Τα αιμοπετάλια είναι μικροσκοπικά κύτταρα αίματος που παράγονται στον μυελό των οστών. Είναι υπεύθυνα για τον άμεσο έλεγχο της αιμορραγίας σε τραύματα ή άλλες καταστάσεις. Λειτουργούν ως ο φυσιολογικός επίδεσμος του αίματος, στα πλαίσια μιας διαδικασίας που ονομάζεται πήξη.Τα αιμοπετάλια ονομάζονται επίσης θρομβοκύτταρα, επειδή ένας θρόμβος αίματος σχηματίζεται σε αιμορραγικές καταστάσεις. Ο σχηματισμός θρόμβου επιτυγχάνεται με την προσκόλληση των αιμοπεταλίων στο αγγειακό ενδοθήλιο και τον σχηματισμό πλέγματος ινώδους, το οποίο αποτρέπει αποτελεσματικά την απώλεια αίματος. Τα αιμοπετάλια είναι επίσης σημαντικά για τον έλεγχο των φλεγμονών,  την ανάπτυξη των ιστών και την ανοσολογική απόκριση. Αυτές οι διεργασίες γίνονται με την απελευθέρωση ανοσολογικών παραγόντων και συστατικών του συστήματος συμπληρώματος.Τα αιμοπετάλια, αφού σχηματιστούν, έχουν μέση διάρκεια ζωής 7 έως 10 ημέρες, οπότε και απομακρύνονται από την κυκλοφορία του αίματος.

Το φυσιολογικό επίπεδο αιμοπεταλίων στο αίμα κυμαίνεται μεταξύ 140.000-450.000 ανά μL. Η θρομβοπενία είναι παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων. Συχνά δεν έχει συμπτώματα. Πολλές φορές, εντοπίζεται κατά τη διάρκεια αιματολογικών εξετάσεων ρουτίνας.  Η συνηθέστερη επιπλοκή της θρομβοπενίας είναι η αιμορραγία. Τα συμπτώματα της αιμορραγικής διάθεσης, όταν υπάρχουν, μπορεί να περιλαμβάνουν:

Αιμορραγία που διαρκεί πολύ, ακόμα και μετά από μικροτραυματισμούς

  • Πετέχειες ή πορφύρα δέρματος: Αποτελούν αιμορραγικές εστίες που εμφανίζονται ως κηλίδες  στο δέρμα και έχουν χρώμα κόκκινο μωβ ή καστανοκίτρινο
  • Αιμορραγία από τη μύτη ή τα ούλα
  • Αίμα στα ούρα ή στα κόπρανα
  • Βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία

Η πιο επικίνδυνη μορφή της αιμορραγίας στην θρομβοπενία είναι η εσωτερική αιμορραγία, οπότε μπορεί να απειληθεί η ζωή του ασθενούς (π.χ. αιμορραγία εγκεφαλικού αγγείου).

Συνήθη αίτια θρομβοπενίας

Λοιμώξεις: Οι λοιμώξεις από βακτήρια και ιούς μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των αιμοπεταλίων είτε παράγοντας τοξίνες που καταστέλλουν την παραγωγή τους είτε προάγοντας την παραγωγή αντισωμάτων που είναι καταστροφικά και για τα αιμοπετάλια (αυτοαντισώματα). Στο αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο ένα σύνδρομο που προκαλείται από μια εντερική λοίμωξη με ένα βακτήριο που εκκρίνει μια πολύ ισχυρή τοξίνη, που ονομάζεται τοξίνη Shiga, αναπτύσσεται παράλληλα αιμόλυση, ουραιμία και θρομβοπενία.

  1. Η κατανάλωση μη μαγειρεμένου βοείου κρέατος ή η επαφή με βοοειδή αποτελούν παράγοντες κινδύνου για προσβολή από βακτήρια shiga
  2. Σε αυτοάνοσα νοσήματα όπως  όπως είναι η ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα ή αυτοάνοση θρομβοπενία (ITP), ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο οργανισμός παράγει αντισώματα που επιτίθενται σε δικά του κύτταρα , οπότε μπορεί να επιτεθεί και να καταστρέψει τα αιμοπετάλια κατά λάθος.
  3. Σε καρκινώματα ή αιματολογικά νοσήματα, ανώμαλα κύτταρα μπορεί να βλάψουν το μυελό των οστών και τις εστίες παραγωγής των αιμοπεταλίων.
  4. Αρκετά φάρμακα όπως αμιοδαρόνη, καπτοπρίλη, ρανιτιδίνη μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αντιδράσεις υπερευαισθησίας που να αφορούν τα αιμοπετάλια.
  5. Κληρονομικοί παράγοντες. Στην θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα (TTP) υπάρχει ανεπάρκεια ενός ενζύμου του αίματος που βοηθά στην πρόληψη της συσσώρευσης αιμοπεταλίων και του σχηματισμού μικροσκοπικών θρόμβων αίματος.  Οι ασθενείς μπορεί να έχουν πλήρη ανεπάρκεια και να μην έχουν προβλήματα υγείας επί χρόνια. Όταν ωστόσο εμφανιστεί κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο πήξης του αίματος, όπως λοιμώξεις ή χειρουργικές επεμβάσεις, υπάρχει αυξημένη κατανάλωση αιμοπεταλίων, οπότε ο αριθμός τους μειώνεται. Η ανεπάρκεια ADAMTS13 μπορεί να είναι αποτέλεσμα κληρονομούμενης γονιδιακής μετάλλαξης ή να εμφανιστεί λόγω αυτοαντισωμάτων.
  6. Η διάχυτη ενδαγγειακή πήξη (DIC): Αποτελεί επίκτητο σύνδρομο ποικίλης αιτιολογίας που χαρακτηρίζεται από διάχυτη ενδοαγγειακή ενεργοποίηση του μηχανισμού της πήξης και κατανάλωση αιμοπεταλίων. Μπορεί να προέρχεται, αλλά και να προκαλεί βλάβη στα μικρά αγγεία, η οποία αν είναι αρκετά σοβαρή οδηγεί σε πολυοργανική ανεπάρκεια. Δεν αποτελεί νόσο, αλλά είναι επιπλοκή διαφόρων άλλων σοβαρών νοσημάτων και καταστάσεων, όπως καρκινωμάτων, σοβαρών χειρουργικών επεμβάσεων, λευχαιμίας μαιευτικών επιπλοκών.
  7. Καταστάσεις μεγάλου σπλήνα οδηγούν σε παγίδευση αιμοπεταλίων στο σπλήνα.
  8. Εγκυμοσύνη: Ορισμένες έγκυες γυναίκες αναπτύσσουν ήπια θρομβοπενία όταν πλησιάζουν τον τοκετό.
  9. Χειρουργικές επεμβάσεις: Τα αιμοπετάλια μπορούν να καταστραφούν όταν περνούν από τεχνητές βαλβίδες καρδιάς ή μοσχεύματα.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Εορταστικές ημέρες διατροφής: Δες το αλλιώς
Κίρρωση ήπατος: Όσα πρέπει να γνωρίζετε
Γιατί υπάρχει τόσο στρες στις γιορτές