"Σχεδόν πέθανα κι επέστρεψα στη ζωή". Ο καθηγητής καρδιολογίας στο ΑΠΘ, διευθυντής της Γ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Βασίλης Βασιλικός, έχει μιλήσει στο παρελθόν για την τραυματική, αλλά και διδακτική εμπειρία της βαριάς νόσησης από την COVID-19 τον «μαύρο» Νοέμβρη του 2020.

Με άρθρο του στο Hellenic Journal of Cardiology, που φέρει τον τίτλο «Εφιάλτης στον Δρόμο COVID-19» ανακαλεί στη μνήμη όλα όσα βίωσε πριν από σχεδόν δύο χρόνια, έχοντας πλέον επανέλθει πλήρως στα κλινικά, ερευνητικά και εκπαιδευτικά του καθήκοντα.

Παρομοιάζει τις 54 μέρες της διασωλήνωσης με όσα έχει περιγράψει ο Δάντης Αλιγκέρι στην «Κόλαση», ανακαλεί μνήμες από τις μέρες που δεν μπορούσε ούτε να επικοινωνήσει με τις νοσοκόμες και περιγράφει την απόγνωσή του όταν άκουγε τις συζητήσεις των γιατρών για την κατάστασή του. Προσπαθεί να απαντήσει στην ερώτηση αν ήταν καλός ασθενής, όντας γιατρός, ενώ μοιράζεται τη μοναδική στιγμή έκρηξης, όταν αναβλήθηκε για δύο μέρες η μεταφορά του από τη ΜΕΘ σε απλό θάλαμο.

Κλείνει με μια εξομολόγηση, λέγοντας πως η πολύμηνη περιπέτειά του τον γέμισε σοφία, εμπειρία, ταπεινότητα, ευλογία, αλλά και τον έκανε καλύτερο. "Έχοντας υπάρξει ταυτόχρονα γιατρός και ασθενής μπορώ τώρα να έχω καλύτερη κατανόηση και να δίνω καλύτερη υποστήριξη σε όσους την χρειάζονται", σημειώνει.

Ολόκληρο το άρθρο έχει ως εξής:

"Στην Ελλάδα στις 17 Νοεμβρίου γιορτάζουμε την Ημέρα Μνήμης της φοιτητικής εξέγερσης κατά της στρατιωτικής χούντας. Ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου ότι αυτή η μέρα θα γινόταν επιπλέον μια ξεχωριστή ημερομηνία για μένα.

Μετά από μια εμπύρετη πορεία 5 ημερών και 4 αρνητικά τεστ για COVID-19, τελικά βρέθηκα θετικός στις 17ου του Νοεμβρίου 2020. Σκέφτηκα 'εντάξει τώρα έχουμε τη διάγνωση, τι ακολουθεί'; Κάλεσα τους φίλους μου πνευμονολόγους για περαιτέρω συμβουλές. Διαφορετικές απόψεις, διαφορετικές συνεχιζόμενες δοκιμές, διαφορετικές εξηγήσεις. Αυτή ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου ως ασθενής και ακολούθησα αυτό που 'εύχονται' οι περισσότεροι ασθενείς όταν προσβάλλονται από COVID-19: να πάρουν τη λιγότερη δυνατή φαρμακευτική αγωγή και να μείνουν μακριά από το νοσοκομείο!

Το σπίτι μας ήταν χωρισμένο σε δύο 'εμπόλεμες ζώνες', εγώ έμενα στο σαλόνι και η υπόλοιπη οικογένεια στα δωμάτιά τους. Παραχώρησα την κουζίνα στην υπόλοιπη οικογένεια, για να συνεχίσω να φροντίζω τις ειδικές διατροφικές μου ανάγκες. Μια αφθονία μη συνταγογραφούμενων απολυμαντικών εμφανίστηκε στο σπίτι την ίδια στιγμή, συμβάλλοντας στη ρύπανση του πλανήτη – ζητώ συγγνώμη από τους οικολόγους φίλους μου. Όλα τα είδη βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής τοποθετήθηκαν δίπλα στο μαξιλάρι μου στον καναπέ που μου θύμισε την απομόνωση του σύγχρονου ανθρώπου από τη μητέρα φύση. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν η συμβουλή να ξεκινήσω κορτικοστεροειδή εκτός από αντιβιοτικά. Μου ήρθαν στο μυαλό μυοπάθεια, διαβήτης, νευροπάθεια, παχυσαρκία, ψυχικές διαταραχές και όλες οι λίγες επιπλοκές. Πολύ σύντομα, έγινα υπάκουος ασθενής και άρχισα να μετράω τις σταγόνες με ακρίβεια κάθε μέρα.

Κόντρα στις πιθανότητες, ο βήχας και η δύσπνοια επιδεινώθηκαν, γεγονός που οδήγησε στην ανάγκη συνεχούς παροχής οξυγόνου. Εξεπλάγην από το πόσο γρήγορα άδειασε η φιάλη οξυγόνου, καθιστώντας υποχρεωτική την ανάγκη για γεννήτρια οξυγόνου. Η δύσπνοια έγινε σύντροφός μου, οδηγώντας με τελικά να αναζητήσω νοσοκομειακή περίθαλψη. Στον αξονικό τομογράφο υπολόγιζα τη δόση ακτινοβολίας και ήλπιζα ότι οι πνεύμονές μου θα εξακολουθούσαν να φαίνονται μαύροι όπως θα έπρεπε.

Όταν είδα την αξονική τομογραφία πνευμόνων μου, σκέφτηκα "αυτό δεν συμβαίνει!". Υπήρχε μια ασυμφωνία συμπτωμάτων που δεν ήταν τόσο σοβαρή όσο η ακτινογραφική μου εικόνα και ως εκ τούτου προσπάθησα να ξεγελάσω τον εαυτό μου. Ακολούθησαν όμως τα χειρότερα, καθώς μεταφέρθηκα στη ΜΕΘ της 'εμπόλεμης ζώνης' (στον χώρο καθαρισμού των χειρουργείων) και χρειάστηκε να διασωληνωθώ λίγες μέρες αργότερα, όντας αρνητικός στον COVID-19. Έχοντας δει από πρώτο χέρι ως γιατρός, την ικανότητα του νοσοκομείου να παρέχει βασική φροντίδα σε ασθενείς με Covid-19 κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δεν θα κρύψω πόσο διστακτικός ήμουν.

Κάποια στιγμή θυμάμαι ότι άνοιξα τα μάτια μου και προσπάθησα να καταλάβω πού βρίσκομαι, ακόμα διασωληνωμένος στη ΜΕΘ, ανίκανος να κινηθώ. Ο Δάντης Αλιγκέρι στο πρώτο κεφάλαιο 'Κόλαση' της Θείας Κωμωδίας, περιγράφει πολύ καλά αυτό που είχα βιώσει: σωματική δυσφορία, σύγχυση και οπτικές παραμορφώσεις, αδυνατώντας να συνειδητοποιήσω τι ήταν πραγματικό ή τη φαντασία μου! Προσευχήθηκα στον Θεό για βαθύτερη νάρκωση! Θυμάμαι με φόβο την ανάγκη μου να επικοινωνήσω με κάποιον για να πω ότι πάγωνα ή ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσω το μπάνιο... Ο τρόπος επικοινωνίας μου ήταν να χτυπήσω με το πόδι μου την άκρη του κρεβατιού! (Ναι, φίλοι μου αυτό δεν ήταν επιληπτική κρίση).

Η αναγνώριση οικείων φωνών μου έδωσε μεγάλη ανακούφιση (ευχαριστώ Έφη, Λίνα, Γιάννη, Στέργιο και Έλενα), αλλά ταυτόχρονα το άκουσμα των ιατρικών συζητήσεων για την περίπτωσή μου με οδήγησε σε απόγνωση. Για άλλη μια φορά, κατάλαβα πόσο ευάλωτος είναι ο ασθενής σε τέτοιες συνθήκες και πώς το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό αδυνατεί να επικοινωνήσει μαζί του. Κάποια στιγμή αναγνώρισα την Έφη, την Προϊσταμένη Νοσηλεύτρια της Καρδιολογικής Στεφανιαίας Μονάδας να στέκεται δίπλα μου, ντυμένη σαν αστροναύτης. Οδηγημένος από την απελπισία μου, προσπάθησα να της ψιθυρίσω: 'σε παρακαλώ πάρε με μακριά από εδώ'. Η απάντηση τις περισσότερες φορές ήταν: 'τι, τι'; Ένιωθα σαν τον Σίσυφο. Σε μεταγενέστερο στάδιο η απάντηση 'τι' στις κλήσεις μου για βοήθεια άλλαξε σε: 'ποιον θέλετε να καλέσω'; Ένιωσα σαν τον Χριστόφορο Κολόμβο να ανακαλύπτει την Αμερική! Αν και ναρκωμένος και διασωληνωμένος κατάφερα να κάνω την Έφη να καταλάβει την επιθυμία μου να τηλεφωνήσω στη γυναίκα μου και τον φίλο μου Νίκο για να γίνουν οι απαραίτητες διευθετήσεις για να με μεταφέρουν σε άλλο νοσοκομείο, καθώς ήμουν αρνητικός στην COVID-19, και θεώρησα ότι η φροντίδα που λάμβανα ήταν ανεπαρκής.

Αργότερα τον Φεβρουάριο, όταν ανέκτησα σταδιακά τις αισθήσεις μου μετά από 54 ημέρες διασωλήνωσης, θυμάμαι χρωματιστές σημαίες να κρέμονται γύρω από το κρεβάτι μου και την υπέροχη γυναίκα και τα παιδιά μου να μου χαμογελούν. Ήταν τα γενέθλιά μου και ήταν ΑΛΗΘΙΝΟ!

Μπορώ να ανακαλέσω τις ακόλουθες στιγμές ως 'ακρογωνιαίο λίθο' στην πορεία μου ως ασθενής στο νέο μου περιβάλλον: να αρχίσω να νιώθω πεινασμένος, τουαλέτα και μπάνιο στο κρεβάτι, τις εμβοές που ένιωσα την πρώτη φορά που έπρεπε να καθίσω, τα πρώτα μου βήματα στη ΜΕΘ, το πρώτο μου 'ταξίδι' έξω από τη ΜΕΘ με το αναπηρικό καροτσάκι, το κουτσομπολιό με τις νοσοκόμες, το πρώτο μου σωστό μπάνιο -στο αναπηρικό καροτσάκι- με φρέσκο νερό να τρέχει σε όλο μου το σώμα, η καθημερινά αυξανόμενη απόσταση περπατήματος, οι πρώτες μου προσπάθειες να ανέβω σκάλες, η χαρά του διαβάσματος, της παρακολούθησης τηλεόρασης και της παροχής ιατρικών συμβουλών στους νέους όταν μου ζητηθεί!

Όντας γιατρός, ήμουν καλός ασθενής; Θα έλεγα τις περισσότερες φορές ναι! Αν και είμαι αρκετά ανυπόμονος και νευρικός ως χαρακτήρας, παραδόθηκα εντελώς στους θεραπευτές μου. Θυμάμαι μόνο μία φορά που θύμωσα πάρα πολύ και εξέφρασα την πλευρά του «Μίστερ Χάιντ» του εαυτού μου. Ήταν Σάββατο στις αρχές Μαρτίου, η κατάστασή μου είχε βελτιωθεί πολύ και ενημερώθηκα ότι τη Δευτέρα θα μεταφερόμουν στον Θάλαμο αφού πέρασα 48 ημέρες σε αυτή τη ΜΕΘ αναρρώνοντας σε κατάσταση συνείδησης. Η καρδιά μου ένιωσε σαν να είμαι ερωτευμένος για πρώτη φορά και άρχισα να μετράω τα λεπτά μέχρι τη Δευτέρα, την ημερομηνία του πρώτου μας ραντεβού. Τη Δευτέρα κατά τη διάρκεια του θαλάμου ο γιατρός μου με χαμόγελο είπε: 'τα πάτε πολύ καλά, είμαστε πολύ χαρούμενοι για εσάς και θα μεταφερθείτε στον Θάλαμο την Τετάρτη'! ΤΙ; ΓΙΑΤΊ; @#$!& ........ Εντυπωσιάστηκα πόσο δυνατή ήταν η φωνή μου και πόσο γρήγορα σηκώθηκα από το κρεβάτι μου χωρίς καμία βοήθεια! Ένιωσα σαν ένας επιζών στην έρημο να πλησιάζει την πηγή αλλά να συνειδητοποιεί ότι ήταν μια ψευδαίσθηση ή σαν ναυαγός στη μέση του ωκεανού ακούγοντας το ελικόπτερο διάσωσης να πλησιάζει και στη συνέχεια να φεύγει μακριά. Εκείνη τη στιγμή, συνειδητοποίησα πώς αισθάνονται οι ασθενείς μας όταν ενημερώνονται ότι θα πάρουν εξιτήριο αργότερα από τον προγραμματισμένο (μερικές φορές χωρίς προφανή λόγο).

Τους επόμενους μήνες κέρδισα σταδιακά τον εαυτό μου πίσω, σωματικά, πνευματικά και συναισθηματικά λόγω της άπειρης φροντίδας και αγάπης του ιατρικού, νοσηλευτικού και παραϊατρικού προσωπικού, της οικογένειάς μου, των φίλων μου, των συναδέλφων μου και των ασθενών μου!

Πολλοί φίλοι λένε ότι το 2021 ήταν μια τρομερή χρονιά. Εγώ πιστεύω ότι το 2021 ήταν η πιο τυχερή χρονιά της ζωής μου: σχεδόν πέθανα και επέστρεψα στη ζωή, πιο σοφός, γεμάτος εμπειρίες, ευλογημένος να μάθω πόσο σημαντικά είναι τα μικρά πράγματα στη ζωή. Έχοντας υπάρξει ταυτόχρονα γιατρός και ασθενής μπορώ τώρα να έχω καλύτερη κατανόηση και να δίνω καλύτερη υποστήριξη σε όσους την χρειάζονται, προσπαθώντας να παραμείνω ταπεινός, διατηρώντας την πίστη μου στην Ιατρική και όντας ευγνώμων στον Θεό και σε όλους εκείνους που με βοήθησαν να επιβιώσω και να εξελιχθώ".

Ειδήσεις υγείας σήμερα
13ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ασθενών: Οι ασθενείς και το αύριο της Υγείας
Συναγερμός για τη μικροβιακή αντοχή - Τι εντόπισε σε ελληνικά νοσοκομεία κλιμάκιο του ECDC
Γυναίκες ηγέτιδες στον χώρο του φαρμάκου