Παγκόσμιο και όχι μόνο ελληνικό είναι το φαινόμενο των ελλείψεων που ταλανίζει την αγορά του φαρμάκου, τονίζουν παράγοντες της αγοράς, επισημαίνοντας ωστόσο ότι το πρόβλημα έχει "κοκκινίσει" την τελευταία διετία λόγω των κραδασμών που έχουν προκληθεί στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας από την πανδημία του Κορωνοϊού.

Χωρίς ωστόσο, κανείς να αφαιρεί μερίδιο ευθύνης από τις παράλληλες εξαγωγές και τα μεγάλα κέρδη που αυτές αφήνουν, οι εμπλεκόμενοι αναγνωρίζουν ότι στην παρούσα φάση βασικότερος υπαίτειος των ελλείψεων είναι η πανδημία και οι ανατροπές που έχει αυτή προκαλέσει σε αγορές, εταιρείες, καταναλωτές, στο σύνολο της καθημερινής ζωής.

Το πρώτο εύλογο ερώτημα είναι τι χαρακτηρίζεται ως έλλειψη;

Πηγές αναφέρουν ότι ένα σκεύασμα λογίζεται ως έλλειψη όταν η ίδια η εταιρεία που το διανέμει το ανακοινώνει στον ΕΟΦ (επίσημη καταγραφή).

Ελλειψη κατά τους ίδιους λογίζεται και αυτή που μπορεί κάποιοι εμπλεκόμενοι στην εφοδιαστική αλυσίδα να αναφέρουν στον ΕΟΦ; 

Παράγοντες, μας αναφέρουν ότι πολλές φορές στο παρελθόν έχουν κληθεί εταιρείες  από τον ΕΟΦ, προκειμένου να επιχειρηματολογήσουν για τις ελλείψεις που εμφανίζουν κάποια σκεύασμά τους στην αγορά μετά από σχετική καταγγελία. Στο πλαίσιο αυτό, αρκετές εταιρείες πηγαίνουν στον ΕΟΦ τα επιδημιολογικά στοιχεία που έχουν ανά χείρας, προκειμένου να δικαιολογήσουν τις ποσότητες που διανέμουν στην αγορά και οι οποίες καλύπτουν τις ανάγκες της αγοράς, αλλά και με report από το εξωτερικό, όπου αναφέρονται σε σκευάσματα που ενώ έχουν διαθέσει στην Ελλάδα βρίσκονται σε άλλες χώρες του εξωτερικού.

Ενα δεύτερο βασικό ερώτημα είναι πόσες τελικά είναι οι ελλείψεις στα φάρμακα;

Με βάση την προτελευταία ενημέρωση του ΕΟΦ (Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων) τον Νοέμβριο του 2021 οι ελλείψεις ήταν ως εξής:

  • Ιδιωτική Αγορά  63 ελλείψεις, εκ των οποίων 29 Διακοπές κυκλοφορίας, ενώ ο ΙΦΕΤ (Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας & Τεχνολογίας ΑΕ) κλήθηκε να καλύψει με εισαγωγές 10 από τα ελλειπτικά σκευάσματα.
  • Όσον αφορά στα Νοσοκομειακά Φάρμακα, οι ελλείψεις ήταν 22, εκ των οποίων 7 ήταν οι διακοπές κυκλοφορίας και 9 κλήθηκε να  καλύψει ο ΙΦΕΤ.
  • Την ίδια στιγμή, ο ΙΦΕΤ πέρσι το Νοέμβριο ήταν σε αναζήτηση 40 δραστικών ουσιών για σπάνιες παθήσεις, εκ των οποίων 7 βρίσκονται σε παγκόσμια έλλειψη.

Πού οφείλονται οι ελλείψεις; 

  1. Παραδοσιακά την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων μέχρι και τα μέσα περίπου του Ιανουαρίου παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις στην αγορά, λόγω του ότι αρκετές εταιρείες είναι κλειστές. Αρα μιλάμε σε μεγάλο βαθμό για πλασματικές ελλείψεις για αυτή τη περίοδο και μόνο. 
  2. Ανεπάρκεια δραστικών ουσιών που έχει προκληθεί από την αυξανόμενη ζήτηση λόγω της πανδημίας. Ετσι εξηγείται και η παγκόσμια έλλειψη σε παρακεταμόλες, αντιβηχικά ακόμη και σε βιταμίνες. Μολονότι το φαινόμενο των ελλείψεων σε δραστικές ουσίες ήταν πιο έντονο στην αρχή της πανδημίας εξακολουθεί να υφίσταται. Εδώ θα πρέπει να μελετηθεί και πάλι το θέμα της εξάρτησης από ασιατικές αγορές όσον αφορά τις δραστικές ουσίες. 
  3. Παρατηρήθηκαν ελλείψεις σε αιμοπαράγωγα, καθώς λόγω της κατάστασης πολλοί αιμοδότες δεν επισκέπτονταν τα νοσοκομεία, ενώ υπήρξε μειωμένη  παραγωγή σε ηπαρίνες (αντιθρομβωτικά) που χρειάζονται για τον Κορωνοϊό. Ομως η πανδημία σε συνδυασμό με τη γρίπη των χοίρων επηρέασε αρνητικά την παραγωγή ηπαρίνης. 
  4. Μολονότι υπάρχει η δυνατότητα της αντικατάστασης του ελλειπτικού σκευάσματος αυτό αρκετές φορές δεν γίνεται. 
  5. Αναστολή λειτουργίας μονάδων που προκαλεί αναστάτωση στην ομαλή διάθεση φαρμάκων αλλά και καθυστερήσεις στην προμήθεια. Πολυεθνικές ανέστειλαν τη λειτουργία μονάδων τους στο εξωτερικό προκαλώντας κάποια αναστάτωση στην εφοδιαστική αλυσίδα. 
  6. Λόγω των έκτακτων αναγκών που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της πανδημίας και με την επέλαση της Ομικρον που βρίσκεται στην κορύφωσή της, τα τρίμηνα αποθέματα που πρέπει να τηρούν οι εταιρείες βάσει του νόμου εξαντλήθηκαν πολύ νωρίτερα. 
  7. Συνειδητός περιορισμός των διαθέσιμων ποσοτήτων, καθώς έτσι υπάρχει καλύτερη διαχείριση των προμηθειών και περιορίζουν το ενδεχόμενο των παράλληλων εξαγωγών. Πηγές ανέφεραν ότι πέυσι, υπήρξαν κάποιοι κωδικοί όπου οι διαθέσιμες ποσότητες ήταν από 20% έως και 60% μειωμένες έναντι των αντίστοιχων του 2020.
  8. Λόγω της εν εξελίξει μετάλλαξης Ομικρον, έχει μειωθεί κατακόρυφα το απασχολούμενο προσωπικό στην εφοδιαστική αλυσίδα εξαιτίας των πολλών κρουσμάτων. Αυτό το γεγονός έχει προκαλέσει αρρυθμίες στην έγκαιρη διάθεση των φαρμάκων. 
  9. Ρόλο στα προβλήματα εφοδιασμού στην αγορά παίζουν και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Πέρσι με τα χιόνια αλλά και τις φωτιές, αναφέρουν παράγοντες η αγορά δεν προμηθεύονταν όπως έπρεπε με τα αναγκαία φάρμακα.
  10. Τεχνικό πρόβλημα σε κάποια γραμμή παραγωγής, οπότε μία παρτίδα να βγάλει σφάλμα και άρα θα βγει εκτός διάθεσης. 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Μασάζ στα ιγμόρεια: Μπορεί να βοηθήσει;
ECDC: Προς νέα αύξηση κρουσμάτων ιλαράς τους επόμενους μήνες
Ο Τραμπ επέλεξε τον αντιεμβολιαστή Ρόμπερτ Κένεντι για υπουργό Υγείας