Παιδική Βαρηκοΐα: Aίτια και αντιμετώπιση

Από κ. Ελευθ.Φερεκύδη, Καθηγητή Ωτορινολαρυγγολογίας Παν/μιου Αθηνών.

Είναι γνωστό ότι η ακοή είναι από τις πιο σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού μας. Κυρίως στα παιδιά, μαζί με την ομιλία αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο μάθησης. Για το λόγο αυτό δίδεται μεγάλη σημασία στην αξιολόγηση της ακουστικής λειτουργίας στη βρεφική ηλικία.

Εάν το βρέφος πάσχει από κώφωση δε θα μάθει ποτέ να μιλάει και εάν η απώλεια ακοής είναι κάποιου βαθμού θα παρουσιασθούν σοβαρά προβλήματα στην ανάπτυξη της ομιλίας και γενικότερα συμπεριφοράς και μάθησης.

Τα αίτια της παιδικής βαρηκοΐας ή κώφωσης μπορούν να ταξινομηθούν σε προγεννητικά, περιγεννετικά ή μεταγεννετικά, δηλαδή είναι αυτά τα αίτια που προκαλούν βαρηκοΐα προ του τοκετό αυτά που σχετίζονται με τον τοκετό και αυτά μετά τον τοκετό.

Αναφορικά, οι σημαντικότερες αιτίες της κώφωσης είναι η κληρονομικότητα, η ερυθρά, αν νοσήσει η μητέρα κατά την εγκυμοσύνη, ο κυτταρομεγαλοϊός, η ασυμβατότητα αίματος μητέρας παιδιού και άλλες περιπλοκές συσχετιζόμενες με προωρότητα, η ανοξία του εμβρύου σε περιπτώσεις παράτασης του τοκετού, οι κακώσεις κατά τον τοκετό, η εμφάνιση πυρηνικού ίκτερου μετά τη γέννηση του παιδιού, η χρήση ωτοτοξικών φαρμάκων, και τέλος περιπτώσεις τραυματισμών.

Σήμερα η κληρονομικότητα θεωρείται ως η σημαντικότερη αιτία κώφωσης η οποία ευθύνεται για το 50 με 60% των περιπτώσεων της νευροαισθητήριας πολύ μεγάλου βαθμού βαρηκοΐας κατά την παιδική ηλικία. Η μεγάλη διακύμανση ως προς την αιτιολογία της κληρονομικότητας της κώφωσης οφείλεται στην πολυπλοκότητα του ανθρώπινου ακουστικού μηχανισμού και στο μεγάλο αριθμό γονιδίων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη του.

Είναι ενδιαφέρον ότι, ακόμα και σήμερα για ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών με πρόβλημα ακοής, είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί με ακρίβεια ο βαθμός στον οποίο οι άλλες αιτιολογίες συμβάλλουν στη δημιουργία του πληθυσμού των κωφών.

Τα αίτια που προκαλούν βαρηκοΐα μετά τον τοκετό είναι οι διάφορες λοιμώξεις, όπως η μηνιγγίτιδα, η παρωτίτιδα, οι λοιμώξεις του μέσου ωτός με διάτρηση του τυμπάνου και η χορήγηση ωτοτοξικών φαρμάκων.

Σημαντικό είναι να τονισθεί ότι η έγκαιρη διάγνωση της βλάβης στην ακουστική λειτουργία του βρέφους είναι απαραίτητη για να γίνει εφικτή και η αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Τα τελευταία χρόνια ειδικές εξετάσεις μας επιτρέπουν την έγκαιρη ανίχνευση της βαρηκοΐας ώστε έγκαιρα να ξεκινήσει η αντιμετώπιση του προβλήματος.

Εάν η βαρηκοΐα είναι μικρού, μετρίου η και μεγάλου βαθμού και οφείλεται σε βλάβη του κοχλία και γενικά του ακουστικού νεύρου τότε η χρήση ακουστικών βαρηκοΐας υποβοηθεί τον μικρό ασθενή να ανάπτυξη ομιλία. Σε περιπτώσεις που υπάρχει πρακτική κώφωση μετά από λεπτομερή ηλεκτρονικό έλεγχο του ακουστικού νεύρου επιχειρείται η τοποθέτηση κοχλιακού εμφυτεύματος ώστε τα ανωτέρα ακουστικά κέντρα να τροφοδοτούνται έγκαιρα με τα απαραίτητα ηχητικά ερεθίσματα. Με τον τρόπο αυτό το κωφό παιδί αναπτύσσεται και σταδιακά μαθαίνει την ομιλία.

Τελειώνοντας, είναι απαραίτητο να τονισθεί ότι οι γονείς τους πρώτους μήνες της ζωής και τα πρώτα χρόνια, με σχολαστικότητα θα πρέπει να παρακολουθούν την αντίδραση των παιδιών τους στα διάφορα ηχητικά ερεθίσματα και στην παραμικρή υποψία προβλήματος ακοής να απευθύνονται στους ειδικούς ιατρούς.