Ηλεκτροκαρδιογράφημα

* Οι πρωτοποριακές έρευνες είναι πολύ λίγες, λεει ο σοφός. Χιλιάδες τα έντυπα, πολλά τα περιοδικά, όμως νέα σαν αυτά του Μιχαηλίδη και των συνεργατών του από την Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, τα έχεις αραιά και που στον χρόνο.

Αναφέρεσαι στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, στην παλαιά αυτή εξέταση που είναι χρήσιμη σε κάθε ιατρείο. Το ηλεκτροκαρδιογράφημα σήμερα έχει ζωή 100 ετών και δίνει την εντύπωση ότι είναι εξαντλημένο από πλευράς ερεύνης.

Έτσι λένε οι πολλοί, όμως τα παιδιά του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου έχουνε άλλη γνώμη. Και εντυπωσιάζουν τον κόσμο, Δύσης και Ανατολής, όλους τους γιατρούς με την πρόσφατη δημοσίευσή τους στο New England of Medicine. Όταν κάνετε δοκιμασία κόπωσης - τόσοι και τόσοι κάνουν αυτό το τεστ - φροντίστε το μηχάνημά σας να παίρνει και μία δεξιά απαγωγή, να έχετε δηλαδή άλλο ένα παρατηρητήριο πέραν των 12 του κλασσικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος.

• Παρατηρητήριο; Τι είναι αυτό; Ραντάρ του ΝΑΤΟ;
  Ηλεκτρόδιο, ένα πρόσθετο ηλεκτρόδιο τοποθετημένο στο δεξιό μέρος του θώρακα, και απ΄ εκεί ακριβώς κάτω από τη θηλή του μαστού, να παρακολουθεί και να καταγράφει τα ηλεκτρικά φαινόμενα της καρδιάς. Όπως ξέρεις η καρδιά δουλεύει με ηλεκτρισμό, έχει μπαταρία δική της, τον φλεβόκομβο, που παράγει το ηλεκτρικό ερέθισμα από το οποίο συσπάται και κινεί το αίμα, ώστε σε κάθε συστολή να έχουμε και το σφυγμό. Το κανονικό, το παραδοσιακό ηλεκτροκαρδιογράφημα, περιλαμβάνει 12 παρατηρητήρια, τοποθετημένα σε διάφορα σημεία του σώματος, κυρίως στο θώρακα αριστερά, απ΄ όπου ελέγχονται και καταγράφονται τα ηλεκτρικά κύματα που σκορπάει στο μυοκάρδιο η μπαταρία-φλεβόκομβος.
• Και εσείς στο Ιπποκράτειο προσθέσατε ένα παραπάνω;
  Ακριβώς και αυτό το βάλαμε σε τέτοιο σημείο ώστε... χάλασε ο κόσμος, περιοδικά, τηλεοράσεις, στο εξωτερικό γράφουν και μιλούν. Ο λόγος της ευφορίας είναι ότι με τον τρόπο αυτό αυξάνεται σημαντικά η διαγνωστική ακρίβεια της δοκιμασίας κόπωσης με το απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα. Έτσι σε πολλούς ανθρώπους στους οποίους συνιστάται μία δοκιμασία κόπωσης για λόγους διάγνωσης, να βρεθεί δηλαδή αν έχουν ή δεν έχουν νόσο των στεφανιαίων ή για να εκτιμηθεί η κατάσταση τους μετά π.χ. ένα έμφραγμα ή μπαϊπάς, θα μπορούμε να αρκούμεθα στην άσκηση επί του κυλιόμενου τάπητος με παρακολούθηση μόνο ηλεκτροκαρδιογραφική.
• Μα αυτό σημαίνει και τροποποίηση των μηχανημάτων στο εμπόριο...
  Μιλάμε για νέα που ανοίγουν δρόμους. Ήδη οι επιστολές πηγαίνουν και έρχονται ανά τον κόσμο, νέες έρευνες σχεδιάζονται και αισθανόμαστε επίκεντρο... Γίνονται αυτά, επειδή το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι φθηνό και εύχρησο, ενώ τα θάλλιο και οι υπέρηχοι θέλουν εκατομμύρια και το μάστορά τους. Κατάλαβες το οικονομικό;
  Εάν αρκούμεθα στο ηλεκτροκαρδιογράφημα και δεν προχωράμε εύκολα ή απευθείας στα ραδιοϊσότοπα που είναι η εξέταση θαλλίου τότε οικονούμε χρήματα πολλά. Πέρα απ΄ αυτά το ηλεκτροκαρδιογράφημα έχει επαναληψιμότητα, το βγάζεις 100 φορές σε ένα άνθρωπο και βγαίνει 100 φορές το ίδιο ακριβώς. Σπάνια μία διαγνωστική μέθοδος στην Ιατρική έχει τέτοια επαναληψιμότητα. Για να καταλάβεις πρέπει να θυμηθείς τις παραπλανήσεις, πάντως διαφορετικές απαντήσεις με αριθμούς που παίρνεις όταν δύο γιατροί την ίδια στιγμή εξετάσουν το αίμα σου ο καθένας χωριστά, π.χ .το χρόνο προθρομβίνης ή την ουρία αίματος. Επιπλέον το ηλεκτροκαρδιογράφημα δίνει τόσες άλλες πληροφορίες εκτός του εμφράγματος και της ισχαιμίας, παρέχει εικόνα υπερτροφίας του μυοκαρδίου και είναι μοναδικό για τη διάγνωση κάποιας αρρυθμίας.
• Καλά, τόσα χρόνια, τόσες χώρες με νοσοκομεία που κάνουν τεστ κοπώσεως, οι πάντες κάνουν σήμερα την εξέταση αυτή, πώς δεν το σκέφθηκαν ενώ φαίνεται απλό.
  Έλληνες! "Παρά τις χειρονομίες και τη ρητορική τους, δεν ενθουσιάζονται εύκολα. Αυτή η εκφραστική φυλή έχει μεγάλο βάθος γαλήνιου και διαυγούς λόγου. Παρά τα φαινόμενα η πνευματική τους ισορροπία σπανίως διαταράσσεται από την έκσταση..." Είναι η ομάδα του Ανδρέα Μιχαηλίδη του Ιπποκρατείου...

Πηγές:
Γράφει ο ΠΑΥΛΟΣ Κ. ΤΟΥΤΟΥΖΑΣ, Kαθηγητής καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών
Με την συνεργασία του περιοδικού "Στους ρυθμούς της καρδιάς" του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ

1. Michaelides A., Psomadaki Z., Dilaveris P. και συνεργάτες: Improved detection of coronary artery disease by exercise electrocardiography with the use of right precordial leads. New England of Medicine, 4/2/1999, σελ.340.
2. G. Deschamps: Η Ελλάδα σήμερα, Αθήνα 1992, σελ.83