Δερματικές αλλεργίες την άνοιξη: Είδη και προφυλάξεις

Την άνοιξη, τα αλλεργιογόνα που μπορεί να είναι ουσίες του περιβάλλοντος χώρου και η αύξηση της ηλιοφάνειας προκαλούν αλλεργίες. Κάθε χρόνο. περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι, ενήλικες αλλά και παιδιά, υποφέρουν εξαιτίας κάποιας αλλεργίας. Στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στις επαρχιακές περιοχές, οι αλλεργίες αυξάνονται σε υψηλό ποσοστό.

Αλλεργική κνίδωση και αγγειοίδημα

Η αλλεργική κνίδωση και το αγγειοίδημα, είναι δερματικές αλλεργικές καταστάσεις που μπορεί να εμφανιστούν μαζί ή ξεχωριστά. Η κνίδωση είναι μια αλλεργική αντίδραση που εκδηλώνεται με την εμφάνιση πομφών στο δέρμα. Οι πομφοί είναι προεξέχουσες, οιδηματώδεις πλάκες, συνήθως ωχρές στο κέντρο και ερυθρές στην περιφέρεια, οι οποίες έχουν διάφορες διαστάσεις και μορφές και προκαλούν διαφορετικού βαθμού κνησμό.

Αυτές οι πλάκες είναι αποτέλεσμα απελευθέρωσης αγγειοδραστικών ουσιών, η έκκριση των οποίων διεγείρεται είτε από την IgE ανοσοσφαιρίνη είτε από φυσικούς εκλυτικούς παράγοντες. Η εποχική αλλεργική κνίδωση και το αγγειοίδημα που οφείλονται σε αερο- αλλεργιογόνα είναι ένα συχνό φαινόμενο την άνοιξη. Υπάρχουν όμως περιστατικά που η κνίδωση επεκτείνεται πέρα από το δέρμα, στον υποδόριο ιστό, οπότε μιλάμε για αγγειοοίδημα, με χαρακτηριστικό τη διόγκωση των βλεννογόνων όπως τα χείλη, τα βλέφαρα, τη γλώσσα και τον λάρυγγα, που εγκυμονεί κινδύνους απόφραξης των ανώτερων αεραγωγών. Ως θεραπεία προτείνονται τα αντιισταμινικά από το στόμα, τα οποία είναι συνήθως αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κνίδωσης και τα κορτικοστεροειδή σε συστηματική χορήγηση.

Φυτο-φωτο δερματίτιδα

Περνώντας μια ηλιόλουστη μέρα στην εξοχή, μπορεί να δούμε ότι σε συγκεκριμένα σημεία του δέρματός μας παρουσιάζεται ένας κοκκινωπός ερεθισμός ο οποίος σταδιακά αλλάζει χρώμα. Αν κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη φύση ήρθαμε σε επαφή με αγριόχορτα ή με εσπεριδοειδή δένδρα, τότε τα παραπάνω συμπτώματα οφείλονται στη λεγόμενη φυτο-φωτοδερματίδα. Η συγκεκριμένη αλλεργική δερματοπάθεια εκδηλώνεται εξαιτίας της επαφής με ορισμένα φυτά και την έκθεσή μας στον ήλιο. Συνήθως, στα σημεία όπου έχει ακουμπήσει το φυτό μένει ένα σημάδι σαν χαρακιά, αρχικά κόκκινο και στη συνέχεια μελανό. Για την αντιμετώπιση της φυτο-φωτοδερματίτιδας χορηγούνται κορτιζονούχες κρέμες, ενώ τους φθινοπωρινούς μήνες μπορεί να γίνει και θεραπεία με λευκαντικές ουσίες.

Πολύμορφο εκ φωτός

Το πολύμορφο εκ φωτός αποτελεί μια αλλεργική αντίδραση του δέρματος, όπου κατά την πρώτη έκθεσή του στον ήλιο, αντιλαμβάνεται την υπεριώδη ακτινοβολία, Α ή Β, ως άμεση απειλή και παράγει αντισώματα εναντίον της. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, αφού εκτεθούμε για πρώτη φορά στον ήλιο το δέρμα εμφανίζει κοκκινίλες και νιώθουμε έντονο κνησμό. Τα συμπτώματα αυτά είναι χαρακτηριστικά της πιο διαδεδομένης φωτοδερματοπάθειας, του πολύμορφου εκ φωτός το οποίο δεν εξαρτάται από φωτότυπο της επιδερμίδας, ούτε από το χρονικό διάστημα της έκθεσης στον ήλιο. Είναι συχνό φαινόμενο ο ερεθισμός του δέρματος να απλώνεται και στα σημεία του σώματος που είναι καλυμμένα από τα ρούχα. Με την πάροδο του χρόνου το δέρμα μαυρίζει και τα παραπάνω συμπτώματα υποχωρούν. Η θεραπεία που ενδείκνυται είναι αγωγή με κορτιζονούχες κρέμες και αντιισταμινικά από το στόμα. Εάν ο ερεθισμός είναι εκτεταμένος μπορεί να γίνει και ένεση βραδείας αποδέσμευσης κορτιζόνης ή από το στόμα ανθελονοσιακά χάπια που δρουν φωτοπροστατευτικά. Η θεραπεία συνεχίζεται την επόμενη άνοιξη που ο δερματολόγος μας υποβάλλει σε ένα photo-test (ακτινοβόληση του δέρματος με υπεριώδεις ακτίνες Α και Β), για να διαπιστωθεί σε ποια ακτινοβολία έχουμε ευαισθησία και να ακολουθήσουμε την κατάλληλη αγωγή με θεραπευτικά φωτόλουτρα με την ακτινοβολία που δεν υπάρχει αλλεργία με αποτέλεσμα το μαύρισμα του δέρματος και έτσι την κατάλληλη φωτοπροστασία. Η αγωγή επαναλαμβάνεται για 2-3 χρόνια μέχρι το δέρμα να αποκτήσει ‘’ανοσία’’ και το πολύμορφο εκ φωτός σταματήσει να εκδηλώνεται.

Φωτοαλλεργική δερματίτιδα

Με τη συγκεκριμένη αλλεργία, το δέρμα παρουσιάζει ήπια ερυθρότητα και κνησμό, μέχρι και φυσαλίδες, συμπτώματα τα οποία επεκτείνονται και στα σημεία του σώματος που είναι καλυμμένα με ρούχα. Τα παραπάνω συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά της φωτοαλλεργικής δερματίτιδας η οποία οφείλεται στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία σε συνδυασμό με την προηγηθείσα τοπική χρήση σκευασμάτων σε άτομα με αλλεργικές τάσεις. Για τη σωστή διάγνωση του ένοχου αλλεργιογόνου παράγοντα πρέπει να ληφθεί ένα λεπτομερές ιστορικό από τον δερματολόγο, ενώ αν χρειαστεί, γίνονται ορισμένα επιδερμιδικά διαγνωστικά τεστ, τα photopatchtest, όπου τοποθετούνται στο αντιβράχιο και την πλάτη αλλεργιογόνες ουσίες και στη συνέχεια το δέρμα ακτινοβολείται.

Για την αντιμετώπιση του δερματικού ερεθισμού χορηγούνται κορτιζονούχα σκευάσματα. Σε περίπτωση που ο ερεθισμός έχει προχωρήσει σε πολλές περιοχές του σώματος μπορεί να γίνει και ένεση βραδείας αποδέσμευσης κορτικοστεροειδών. Για την αποφυγή της φωτοαλλεργικής δερματίτιδας το μόνο που μπορεί να μας προστατεύσει είναι το να καταργήσουμε τη χρήση των προϊόντων τα οποία είναι εξακριβωμένο ότι την πυροδοτούν και να φροντίζουμε να υπάρχει πάντα προστασία από τον ήλιο.

Μπορεί κάποιος να περιορίσει την εμφάνιση των δερματικών αλλεργιών ακολουθώντας μερικούς βασικούς και απλούς κανόνες. Η καθαριότητα είναι πολύ σημαντική. Να γίνεται συχνή χρήση ηλεκτρικής σκούπας. Να περιοριστούν τα φυτά μέσα στο σπίτι και στα υπνοδωμάτια. Επιβάλλεται να γίνεται αλλαγή φίλτρου στο κλιματιστικό και τοποθέτηση σητών σε όλα τα παράθυρα.