Μυοψίες και φωτοψίες (Μαύρα στίγματα και λάμψεις)

Πολλοί άνθρωποι επισκέπτονται το οφθαλμίατρό τους παραπονούμενοι ότι βλέπουν μαύρα στίγματα ή λάμψεις μέσα στο πεδίο οράσής τους. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται ξαφνικά και ανησυχούν τον ασθενή και τον ενοχλούν αρκετά. Τα συμπτώματα αυτά παίρνουν τα ονοματα μυοψίες και φωτοψίες και οφείλονται συνήθως σε οπίσθια αποκόλληση του υαλώδους σώματος. Επειδή όμως τα ίδια συμπτώματα μπορούν να έχουν και άλλες σοβαρότερες καταστάσεις, όπως η αποκόλληση και η ρωγμή του αμφιβληστροειδούς, καλό είναι να επισκεπ΄τομαστε εκτάκτως τον οφθαλμίατρό μας για έγκαιρη διάγνωση και πιθανή θεραπεία. Ας δούμε όμως λεπτομερέστερα τις καταστάσεις αυτές.

Ως μυοψίες ονομάζουμε τα μαύρα στίγματα ή πιο λαικά μυγάκια, που εμφανίζονται και κινούνται μέσα στο οπτικό μας πεδίο, κυρίως σε συνθήκες έντονου φωτισμού ή μπροστά από ένα άσπρο φόντο. Οι μυοψίες είναι μικρές συμπηκνώσεις που βρίσκονται μέσα στο υαλώδες σώμα, ένα ζελέ που βρίσκεται στο εσωτερικό του ματιού και κρατά τον βολβό σε αυτό το σφαιρικό σχήμα. Οι συμπηκνώσεις αυτές όπως κινούνται μέσα στο υαλωειδές υγρό, ρίχνουν την σκιά τους, σε συνθήκες φωτός πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα και με τον τρόπο αυτό εκδηλώνονται ως μαύρα στίγματα.

Ως φωτοψίες ονομάζουμε τις λάμψεις ή λαικότερα οι αστραπές που εμφανίζονται στο οπτικό μας πεδίο κυρίως στο σκοτάδι ή σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού. Οι φωτοψίες αυτές οφείλονται σε έλξεις που κάνει το υαλωειδές σώμα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Οι λάμψεις μπορεί να εξαφανίζονται και επανεμφανίζονται για εβδομάδες ή μήνες.

Καθώς οι άνθρωποι φτάνουν στην μέση ηλικία, το υαλώδες σώμα μπορεί να αυξάνει σε όγκο ή να συρρικνώνεται σχηματίζοντας συμπηκνώσεις μέσα στο μάτι. Το υαλώδες σώμα μπορεί να αποκολληθεί στο πίσω μέρος του και η κατάσταση αυτή λέγεται οπίσθια αποκόλληση υαλώδους. Κατά την αποκόλληση, οι δημιουργούνται πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα προκαλούν τις λάμψεις.
Είναι ένα συχνό φαινόμενο, που μπορεί να συμβεί και σε νέους μύωπες, σε ασθενείς που έχουν υποστεί επέμβαση καταρράκτη, YAG laser επέμβαση ή κάποια φλεγμονή στο εσωτερικό του ματιού.

Για την οφθαλμολογία, η ξαφνική εμφάνιση μυοψιών ή φωτοψιών αποτελεί έκτακτο περιστατικό και κατά συνέπεια ο ασθενής θα πρέπει να επισκεφθεί σχετικά επειγόντως τον οφθαλμίατρό του προκείμένου να κάνει διάγνωση του προβλήματος. Η εξέταση που πρέπει να γίνει στην προκειμένη περίπτωση είναι η μελέτη του βυθού (βυθοσκόπηση) μετά από ενστάλλαξη κολλυρίου που μεγαλώνει την κόρη ώστε ο ιατρός να δει καλά όλη την περιφέρεια του αμφιβληστροειδούς.

Εφόσον τεθεί η διάγνωση της οπίσθιας αποκόλλησης υαλώδους, τότε θα πρέπει να μην ανησυχούμε καθότι δεν διατρέχει άμεσο κίνδυνο η όρασή μας. Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ συχνό και δεν θα πρέπει να ανησυχεί.
Προσοχή: Τα συμπτώματα αυτά, όμως, μπορούν να οφείλονται και σε κάποιες παθολογικές και επικίνδυνες για την όραση καταστάσεις όπως ή ρωγμή (σχίσιμο) και η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Για τους λόγους αυτούς θα πρέπει να επισκεπτόμαστε τον οφθαλμίατρο επειγόντως, για να γίνει έγκαιρη διάγνωση, να αποκλεισθούν οι παθήσεις αυτές ώστε να μην ανησυχούμε ή στην περίπτωση που διαγνωσθούν να γίνει επειγόντως λέιζερ στην περίπτωση της ρωγμής ή χειρουργική επέμβαση στην περίπτωση της αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς.
Ετσι λοπιπόν θα πρέπει να διακρίνουμε την αποκόλληση του υαλώδους από την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Η πρώτη δεν είναι επικίνδυνη ενώ η δεύτερη είναι επικίνδυνη και σοβαρή.

Στην περίπτωση που διαγνωσθεί μια ρωγμή στο αμφιβληστροειδή τότε θα πρέπει να γίνει επειγόντως λέιζερ με σκοπό να περιχαρακωθεί η περιοχή και να μην οδηγήσει σε πλήρη αποκόλληση. Στην περίπτωση της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδή η μόνη λύση είναι η χειρουργική αποκατάστασή του. Ωστόσο, οι περιπτώσεις αυτές είναι λιγότερο συχνές αλλά είναι εκείνες που θα πρέπει να προσέξουμε περισσότερο.

Στην περίπτωση της οπίσθιας αποκόλλησης υαλώδους δεν υπάρχει θεραπεία. Η αποκόλληση είναι μόνιμη και συνήθως τα συμπτώματα των μυοψιών και φωτοψιών μπορεί να τα έχουμε και για πάντα. Οι συμπηκνώσεις του υαλώδους, έχουν την τάση να κινούνται προς το πρόσθιο μέρος του ματιού και ενδεχομένως τα συμπτώματα να εξασθενούν με τον χρόνο.

Επειδή, στατιστικά, ένας ασθενής με αποκόλληση υαλώδους, μπορεί να υποστεί και μια αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, λόγω της έλλεψης μηχανικής πίεσης στο σημείο της αποκόλλησης ή και των έλξεων που δημιουργούνται, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ειδικά τον πρώτο μήνα. Δεν θα πρέπει να σκύβουμε απότομα, να σηκώνουμε πολλά βάρη ή να κάνουμε απότομες κινήσεις. Στην περίπτωση που τα συμπτώματα επιδεινωθούν ή αυξηθούν θα πρέπει να επισκευτούμε επειγόντως τον οφθαλμίατρό μας για να δούμε αν άλλαξε κάτι.