Ιατρικές επείγουσες καταστάσεις συμβαίνουν και στη διάρκεια πτήσεων. Πολλές είναι ελάσσονες— ένας επιβάτης αισθάνεται πως θα λιποθυμήσει ή αγχώνεται-ενώ άλλες είναι απειλητικές για τη ζωή, όπως έμφραγμα ή αναπνευστική δυσχέρεια.

Γιατροί περιγράφουν την εμπειρία τους, της περίθαλψης επιβατών που αρρώστησαν εν ώρα πτήσης.

Gregg Greenough

''Μια από τις ιστορίες που θυμάμαι περισσότερο ήταν σε πτήση από την Ευρώπη στις ΗΠΑ, κατά την έξαρση του Εμπολα.

Περίπου 90 λεπτά πριν την προγραμματισμένη προσγείωση, υπήρξε αναγγελία για γιατρό. Αντρας που ταξίδευε από τη Λιβερία, έλεγε ότι ήθελε να κάνει εμετό. Με τα μάτια κλειστά, μου είπε ότι αισθανόταν σαν το αεροπλάνο να περιστρέφεται, παρόλο που δεν υπήρχαν αναταράξεις. Δεν ήθελε να ανοίξει τα μάτια του επειδή ήξερε ότι αν τα άνοιγε θα έκανε εμετό.

Μόλις είχα περάσει από εκπαίδευση για τον Εμπολα στο Brigham and Women’s Hospital και σκέφτηκα τη λίστα- πυρετός, διάρροια, εμετός, κοιλιακός πόνος, ανεξήγητη αιμορραγία, έκθεση σε κάποιον με Εμπολα και τα σχειτκά. Δεν είχε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα. Ρώτησα επίσης τι έκανε στη Λιβερία και δεν φάνηκε να έκανε κάτι που θα αύξανε τον κίνδυνο μόλυνσης. Τα συμπτώματα  ήταν κλασικά του ιλίγγου, που είχα δει τόσες φορές. Αυτή η αίσθηση περιστροφής, συχνά προκαλείται από πρόβλημα στο έσω ους και μπορεί να κάνει κάποιον να αισθάνεται απαίσια αλλά δεν είναι μεταδοτική.

Οι επιβάτες και ο πιλότος άρχισαν να αγχώνονται, καθώς ο Εμπολα ήταν πρόσφατος στο μυαλό τους.

Με την άδεια των αεροσυνοδών, μετέφερα τον άντρα στην τουαλέτα. Του έβαλα θερμόμετρο και του έδωσα φάρμακο για τη μείωση των συμπτωμάτων.

Παρά το ότι ήμουν καθησυχαστικός ότι επρόκειτο για ναυτία και όχι για Εμπολα, οι πιλότοι επέμεναν να καλέσουν τον αξιωματούχο του CDC που βρισκόταν στο αεροδρόμιο. Όταν προσγειωθήκαμε, η γέφυρα επιβίβασης δεν έφτασε ως το αεροπλάνο. Ηταν σαν να ήταν  μεθυσμένο όλο το αεροσκάφος.

Μετά από 1 περίπου ώρα, ο αξιωματούχος επιβιβάστηκε φορώντας τη στολή -σαν του αστροναύτη- που φορούν όσοι περιθάλπουν ασθενείς με Εμπολα, με 2 ανθρώπους της ασφάλειας. Οι υπόλοποι επιβάτες ήταν ανήσυχοι. Αρχισαν να ποστάρουν κείμενα και φωτογραφίες στα social media.

Ο αντιπρόσωπος του CDC έλεγξε τον άντρα και τον συνόδευσε σε ένα ασθενοφόρο που περίμενε. Στους υπόλοιπους επετράπη να αποβιβαστούμε αλλά μπήκαμε για 4 ώρες σε καραντίνα, σε μέρος του αεροδρομίου πριν μας αφήσουν να φύγουμε.

Ανθρωποι με ρώτησαν αν ο άντρας είχε Εμπολα. Επρεπε να καθησυχάσω τους φόβους τους ή να διατηρήσω το ιατρικό απόρρητο του άντρα. Είπα σε όλους, ότι δεν θα τον είχα μεταφέρει ο ίδιος στην τουαλέτα αν πίστευα ότι έχει ‘Εμπολα.

Αφού έφτασα σπίτι, έλαβα ένα τελευταίο μήνυμα από το CDC: Ο άντρας δεν είχε Έμπολα.''

Keith Van Meter

 ''Το 1999, πετούσα από τη Νέα Ορλεάνη στη Βοστόνη με 2 συναδέλφους.

Ένα ζευγάρι ειδικών στο αναπνευστικό, τους Nelson και Starr Page.  Ξαφνικά, άκουσα τον πιλότο να ανακοινώνει …“Dr. Van Meter, παρακαλώ ελάτε στο μπροστινό μέρος του αεροπλάνου΄΄.

Καθώς πλησίασα, είδα τους συναδέλφους μου να σκύβουν πάνω από έναν άντρα. Ηταν κατάχλωμος, δεν ανέπνεε και δεν είχε σφυγμό. Ο Nelson άρχισε να κάνει μαλάξεις στον θώρακα.

Μετά από λίγα λεπτά άρχισα να του κάνω τεχνητή αναπνοή.

Ελέγχαμε τους σφυγμούς και δεν υπήρχαν ή ήταν πολύ ασθενείς. Μετά από 10-15 λεπτά, μια αεροσυνοδόις έφερε το κιτ. Σε αυτό υπήρχε σύριγγα και επινεφρίνη. Σχεδόν αμέσως μετά τη χορήγηση επινεφρίνης στον άντρα διαπιστώσαμε ότι είχε σφυγμό,  με ωραίο, ισχυρό χτύπο.

Ολη αυτή την ώρα, ο πιλότος κατέβαζε το αεροπλάνο σε χαμηλότερο ύψος. Αυτό πιθανόν βοήθησε αυξάνοτας το επίπεδο οξυγόνου στην καμπίνα, αλλά επίσης δημιούργησε τράνταγμα.

Ο σφυγμός εξασθενούσε. Ο Nelson συνέχιζε να κάνει μαλάξεις στο θώρακα αλλά κουραζόταν και άρχισε να ιδρώνει. Εγω συνέχισα την τεχνητή αναπονή.

Σε μια στιγμή, κοίταξα τους επιβάτες. Ηταν σιωπηλοί και κοιτούσαν καθώς έλεγα στους συναδέφλους μου. ‘’Δεν μπορούμε να σταματήσουμε τώρα, ακόμα και αν είναι μάταιο.’’

Ετσι συνεχίσαμε.

Καθώς είχαμε ακόμα λίγη επινεφρίνη, του κάναμε ακόμα μια ένεση. Ο σφυγμός επέστρεψε και πάλι.

Μετά από 30 λεπτά προσγειωθήκαμε στη Βοστόνη.  Ο πιλότος είχε ειδοποιήσει από πριν ότι χρειαζόταν επείγουσα βοήθεια. Νοσηλευτές ήρθαν στον ασθενή, του έδωσαν αντιαρρυθμικά και άλλα φάρμακα, και τον πήραν από το αεροπλάνο. Ολοι αρχίσαμε να χειροκροτούμε και να χαιρόμαστε. Αισθανόμασταν περίφημα. Κατέβηκα μαζί με τον ασθενή και τον συνόδευσα στο ασθενοφόρο.

Αφού τα καταφέραμε σχεδόν χωρίς τίποτα στο αεροπλάνο, αισθάνθηκα πως είμαι πάλι στον σύγχρονο κόσμο.

Η καρδιά του φιλτράριζε στο ασθενοφόρο. Χρησιμοποιήσαμε τον απινιδωτή για να του κάνουμε σοκ.

Όταν φτάσαμε στο  νοσοκομείο, τον σταθεροποίησαν στα Επείγοντα.

Ένα μήνα αργότερα, έλαβα ένα τηλεφώνημα από τον ασθενή. Η φωνή του ήταν δυνατή σαν καμπάνα και αισθανόταν πολύ καλά. Ηταν ευγνώμων για αυτά που κάναμε οι συνάδελφοί μου και εγώ και με προσκάλεσε σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα.

Πολλά πράγματα πήγαν καλά εκείνη την ημέρα. Ολοι βοήθησαν να σωθεί μια ζωή.''

Darria Long Gillespie

''Πετούσα με τον σύζυγό μου από το Λας Βέγκας στη Βοστόνη όταν άκουσα μια αεροσυνοδό να ρωτά ‘’υπάρχει κάποιος γιατρός εδώ;’’ Σηκώθηκα και είδα έναν άντρα 30 περίπου ετών να έχει κρίση επιληψίας, στη θέση του. Οι συνταξιδιώτες του δεν τον ήξεραν καλά και δεν είχαν ιδέα αν είχε ιστορικό κρίσεων επιληψίας ή κάποιας άλλης νόσου.

Είδα 4 ακόμα γιατρούς να σπεύδουν να βοηθήσουν-έναν νευρολόγο, έναν ουρολόγο, τον σύζυγό μου, ορθοπεδκό χειρουργό και έναν ειδικευόμενο χειρουργό.

Οι 3 πρώτοι επέστρεψαν τελικά στη θέση τους αλλά ζήτησα από τον ειδικευόμενο χειρουργό να μείνει μαζί μου σε περίπτωση που χρειαζόμουν βοήθεια.

Η αεροσυνοδός άνοιξε το κιτ φαρμάκων του αεροπλάνου. Ηθελα πιο πολύ να ξέρω το σάκχαρο, πιθανή αιτία της κρίσης, αλλά δεν υπήρχε μετρητής γλυκόζης.

Ευτυχώς, ο ειδιεκυόμενος χειρουργός ήταν διαβητικός και μπορούσε να χρησιμοποιεί το προσωπκό του κιτ για να ελέγχει το σάκχαρο του ασθενούς που ήταν μια χαρά. Με βοήθησε επίσης να βάλω ορό και να του χορηγήσω υγρά.

Εκείνη τη στιγμή, η αεροσυνοδός μου ζήτησε να μιλήσω με τον πιλότο μέσω του τηλεφώνου πτήσης.

Ως γιατρός στα Επείγοντα, έχω συνηθίσει να με ρωτούν πολλά πράγματα οι συνάδελφοι. Δεν ήμουν έτοιμη για την ερώτηση του πιλότου. ‘’Γιατρέ πρέπει να προσγειώσω το αεροπλάνο πριν τη Βοστόνη;’’ Εκρινα ότι η κρίση επιληψίας είχε υποχωτήσει και ήταν αρκετά σταθερός ώστε να τα καταφέρουμε ως τη Βοστόνη.

Οι δυο ώρες μέχρι την προσγείωση-με εμένα να παρακολουθώ τον νέο μου ασθενή- ήταν οι μακρύτερες της ζωής μου. Ποτέ δεν θα ξεχάσω την ανακούφιση που  ένιωσα όταν προσγειωθήκαμε.

Ορισμένοι με κοιτούσαν περίεργ΅, καθώς οι αεροσυνοδοί δεν μπορούσαν να σερβίρουν αναψυκτικά όπως συνήθως.

Ο άντρας που βοήθησα όμως, έδειξε την εκτίμησή του. Όταν προσγειωθήκαμε στη Βοστόινη ήρθε μια ιατρική ομάδα επειγόντων. Ο άντρας πήγαινε καλά τότε και δεν ήθελε να μεταφερθεί στο νοσοκομείο. Του είπα ότι έπρεπε να πάει για να εξεταστεί από γιατρούς. Καθώς μεταφερόταν με φορείο έκανε το σύμβολο της ειρήνης και μου είπε. Δεν χρειάζεται να με δει γιατρός. Εσυ είσαι η γιατρός μου. Λοιπόν, ναι. Ναι. Ημουν!''

Wanda Filer

''Στη διαδρομή  προς ένα συνέδριο της Idaho Academy of Family Physicians έπρεπε να προλάβω μια πτήση στο Ντένβερ. Είχα περίπου 10 λεπτά να πάω από την πύλη 6 όπου προσγειώθηκε η προηγούμενη πτήση μου στην πύλη 70. Επρεπε να βιαστώ. Επιβιβάστηκα στο μικρό αεροπλάνο τελευταία στιγμή μαζί με λίγους ακόμα επιβάτες που έκαναν σπριντ…. 64 πυλών.

Περίπου 30 λεπτά από την απογείωση, μια γυναίκα κατέρρευσε στην τουαλέτα και πέφτοντας στην πόρτα βρέθηκε στο διάδρομο. Δυο επιβάτες που κάθονταν κοντά, τη σήκωσαν και την ξάπλωσαν στις θέσεις τους.

Καθώς πέρασε γρήγορα μια αεροσυνοδός, τη σταμάτησα, της συστήθηκα ως οικογενειακή γιατρός και τη ρώτησα αν χρειάζεται βοήθεια. Με ευγνωμοσύνη απάντησε θετικά.

Η γυναίκα ήταν κατάχλωμη και ίδρωνε πολύ. Ειχα πρόβλημα να επικοινωνήσω μαζί της επειδή έβρισκε και έχανε τις αισθήσεις της και επειδή μιλούσε ισπανικά. Από τα συμπτώματά της θεωρούσα ότι είχε πολύ χαμηλό σάκχαρο.

Ζήτησα από την αεροσυνοδό να της φέρει χυμό πορτοκάλι με επιπλέον ζάχαρη. Η γυναίκα μπόρεσε να πιεί  λίγο. Βάλαμε επίσης πάγο στο λαιμό της και κάτω από τα χέρια. Εντός 20 λεπτών ήταν καλύτερα. Λίγο αργότερα ήταν ξύπνια και μπορούσε να φάει.

Καθώς ήξερα λίγα ισπανικά, μπόρεσα να καταλάβω τι συνέβη. Η γυναία που είχε διαβήτη ήταν μια από τις επιβάτιδες που βιαζόταν στο αεροδρόμιο να προλάβει την πτήση. Είχε πάρει ινσουλίνη στο τέλος της προηγούμενης πτήσης σχεδιάζοντας να φάει ανάμεσα στις 2 πτήσεις. Αυτό δεν συνέβη και έπρεπε να τρέξει να φτάσει στην πύλη.

Ένα ζευγάρι που παρακολούθησε το περιστατικό, ρώτησε αν ήμουν νοσηλεύτρια. Τους είπα ότι είμαι οικογενειακή γιατρός. Χαμογέλασαν καθώς έψαχναν για νέο γιατρό. Δυστυχώς, ζούν στο  Αιντάχο και εγω εργάζομαι στην Πενσιλβάνια.''

Parveen Parmar

''Η δουλειά μου στον τομέα της υγείας απαιτεί να πετάω συχνά

Εχω περιθάλψει στον αέρα ασθενείς πολλές φορές. Θυμάμαι ένα περιστατικό που συνειδητοποίησα ότι στο αεροπλάνο επικρατούσε χάος μπροστά και άκουσα κάποιον να φωνάζει ‘’υπάρχει κάποιος γιατρός;’’

Σηκώθηκα από τη θέση μου για να πάω σε έναν ηλικιωμένο που ήταν ξαπλωμένος στο διάδρομο. Μια από τις αεροσυνοδούς άρχισε να κάνει μαλάξεις. Εμοιαζε να το έχει ξανακάνει στο παρελθόν. Το αεροπλάνο είχε εξωτερικό αυτόματο απινιδωτή και τον βάλαμε στο στήθος του ασθενή.

Ο απινιδωτής εντόπισε αποδιοργανωμένη καρδιακή δραστηριότητα και δεν του κάναμε σοκ. Λίγο μετά βάλαμε στη θέση του τον άντρα, οι παλμοί επέστρεψαν και άρχισε να κινείται και να ανοίγει τα μάτια του. Το κουτί πρώτων βοηθειών περιείχε αυτά που χρειαζόμασταν για ενδοφλέβια χορήγηση υγρών.

Καθώς κάναμε ανάνηψη και σταθεροποιούσαμε τον άντρα, ο πιλότος στο μεταξύ είχε αλλάξει πορεία και κατηύθυνε το αεροπλάνο σε μεγάλο αεροδρόμιο.

Τραυματιοφορείς μετέφεραν τον ασθενή. Ηταν ξύπνιος και μιλούσε και μπορούσε να ακούει οδηγίες. Ολόκληρη η διαδικασία ήταν πολύ αποτελεσματική.

Δουλεύοντας σε μικρό και στριμωγμένο χώρο με επιβάτες να κοιτούν, μοιάζει δύσκολο. Είναι ακόμα χειρότερο όταν υπάρχουν αναταράξεις και το αεροπλάνο αναπηδά. Ευτυχώς, ο ασθενής μπόρεσε να καθήσει και να είναι ασφαλής.''

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πάνω από 280 δισ. δολάρια οι διαδικτυακές πωλήσεις των φαρμακείων το 2029
Ο Χρίστος Λιάπης υπογράφει το βιβλίο του ''Λαβωμένος Ίαμβος''
Συνάντηση πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας με τον υπουργό Υγείας της Σαουδικής Αραβίας