Bullying στο σχολείο: Ποιος είναι ο ρόλος του γονέως

Όπως με πολλά ζητήματα που προκύπτουν στην παιδική ηλικία, το να μιλάμε ανοιχτά με τα παιδιά για το bullying πριν συμβεί είναι εξαιρετικά χρήσιμο. Οφείλουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας πώς να αναγνωρίζουν και να αντιδρούν στις επιθετικές συμπεριφορές, άσχετα από το ποιος είναι το θύμα. Επιπλέον, πρέπει να τους διδάξουμε (επιδεικνύοντας και οι ίδιοι) συμπόνοια και κατανόηση για τα συναισθήματα των άλλων. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να προλάβουμε και το να βρεθούν τα δικά μας παιδιά στη θέση των bullies. 

Στις περιπτώσεις bullying, όλοι οι συμμετέχοντες, θύματα και θύτες, χρειάζονται βοήθεια. Οι ενήλικες πρέπει να καταλάβουν πως το bullying μπορεί να πάρει πολλές μορφές – από πειράγματα, μέχρι αποκλεισμό των θυμάτων από τις παρέες – και όλες αυτές οι μορφές είναι επιθετικές και μπορούν να αποβούν τραυματικές.

Προσπαθήστε να μιλήσετε και να δουλέψετε μαζί με τους γονείς του παιδιού που ασκεί το bullying. Αν το αντιμετωπίσετε μόνο του, θα γίνει αμυντικό και επιπλέον δεν μπορείτε να ξέρετε αν και πώς έχει διαστρεβλώσει την ιστορία στους γονείς του. Τέλος, μην ξεχνάτε ότι πολλές φορές οι ίδιοι οι γονείς ευθύνονται για αυτή την συμπεριφορά των παιδιών τους.

Αν υποψιάζεστε πως το παιδί σας ασκεί bullying σε άλλα παιδιά

Είναι φυσιολογικό για τα μικρά παιδιά να μαλώνουν, ακόμα και να χτυπάνε το ένα το άλλο. Τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν να ελέγχουν αυτές τις ορμές. Ο δικός σας ρόλος σαν γονέας είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να κατανοήσει πως οι πράξεις και τα λόγια του επηρεάζουν τους άλλους. Μερικά σημάδια που μπορεί να δείχνουν πως το παιδί σας ασκεί bullying είναι τα εξής:

• Γυρνάει από το σχολείο με περισσότερα χρήματα ή “νέα” παιχνίδια
• Μιλάει άσχημα και με κακία όταν αναφέρεται σε άλλα παιδιά
• Αποκλείει άλλα παιδιά από δραστηριότητες

Αν παρατηρήσετε αυτές τις συμπεριφορές, πρέπει να αναλάβετε δράση. Συζητήστε με το παιδί σας, ρωτήστε το γιατί φέρεται έτσι. Μερικές φορές, μπορεί το ίδιο παιδί να είναι θύμα bullying και να αντιδρά στοχοποιώντας πιο αδύναμα παιδιά. Βοηθήστε το παιδί σας θέτοντας ορισμένους κανόνες και δίνοντάς του το καλό παράδειγμα. Ελέγξτε τον θυμό σας και δείξτε ευαισθησία και σεβασμό στους άλλους. Αν το παιδί σας είναι bully, μην το τιμωρήσετε σωματικά – αυτό μονάχα θα του ενισχύσει την αντίληψη πως οι άνθρωποι παίρνουν αυτό που θέλουν με την επιθετικότητα.

Αν πιστεύετε πως το παιδί σας πέφτει θύμα bullying

Πολλά παιδιά ντρέπονται ή φοβούνται να παραδεχτούν σε έναν ενήλικα πως πέφτουν θύμα bullying. Ίσως πιστεύουν πως με το να εμπλέξουν κάποιον μεγαλύτερο, θα κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Βοηθήστε το παιδί σας να είναι προετοιμασμένο, διδάσκοντάς του κοινωνικές δεξιότητες και την σημασία της φιλικής συμπεριφοράς, και θυμίζοντάς του πως είστε πάντα δίπλα του, για ό,τι χρειαστεί.

Εξοικειωθείτε με τα πιο συχνά σημάδια που δείχνουν τέτοιου είδους κακοποίηση, όπως συχνοί πονοκέφαλοι, πόνοι στο στομάχι και άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο. Ρωτήστε το παιδί σας για τους φίλους του, με ποιον κάθεται στο θρανίο και με ποιους παίζει στα διαλείμματα.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να βοηθήσετε το παιδί σας να διαχειριστεί το bullying:

• Μιλήστε για τα περιστατικά. Στην αρχή, το παιδί σας μπορεί να μην είναι πρόθυμο, ή να διστάζει, αλλά τα περισσότερα θύματα bullying θα ανοιχτούν στο σωστό περιβάλλον. Για παράδειγμα, ένα καλό μέρος για να ξεκινήσετε την κουβέντα είναι μέσα στο αυτοκίνητο, όπου δεν έχετε μεγάλη οπτική επαφή. Ακούστε τι έχει να σας πει το παιδί προσεκτικά, χωρίς να το διακόπτετε. Μην υποσχεθείτε πως δεν θα το πείτε σε κανέναν. Αντιθέτως, πείτε του ότι μπορεί να χρειαστεί να παρέμβετε, αλλά ότι θα προσπαθήσετε να μην κάνετε την κατάσταση χειρότερη.
• Πείτε στο παιδί σας να μην πέφτει στην παγίδα του να απαντά στους bullies με επιπλέον προσβολές ή επιθετικότητα. Προτείνετέ του, την επόμενη φορά που θα βρεθεί σε μια τέτοια κατάσταση, να πει ψύχραιμα στο άλλο παιδί να το αφήσει ήσυχο, και να απομακρυνθεί.
• Διδάξτε στο παιδί σας συμπεριφορές που να δείχνουν αυτοπεποίθηση, και όχι ντροπαλότητα και αδυναμία. Βεβαιώστε το πως η αυτοπεποίθηση είναι κάτι που μπορεί να αναπτυχθεί. Επιπλέον, βοηθήστε το παιδί σας να κυνηγήσει τα ενδιαφέροντά του και να βρει ασχολίες, μέσα από τις οποίες θα γνωρίσει περισσότερο κόσμο. Οι παρέες με κοινά ενδιαφέροντα μπορούν να ανεβάσουν σημαντικά την αυτοπεποίθηση του παιδιού.
• Προτείνετε στο παιδί σας να συμμετέχει σε δραστηριότητες που επιβλέπονται από κάποιον ενήλικα. Το bullying έχει πολύ μικρότερες πιθανότητες να συμβεί μπροστά σε έναν ενήλικα.

Στο σχολείο

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι εξίσου σημαντικός, καθώς τα περισσότερα περιστατικά bullying συμβαίνουν στον χώρο του σχολείου. Τα σχολεία πρέπει να εφαρμόσουν πολιτικές μηδενικής ανοχής για περιστατικά bullying, ώστε να γίνει κατανοητό στα παιδιά ότι οι ενήλικες του χώρου σοβαρολογούν, και πως δεν πρόκειται να γλυτώσουν με επιθετικές συμπεριφορές.

Επιμέλεια: Θοδωρής Διάκος