Η σημασία της πρόληψης του γλαυκώματος

Το γλαύκωμα θεωρείται ένα από τα βασικά αίτια απώλειας της όρασης, ιδιαίτερα στα ηλικιωμένα άτομα. Πρόκειται για μία νόσο του οπτικού νεύρου στο οποίο προκαλείται βλάβη από –συνήθως- την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Εαν το οπτικό νεύρο καταστραφεί σε όλη του την έκταση, προκαλείται τύφλωση.

Ωστόσο, η απώλεια της όρασης από το γλαύκωμα μπορεί να αποφευχθεί με την έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία της ασθένειας. Σύμφωνα με μια μελέτη από την Αυστραλία, οι ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν δισεκατομμύρια euro κατά τη διάρκεια των επόμενων 15 χρόνων, εάν επένδυαν κάποιο ετήσιο ποσό για την προληπτική αντιμετώπιση του γλαυκώματος.

Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από τον Δρ. Hugh Taylor, οφθαλμίατρο από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, και παρουσιάστηκε σε συνέδριο Γλαυκώματος στο Λονδίνο, τον Μάιο του 2005, αναφέρεται στον οικονομικό αντίκτυπο της απώλειας όρασης στην Αυστραλία.

Οι δαπάνες για την αντιμετώπιση του γλαυκώματος στην Αυστραλία ανέρχονταν σε περίπου 90 εκατομμύρια euro τον περασμάνο χρόνο.

Δεδομένου ότι οι μισές από τις περιπτώσεις γλαυκώματος δεν ανιχνεύονται, ο Δρ Taylor ισχυρίζεται ότι οι αυστραλιανές και οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές υγειονομικές υπηρεσίες, θα έπρεπε να διπλασιάσουν το ποσό που ξοδεύουν σήμερα για την πρόληψη του γλαυκώματος.

Οι σχετικές ομοιότητες των συστημάτων υγείας στην Αυστραλία και την Ευρώπη, σημαίνουν ότι τα αποτελέσματα της έρευνας μπορούν να είναι ενδεικτικά και για τις περισσότερες χώρες της Ευρωπαικής Ένωσης, οι οποίες θα μπορούσαν μέχρι το έτος 2020, να εξοικονομίσουν δαπάνες δισεκατομμυρίων euro που οφείλονται τόσο στα οπτικά βοηθήματα και άλλα προϊόντα για την τύφλωση, όσο και στο τεράστιο ποσό χρημάτων που χάνεται από την ανεργία των ασθενών που έχουν τυφλωθεί από το γλαύκωμα.

Η αντιμετώπιση του γλαυκώματος και άλλων οφθαλμικών παθήσεων που προκαλούν απώλεια όρασης, ανέρχεται σε περισσότερο από 6 δισεκατομμύρια euro ετησίως.
Αυτό το νούμερο μεταφράζεται σε €150 για κάθε άνδρα, γυναίκα και παιδί που ζουν στην Αυστραλία.

Εάν ένας τέτοιος αριθμός υπολογιστεί κατά προσσέγγιση στα 450 εκατομμύρια κατοίκους των 25 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το κόστος αντιμετώπισης του γλαυκώματος και η απώλεια της όρασης κοστίζουν στην Ευρωπαική Ένωση περίπου € 67,5 δισεκατομμύρια ετησίως.

Από τη μελέτη επίσης, διαπιστώθηκε ότι το γλαύκωμα ευθύνεται για 14% της τύφλωσης στους Αυστραλούς άνω των 40 ετών. Είναι η δεύτερη αιτία απώλειας όρασης μετά την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, τον καταρράκτη και τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.

Φυσικά, το οικονομικό κόστος αναφέρεται απλώς για να ‘τραβήξει’ την προσοχή των ειδικών.
Εκτός από το οικονομικό κόστος που συνεπάγεται, η απώλεια της όρασης κυρίως θέτει σε κίνδυνο την υγεία με διάφορους τρόπους, κυρίως στους ηλικιωμένους.

Σύμφωνα με τη μελέτη:

• Οι πιθανότητες πτώσης είναι διπλάσιες σε αυτούς τους ασθενείς
• Ο κίνδυνος κατάθλιψης είναι τριπλάσιος
• Το σπάσιμο ισχύου είναι τέσσερις έως οκτώ φορές πιθανότερο
• Οι μισοί από αυτούς τους ασθενείς δεν μπορούν αν φροντίσουν τον εαυτό τους μόνοι τους
• Όπως δεν είναι αυτόνομοι, οι ασθενείς αυτοί νοσηλεύονται σε οίκους ευγηρίας τρία χρόνια νωρίτερα από ότι ο μέσος όρος των άλλων ηλικιωμένων.

Οι δυσάρεστες οικονομικές αλλά κυρίως, κοινωνικές και ψυχολογικές συνέπειες της απώλειας όρασης, μπορούν να αποφευχθούν με την έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία του γλαυκώματος. Οι πιο σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για το γλαύκωμα περιλαμβάνουν: το οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος, την αφρικανική καταγωγή, την ηλικία, τη μυωπία, προηγούμενους τραυματισμούς στο μάτι και ιστορικό σοβαρής αναιμίας ή καταπληξίας.

Ο οφθαλμιατρός σας λαμβάνει υπόψιν του όλους αυτούς τους παράγοντες για να αποφασίσει αν ο ασθενής χρειάζεται θεραπεία για το γλαύκωμα ή εαν πρέπει απλώς να παρακολουθείται σαν υποψήφιος για γλαύκωμα.

Η ολοκληρωμένη και ανώδυνη εξέταση για την ανίχνευση του γλαυκώματος περιλαμβάνει: τη μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης (τονομέτρηση), την έρευνα της αποχετευτικής γωνίας του ματιού (γωνιοσκόπηση), την αξιολόγηση της βλάβης του οπτικού νεύρου (οφθαλμοσκόπηση) και τον έλεγχο των οπτικών πεδίων του κάθε ματιού (περιμετρία).

Η πιο ευαίσθητη εξέταση πρόληψης θεωρείται η συχνή (κάθε 1-2 έτη) απεικονόνηση και σύγκριση της εικόνας των οπτικών νεύρων.

Δυστυχώς, στη χώρα μας δεν υπάρχει ενιαίο πρωτόκολλο ανίχνευσης γλαυκώματος. Η διάγνωση γίνεται συνήθως τυχαία από κάποια επιμελή οφθαλμολογική εξέταση, που γίνεται συνήθως για άσχετο λόγο.

Ο οφθαλμιατρός σας θα καθορίσει ποιες από αυτές τις εξετάσεις είναι απαραίτητες και εαν πρέπει να επαναληφθούν σε τακτική βάση.