Η αξία του εμβολιασμού και η ανάγκη επίτευξης υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης στην Ελλάδα για τον ιό HPV υπογραμμίστηκε κατά τη διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου που διοργάνωσε η βιοφαρμακευτική εταιρεία MSD Ελλάδας, την Τετάρτη 26 Απριλίου 2023, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού. 

Την εκδήλωση υπό την αιγίδα της Ελληνικής HPV Εταιρείας και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, συντόνισε ο κ. Γιώργος Τρίμης, Παιδίατρος, Medical Lead Vaccines/Infectious Diseases της MSD Ελλάδας. 

Ο κ. Αθανάσιος Μίχος, Καθηγητής Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας, Α’ Παιδιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», στην παρουσίασή του με θέμα «H συμβολή των εμβολίων στην πρόληψη σοβαρών λοιμωδών νοσημάτων», υπενθύμισε ότι τα εμβόλια αποτελούν το κορυφαίο επίτευγμα του 20ου αιώνα για τη δημόσια υγεία. «Σήμερα, στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμού περιλαμβάνονται 18 εμβόλια για την πρόληψη λοιμωδών νοσημάτων που κάποτε αποτελούσαν αιτίες απώλειας ανθρώπινων ζωών. Όλα τα διαθέσιμα εμβόλια αναπτύσσονται πάνω στα 3 ‘Α’, δηλαδή Ασφάλεια (να μην προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες), Ανοσογονικότητα (να είναι ικανό να επάγει ανοσολογική απάντηση, όταν χορηγηθεί σε ανθρώπους) και Αποτελεσματικότητα (η ανοσολογική απάντηση μετά από εμβολιασμό να είναι επαρκής για να προλάβει σοβαρή νόσηση)», εξήγησε ο κ. Μίχος. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ, ένα εθνικό εμβολιαστικό πρόγραμμα επικαιροποιείται βάσει της τοπικής και χρονικής επιδημιολογίας των νοσημάτων, της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού (%), νέων επιστημονικών δεδομένων και των νέων εμβολίων που αναπτύσσονται καθώς και μελετών κόστους-οφέλους των καινοτόμων αυτών ιατροτεχνολογικών προϊόντων. 

Ο κ. Θεόδωρος Αγοραστός, Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας, Ιατρική Σχολή «Αριστοτέλειου» Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας, στην ομιλία του με θέμα «Η συμβολή του εμβολιασμού στην εξάλειψη του HPV και η ανάγκη οργάνωσης ενός Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου στην Ελλάδα», ξεκίνησε θυμίζοντας το στόχο της παγκόσμιας στρατηγικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) μέχρι το 2030 για την εξάλειψη του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας (ΚΤΜ) ως θέμα δημόσιας υγείας. Τόνισε ότι «για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός χρειάζεται το 90% των κοριτσιών να έχουν εμβολιαστεί με το εμβόλιο ενάντια στον HPV μέχρι την ηλικία των 15 ετών, το 70% των γυναικών να έχουν κάνει τα σχετικά διαγνωστικά τεστ υψηλής ακρίβειας στα 35 και στα 45 και το 90% των γυναικών που έχουν διαγνωστεί με ΚΤΜ να λαμβάνουν θεραπεία και φροντίδα. Χρειαζόμαστε οργανωμένα προγράμματα screening και θεραπείας του ΚΤΜ, ενώ η πρόληψη χρειάζεται να ξεκινάει από την ηλικία των 30 ετών και το HPV DNA τεστ να αποτελεί το βασικό εργαλείο screening». Ο κ. Αγοραστός παρουσίασε στοιχεία από τη Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ όπου παρατηρήθηκαν 88% λιγότεροι καρκίνοι τραχήλου μήτρας σε γυναίκες που είχαν κάνει το HPV εμβόλιο. Κλείνοντας την παρουσίασή του αναφέρθηκε στην ανάγκη εφαρμογής του ηλεκτρονικού βιβλιαρίου υγείας παιδιού, συμπλήρωσης του Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών αλλά και στη συνέχιση του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης». Ειδικότερα, τόνισε την ανάγκη για πλήρη αξιοποίηση των πόρων του ταμείου ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 ώστε να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιώσιμη χρηματοδότηση των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου.

Η κα Αμάντα Ψυρρή, Καθηγήτρια Παθολογίας Ογκολογίας ΕΚΠΑ, Διευθύντρια της Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», Πρόεδρος Committee της European Society of Medical Oncology, στην παρουσίασή της με θέμα «Πώς συσχετίζεται ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα με τον HPV; Παρουσίαση της μελέτης  Orpheas με θέμα τον καρκίνο του στοματοφάρυγγα σε άνδρες», ανέφερε ότι η έρευνα επικεντρώνεται στην ανάλυση δειγμάτων που έχουν συλλεχθεί από εννέα νοσοκομεία αναφοράς. «Η μελέτη έχει ως στόχο να συμπεριλάβει 150 ασθενείς με καρκίνο του στοματοφάρυγγα. Στην παρούσα ενδιάμεση ανάλυση, η ερευνητική ομάδα εστίασε σε 74 ασθενείς, με διάμεση ηλικία τα 60,5 έτη. Οι 57 ήταν άνδρες και η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (66) ήταν ελληνικής καταγωγής. Περίπου το 60% των περιπτώσεων καρκίνου του στοματοφάρυγγα συσχετίστηκε με τον HPV (κυρίως τον τύπο 16 και σποραδικά πλην ενός περιστατικού άλλους τύπους που επίσης καλύπτει το εμβόλιο), ενώ οι θετικοί στον ιό ασθενείς ήταν κατά κύριο λόγο νεαρής ηλικίας άνδρες χωρίς ιστορικό καπνίσματος», σύμφωνα με την κα Ψυρρή. Καταληκτικά, η Καθηγήτρια Παθολογίας Ογκολογίας ΕΚΠΑ σημείωσε ότι «σημαντικός αριθμός κρουσμάτων καρκίνου του στοματοφάρυγγα οφείλονται στον HPV, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης Orpheas. Άρα, μπορεί να προκύψει ένα δυνητικό όφελος από τον καθολικό εμβολιασμό (ανδρών και γυναικών) έναντι του HPV στην Ελλάδα ως προς την πρόληψη του συγκριμένου τύπου καρκίνου».  

Ο κ. Ηλίας Γκούντας, Value and Patients Access Manager της MSD Ελλάδας, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κύπρου, στην εισήγησή του με θέμα «Μπορεί να εξαλειφθεί το HPV εμβολιαστικό έλλειμμα μέχρι το 2023; Παρουσίαση της μελέτης για το εμβολιαστικό κενό στην Ελλάδα», υπογράμμισε ότι γενικά η πανδημία COVID-19 είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική καθυστέρηση στους εμβολιασμούς ρουτίνας παιδιών και εφήβων, ενώ ειδικότερα παρατηρήθηκαν σημαντικές μειώσεις στη χορήγηση των εμβολίων για την ανοσοποίηση έναντι στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). «Τον Μάρτιο 2022, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών ανακοίνωσε παρέμβαση αναπλήρωσης χαμένων HPV εμβολιαστικών δόσεων (catch-up). Στη μελέτη για την κάλυψη του εμβολιαστικού κενού στην Ελλάδα επιχειρήσαμε να απαντήσουμε αν κάτι τέτοιο μπορεί όντως να επιτευχθεί εντός της ανακοινωθείσας διάρκειας του catch-up (1 έτος). Η μελέτη πρότεινε ότι για να καταστεί ο στόχος της εξάλειψης του HPV εμβολιαστικού ελλείμματος ρεαλιστικός κρίνεται αναγκαία η επέκταση της διάρκειας της παρέμβασης αναπλήρωσης των εμβολιαστικών δόσεων κατά 1 ή 2 έτη, με παράλληλη υλοποίηση παρεμβάσεων ευαισθητοποίησης/ενημέρωσης κοινού ώστε να  αυξηθεί η αποτελεσματικότητά της. Γι’ αυτό τον λόγο, χαιρετίζουμε την επέκταση της διάρκειας του εμβολιασμού στις ηλικίες 15-18 ετών κατά 1 έτος. Παρόλα αυτά, χρειαζόμαστε μηχανισμούς παρακολούθησης και καταγραφής της εμβολιαστικής κάλυψης μέσω των μητρώων εμβολιασμών (όπως το Εθνικό Μητρώου Εμβολιασμών) και πρέπει να υιοθετηθούν πρακτικές όπως προγράμματα ευαισθητοποίησης του πληθυσμού, υπενθυμιστικά μηνύματα (sms), ημέρες εμβολιασμού κ.α.», ανέφερε. 

Ο κ. Γκούντας ολοκληρώνοντας την παρουσίαση του εξήγησε ότι αν δεν καλύψουμε το εμβολιαστικό έλλειμμα «ένας σημαντικός αριθμός κοριτσιών/γυναικών μακροπρόθεσμα θα είναι ευάλωτες σε HPV επιπλοκές, η νοσηρότητα θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, το ίδιο και το κόστος φροντίδας των HPV επιπλοκών». 

Η κα Ζωή Γραμματόγλου, Πρόεδρος και ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Καρκινοπαθών, Εθελοντών, Φίλων και Ιατρών Κ.Ε.Φ.Ι. Αθηνών, στην ομιλία της με τίτλο «Η συμβολή των Συλλόγων Ασθενών προς την εξάλειψη του HPV και το όφελος στρατηγικών εξάλειψης», σημείωσε ότι με την συμβολή όλων των φορέων και Συλλόγων Ασθενών και την επικοινωνία προς το Υπουργείο Υγείας, ο εμβολιασμός για τον HPV παρέχεται δωρεάν σε αγόρια και κορίτσια των προβλεπόμενων ηλικιών. «Οι ασθένειες που προκαλούνται  από τον HPV μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού. Στην ιδανική περίπτωση αυτό πρέπει να γίνεται στην εφηβεία, πριν από την έκθεση στον ιό. Ο εμβολιασμός είναι πιο αποτελεσματικός για το σύνολο της κοινότητας όταν παρέχεται και στα δύο φύλα. Στη χώρα μας, μετά από την επικοινωνία όλων των φορέων & Συλλόγων Ασθενών προς το Υπουργείο Υγείας καταφέραμε να παρέχεται δωρεάν σε αγόρια και κορίτσια των προβλεπόμενων ηλικιών. Ως Σύλλογος ΚΕΦΙ μαζί με την Ελληνική HPV Εταιρία και τις συνεργαζόμενες ιατρικές εταιρίες ζητάμε τεκμηριωμένη πολιτική, πρακτική δράση για την εξάλειψη των καρκίνων και των ασθενειών που προκαλούνται από τον HPV. Ο Στόχος μπορεί να επιτευχθεί με συστηματική ενημέρωση, συνδυαστικά με το σωστό σχεδιασμό, με εμβολιασμό, προσυμπτωματικό έλεγχο, θεραπεία και την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού, παράλληλα με την συστηματική καταγραφή και παρακολούθηση των δεδομένων μέσω ψηφιακών εργαλείων», τόνισε.  

Ο κ. Κωνσταντίνος Νταλούκας, Παιδίατρος και Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, σχολιάζοντας τα βασικά σημεία από τις παρουσιάσεις των προαναφερθέντων ομιλητών σημείωσε ότι, «ο εμβολιασμός αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα όπλα στην προστασία της δημόσιας υγείας. Σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας ένα εμβόλιο το οποίο μπορεί να μας προστατέψει από τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας, άλλους HPV σχετιζόμενους καρκίνους και καλοήθη νοσήματα και αποζημιώνεται και στα δυο φύλα μέχρι την ηλικία των 18 ετών. Είναι σημαντικό ότι για τις ηλικίες 15-18 ετών η αποζημίωση επεκτάθηκε πλέον μέχρι τα τέλη του 2024. Έχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε αν θέλουμε να πετύχουμε την εξάλειψη του HPV και σε αυτήν την κατεύθυνση συντελούν τα οργανωμένα προγράμματα screening, τα μητρώα εμβολιασμών και τα οργανωμένα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου».

Ο κ. Γιώργος Τρίμης, Παιδίατρος, Medical Lead Vaccines/Infectious Diseases της MSD Ελλάδας, χαιρέτησε την πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας για την επέκταση του εμβολιασμού στις ηλικίες 15-18 ετών μέχρι τα τέλη του 2024 και υπογράμμισε τη δέσμευση της MSD στην υλοποίηση προγραμμάτων ευαισθητοποίησης για την αξία του εμβολιασμού έναντι του HPV. «H MSD υλοποιεί καμπάνιες ενημέρωσης από το 2016 μέχρι σήμερα. Την τρέχουσα περίοδο το κεντρικό μήνυμα της καμπάνιας της MSD είναι το ‘Έχουμε τη δύναμη να προστατέψουμε τα παιδιά μας από τον Καρκίνο’. Για τις ανάγκες της καμπάνιας προβάλλεται τηλεοπτικό σποτ, έχει δημιουργηθεί το σχετικό site hpvirus.gr και αναρτάται σχετικό περιεχόμενο στα social media της MSD», ανέφερε. 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Γεωργιάδης: Πώς θα επιλεγούν οι ασθενείς για τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία σε ιδιωτικές κλινικές
C4C: Η ευρωπαϊκή συμμαχία για καλύτερα παιδιατρικά φάρμακα
Χρώματα στα νοσοκομεία - Πώς αλλάζει το "Σωτηρία" [εικόνες]