοχώρι της οροσειράς θεωρείται ως και σήμερα το επίκεντρο του σύγχρονου κρητικού πολιτισμού, χάρη στην μουσική του παράδοση, στην διατήρηση παλαιών πρακτικών, όπως η υφαντουργία με αργαλειό, και στην επιβίωση της αρχαιοπρεπούς διαλέκτου. Εκεί, οι ντόπιοι αποδεικνύονται γνήσια «κοπέλια» του ξένιου Δία και προσφέρουν την ανόθευτη φιλοξενία τους, κρατώντας ψηλά τη σημαία της περιποίησης από τους ήσυχους καφενέδες μέχρι τα πανηγύρια με την κρητική μουσική.

Η κρητική κουζίνα

Γαμοπίλαφα και χοχλιοί μπουμπουριστοί, σφακιανές πίτες και καλιτσούνια, μπουρέκι και οφτές πατάτες, ντόπιο αρνάκι και απάκι, ψαράκι από το κρητικό πέλαγος και όλα αυτά συνοδευμένα με κερασμένη κρητική ρακή, κόκκινο κρασί ή μπύρες από τοπικές ζυθοποιίες. Θα τα δοκιμάσετε στις καλύτερες εκδοχές τους στα top 10 μεζεδοπωλεία και εστιατόρια που μας έκλεψαν την καρδιά – ή έστω το στομάχι (και μας στοίχισαν περί τα 20€ κατ’ άτομο σε κάθε περίπτωση):

-Καλντερίμι (Θεοτοκοπούλου 53, Παλιά Πόλη Χανίων, τηλ.: 28210 92228) -Θαλασσινό Αγέρι (Βιβιλάκη 35, Ταμπακαριά, Χαλέπα Χανίων, τηλ. 28210 51136) -Γλωσσίτσες (Ακτή Ενώσεως, Χανιά, τηλ: 2821 059074) -Καρνάγιο (Πλατειά Κατεχάκη 8, Παλιά Πόλη, τηλ: 2821 053366) -Πατρελαντώνης (παραλία Μαράθι, Ακρωτήρι Χανίων, τηλ: 28210 63337) -Γραμπούσα (Καλυβιανή Καστελλίου, Κίσσαμος, τηλ:28220 22707) -Μετερίζι (Θέρισο Χανίων, τηλ: 2821078930) -Αλάνα (Σαλαμίνος 15, Παλιά Πόλη Ρεθύμνου, τηλ: 2831027737) -Αυλή (Ξανθουδίδου 26, Παλιά Πόλη Ρεθύμνου, τηλ: 28310 26213) -Αροδαμός (Ανώγεια, τηλ: 28340 31100).