Ας είμαστε ειλικρινείς: το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού έκανε τα πράγματα πολύ δύσκολα, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, που βρισκόταν ήδη εδώ και μια δεκαετία σε βαθιά οικονομική ύφεση.

Ο εγκλεισμός, η οικονομική ανασφάλεια, η βαθιά κρίση στην αγορά εργασίας, η κοινωνική απομόνωση, ο φόβος της έκθεσης και της προσβολής από τον ιό, η αγωνία για τα αγαπημένα μας πρόσωπα έχουν φέρει στο επίκεντρο του διαλόγου τις ψυχικές ασθένειες και την αντιμετώπισή τους, αφού οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις μακροχρόνιες συνέπειες της κατάστασης που ζούμε και τονίζουν την ανάγκη ενίσχυσης των δομών ψυχολογικής υποστήριξης.

Τα προβλήματα που σχετίζονται με την ψυχική υγεία ήταν για πολλές δεκαετίες ένα ταμπού, που τον τελευταίο καιρό φαίνεται να σπάει, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι μιλούν δημόσια για τη δική τους μάχη με αυτόν τον αόρατο εχθρό.

Η πόρτα άνοιξε ορθάνοιχτα όταν διάσημα πρόσωπα του καλλιτεχνικού χώρου μοιράστηκαν την εμπειρία τους με την αγχώδη διαταραχή και την κατάθλιψη, ξεπερνώντας ένα ακόμα ταμπού: αυτό που θέλει τους διάσημους και επιτυχημένους ανθρώπους να μην κινδυνεύουν καθόλου από τέτοια προβλήματα.

Πώς είναι δυνατόν άνθρωποι με χρήματα και επιτυχία να παθαίνουν κατάθλιψη; Τι άγχη και ποιους φόβους μπορεί να έχουν για τη ζωή και το μέλλον;

Και το χειρότερο απ’ όλα: αν κινδυνεύουν ακόμα και οι διάσημοι από προβλήματα ψυχικής υγείας, τι γίνεται με μας τους κοινούς θνητούς; Και τι μπορούμε να κάνουμε αν μια μέρα συνειδητοποιήσουμε ότι κάτι δεν πάει καλά;

Καλά το καταλάβετε. Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις για τα ερωτήματα που θέσαμε παραπάνω. Διάσημοι ή άσημοι, η ψυχική ασθένεια είναι κάτι που μας αφορά όλους και κανείς δεν έχει ανοσία.

Στο κείμενο που ακολουθεί, θα βρείτε μια πρακτική λίστα με βήματα που μπορούμε να ακολουθήσουμε όλοι, άλλοι για να διατηρήσουμε την ψυχική μας υγεία και άλλοι για να μάθουμε να ζούμε με τα προβλήματα που μπορεί να έχουμε. Ελπίζουμε να σας βοηθήσει!

Πώς αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα ψυχικής υγείας

Πρώτα απ’ όλα, ας αποδεχτούμε μερικά βασικά πράγματα:

  1. Η ψυχική υγεία, μας αφορά όλους και κανείς μας δεν είναι άτρωτος
  2. Η ψυχική μας υγεία επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, κάποιους από τους οποίους μπορούμε να ελέγξουμε και κάποιους όχι
  3. Η ψυχοθεραπεία δεν είναι λόγος ντροπής.

Αν πιάσουμε το τιμόνι και πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, μπορούμε να διαχειριστούμε το άγχος και το στρες, να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που μπορεί να έχουμε και να μάθουμε να ζούμε με μεγαλύτερη ηρεμία και γαλήνη.

Τι μπορούμε όμως να κάνουμε πρακτικά γι’ αυτό;

Βελτιώστε τον ύπνο σας

Η στενή σχέση που έχει ο ύπνος με την ψυχική υγεία είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια. Ο καλός και βαθύς ύπνος είναι απαραίτητος για τη χαλάρωση του οργανισμού και τη διατήρηση της ενέργειας σε καλά επίπεδα.

Αποφύγετε τις ηλεκτρονικές συσκευές πριν τον ύπνο

Αντίστοιχα, συνδεδεμένη με τις διαταραχές ύπνου είναι η αυξημένη χρήση της τεχνολογίας. Οι υπερβολικά πολλές ώρες μπροστά σε μια οθόνη αυξάνουν τα επίπεδα του άγχους, ενώ το μπλε φως των ηλεκτρονικών συσκευών το βράδυ επιβραδύνει την παραγωγή της μελατονίνης – της ορμόνης που θυμίζει στον οργανισμό μας ότι πρέπει να κοιμηθεί. Πόσες φορές δεν είπαμε να ρίξουμε μια ματιά στο κινητό μας πριν σβήσουμε το φως για να κοιμηθούμε και δεν χάσαμε πολύτιμες ώρες ύπνου χαζεύοντας στο διαδίκτυο;

Μπορείτε να εφαρμόσετε έναν απλό κανόνα: βγάλτε από το υπνοδωμάτιό σας όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές. Και την τηλεόραση και το τηλέφωνο και το τάμπλετ. Θα διαπιστώσετε αμέσως ότι ο ύπνος σας θα γίνει καλύτερος και θα ξυπνάτε πιο ξεκούραστοι με αισθητά βελτιωμένη διάθεση.

Αποφύγετε το πολύ φαγητό και ουσίες που προκαλούν διέγερση

Είναι σχεδόν βέβαιο, ότι αν καταναλώσετε μεγάλα γεύματα λίγες ώρες πριν πέσετε για ύπνο, η ποιότητα του ύπνου σας δεν θα είναι καλή. Οι κακές διατροφικές συνήθειες είναι γενικότερα συνδεδεμένες με προβλήματα ψυχικής υγείας, αλλά πολύ λιπαρές ή όξινες τροφές πριν τον ύπνο μπορεί να σας δημιουργήσουν αισθήματα δυσπεψίας και καούρας και να σας κρατήσουν ξύπνιους όλη τη νύχτα.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η καφεΐνη, η νικοτίνη και το αλκοόλ, είναι ουσίες που διεγείρουν το νευρικό σύστημα και μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τον ύπνο σας. Αποφύγετε τον καφέ και το τσάι αργά το απόγευμα και αφήστε να περάσει λίγος χρόνος από το τελευταίο ποτό ή τσιγάρο πριν πάτε στο κρεβάτι σας. Κάντε ένα ντους, διαβάστε ένα βιβλίο, δοκιμάστε τη γυμναστική ή τον διαλογισμό και θα δείτε την ποιότητα του ύπνου σας να μεταμορφώνεται!

Πάρτε την ευθύνη για τη ζωή σας στα χέρια σας

Δεν χρειάζεται να αυτομαστιγώνεστε και να κατηγορείτε τον εαυτό σας για κάθε λάθος επιλογή που κάνατε στο παρελθόν ή για κάθε κακιά συνήθεια που αποκτήσατε με τα χρόνια. Χρειάζεται, όμως, να κοιτάξετε καλά τον εαυτό σας στον καθρέφτη και να αναλάβετε την ευθύνη για τη ζωή σας.

Αν έχετε κακές διατροφικές συνήθειες και αυτό σας ανησυχεί, δοκιμάστε να βάλετε στη ζωή σας τα φρούτα και τα λαχανικά. Αν έχετε μετανιώσει για τον τρόπο που μιλήσατε σε κάποιον, παραδεχτείτε το και ζητήστε συγνώμη. Αν το χόμπι σας να παίζετε τυχερά παιχνίδια έχει μετατραπεί σε εθισμό, αναγνωρίστε το και θα μπείτε στο μονοπάτι που χρειάζεται για να καταπολεμήσετε τον εθισμό στον τζόγο.

Το να αναγνωρίσετε ότι εσείς είστε υπεύθυνοι για τη ζωή σας σημαίνει ότι έχετε κάνει το πρώτο βήμα για να πάρετε το τιμόνι στα χέρια σας. Θα παίρνετε καλύτερες αποφάσεις και θα νιώθετε καλύτερα με τον εαυτό σας.

Κάντε γυμναστική και διαλογισμό

Η σωματική άσκηση δεν έχει να κάνει μόνο με τα κιλά μας ή τη φυσική μας κατάσταση. Μπορεί η ωραία εμφάνιση να είναι κάτι που μας απασχολεί όλους, όμως συνήθως δεν είναι αρκετό κίνητρο σε βάθος χρόνου. Όσοι γυμνάζονται συχνά νιώθουν ευεξία, κοιμούνται καλύτερα και έχουν καλύτερη διάθεση.

Όταν ασκείστε, ο εγκέφαλός σας παράγει ενδορφίνες – γνωστές και ως οι ορμόνες της χαράς – που είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος στη μάχη με το άγχος και την κατάθλιψη, αφού δημιουργούν συναισθήματα χαράς και ευφορίας.

Δεν χρειάζεται να γίνετε επαγγελματίες αθλητές για να δείτε αποτελέσματα. Ανεξάρτητα από την ηλικία ή τα κιλά σας, ακόμα και η μέτρια σωματική δραστηριότητα κάνει θαύματα. Το περπάτημα και το κολύμπι είναι κάτι που μπορούν να κάνουν σχεδόν όλοι.

Εναλλακτικά, ή ακόμα καλύτερα, συνδυαστικά, μπορείτε να δοκιμάσετε τον διαλογισμό. Διαλογισμός είναι η τέχνη του να ζεις στο παρόν. Το παρελθόν δεν αλλάζει και το να ανησυχείτε συνέχεια για το μέλλον δεν οδηγεί πουθενά. Το παρόν, αυτή εδώ η στιγμή, είναι το μόνο που έχουμε. Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας και κάντε μια βαθιά βουτιά μέσα σας.

Ζητήστε βοήθεια από επαγγελματία

Το αναφέρουμε τελευταίο, αλλά είναι το πιο σημαντικό. Αν είστε για καιρό εγκλωβισμένοι σε αρνητικά συναισθήματα, ζητήστε τη βοήθεια κάποιου επαγγελματία. Υπάρχουν τηλεφωνικές γραμμές ψυχολογικής υποστήριξης που μπορούν να σας βοηθήσουν και να σας καθοδηγήσουν.

Όταν όλο και περισσότεροι άνθρωποι μιλούν ανοιχτά για θέματα-ταμπού είναι σαν να σπάει κάποιο απόστημα και αυτό με τη σειρά του είναι ευεργετικό για όλους μας. Ακόμα και στις δύσκολες εποχές που ζούμε, μπορούμε να εμπνευστούμε από το παράδειγμα άλλων ανθρώπων, να ακολουθήσουμε μερικά απλά αλλά αποτελεσματικά βήματα και να ζητήσουμε βοήθεια για να ζήσουμε μια όσο το δυνατόν καλύτερη και ήρεμη ζωή μπορούμε.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ο Χρίστος Λιάπης υπογράφει το βιβλίο του ''Λαβωμένος Ίαμβος''
Συνάντηση πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας με τον υπουργό Υγείας της Σαουδικής Αραβίας
Goody's-Everest: Επέκταση στο εξωτερικό με 9 νέα σημεία έως το τέλος του 2024