Ο καρκίνος των όρχεων αντιπροσωπεύει μόλις το 1% - 1,5% όλων των καρκίνων στους άνδρες, αλλά είναι ο συχνότερος καρκίνος στους νεότερους άνδρες, στο ηλικιακό φάσμα 15 ως 35 ετών. Κάθε χρόνο γίνονται πάνω από 20.000 διαγνώσεις στην Ευρώπη και πάνω από 55.000 σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε συντριπτικό ποσοστό είναι ιάσιμος, ειδικά αν εντοπιστεί σε πρώιμα στάδια, γι΄ αυτό έχει καθοριστική σημασία η έγκαιρη διάγνωσή του, που ξεκινά από μια εύκολη τακτική αυτοεξέταση.

Το θέμα απασχόλησε, μεταξύ άλλων, εκδήλωση με τον ευρηματικό τίτλο "Sex & The Campus" που διοργάνωσε η Επιτροπή Υγείας του ΑΠΘ, με ακροατήριο κατά βάση φοιτητές και φοιτήτριες του ιδρύματος. Η ουρολόγος, ακαδημαϊκή υπότροφος στην Α Ουρολογική Κλινική του ΑΠΘ, Αικατερίνη Τσιόγγα, μίλησε για τα είδη και τα χαρακτηριστικά των καρκίνων των όρχεων, τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισή του, τους τρόπους αυτοεξέτασης και θεραπείας, καθώς και για τον βαθμό στον οποίο η πάθηση επηρεάζει την σεξουαλική υγεία και την γονιμότητα του ασθενή.

Τύποι και ιασιμότητα

Περίπου το 95% των νεοπλασμάτων στον όρχι προέρχεται από γεννητικά κύτταρα, είπε η κ. Τσιόγγα και αναφέρθηκε στις δύο μεγάλες κατηγορίες:  τα σεμινώματα και τους μη σεμινωματώδεις όγκους.

"Τα σεμινώματα, ο πιο συχνός τύπος, μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιαδήποτε ηλικία, με ένα ηλικιακό peak στα 35 έτη. Είναι λιγότερο επιθετικοί από τους μη σεμινωματώδεις, οι οποίοι εμφανίζονται συχνότερα σε νεότερους άνδρες, 15 ως 35 με ηλικιακό peak τα 25 έτη. Είναι πιο επιθετικοί, αναπτύσσονται και εξαπλώνονται γρηγορότερα", σημείωσε, προσθέτοντας ότι σπανιότεροι όγκοι είναι οι όγκοι γεννητικής ταινίας - στρώματος, μικτοί όγκοι, καθώς και μεταστατικά νεοπλάσματα που συνήθως αφορούν μεγαλύτερες ηλικίες.

Είναι ο πλέον ιάσιμος από όλους τους ουρολογικούς καρκίνους, καθώς στα πρώιμα στάδια η συνολική επιβίωση προσεγγίζει το 100%, ενώ ακόμα και σε προχωρημένη νόσο η επιβίωση μπορεί να ξεπεράσει το 80%, υπογράμμισε η ουρολόγος, η οποία αναφέρθηκε στο παράδειγμα του διάσημου πρωταθλητή ποδηλασίας, Lance Armstrong, ο οποίος διαγνώστηκε σε ηλικία 25 ετών με καρκίνο τρίτου σταδίου και παρόλα αυτά θεραπεύτηκε και κέρδισε τέσσερις φορές τον ποδηλατικό γύρο της Γαλλίας.

Παράγοντες κινδύνου

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου των όρχεων είναι:

  • Το ιστορικό κρυψορχίας, μια κατάσταση κατά την οποία οι όρχεις κατά τη γέννηση δεν κατέρχονται από την αρχική τους θέση που είναι μέσα στην κοιλιά για να πάρουν την κανονική τους θέση μέσα στο όσχεο. Περίπου 5% ως 10% των ανδρών που έχουν καρκίνο στους όρχεις έχουν ιστορικό κρυψορχίας.
  • Η μη φυσιολογική ανάπτυξη των όρχεων.
  • Το ιστορικό υπογονιμότητας.
  • Υποσπαδίας, μια πάθηση όπου το στόμιο της ουρήθρας δεν βρίσκεται στη φυσιολογική του θέση.
  • Η παρουσία καρκίνου στον άλλο όρχι.
  • Το οικογενειακό ιστορικό: Αν κάποιος αδελφός έχει καρκίνο στον όρχι ο κίνδυνος δεκαπλασιάζεται, ενώ αν έχει ο πατέρας ο κίνδυνος είναι 4 ως 5 φορές μεγαλύτερος.
  • Η λευκή φυλή.

Συμπτώματα

Κατά κανόνα ο καρκίνος στον όρχι είναι ανώδυνος και δεν εμφανίζει κανένα σύμπτωμα. Έτσι, "συνήθως ανακαλύπτεται τυχαία, είτε από τον ίδιο τον ασθενή, ο οποίος θα ψηλαφήσει τυχαία στη διάρκεια αυτοεξέτασης κάποια σκληρία πάνω στον όρχι, είτε κατά τη διάρκεια κλινικής εξέτασης από τον ουρολόγο για άλλο λόγο, ή από τον/την σύντροφο", ανέφερε η κ. Τσιόγκα, προσθέτοντας ότι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να συνυπάρχει οίδημα (πρήξιμο) στην περιοχή, σπανιότερα πόνος ή υγρό γύρω από τον όρχι.

Η ίδια συνέστησε κάθε νέο άνδρα, μετά την εφηβεία να κάνει αυτοεξέταση μία φορά το μήνα, μέσω εύκολης ψηλάφησης, που θα εντοπίσει έγκαιρα κάποιο ύποπτο εύρημα και θα τον οδηγήσει στον ουρολόγο. Εκείνος θα συστήσει περαιτέρω έλεγχο, ο οποίος είναι εργαστηριακός καθώς και υπερηχογράφημα οσχέως που θα καθορίσει την εντόπιση, το μέγεθος και την υφή του όγκου και θα αποσαφηνίσει αν αυτή η σκληρία οφείλεται σε κάτι συμπαγές όπως είναι ο καρκίνος ή κάποια άλλη μάζα, π.χ. μια κύστη.

Όπως επισήμανε ο συντονιστής της εκδήλωσης, καθηγητής Ουρολογίας – Ανδρολογίας στο ΑΠΘ, Ιωάννης Βακαλόπουλος, μόνο το 1% αυτών που θα πιάσουν κάτι θα έχει τελικά καρκίνο.

Σε περίπτωση επιβεβαίωσης νεοπλάσματος, θα γίνει αξονική κοιλίας ή και θώρακα που θα σταδιοποιήσει τον καρκίνο: Στο πρώτο στάδιο, αυτός εντοπίζεται μόνο στον όρχι, στο δεύτερο υπάρχουν μεταστάσεις σε λεμφαδένες στην κοιλιά και στο τρίο μεταστάσεις σε απομακρυσμένα όργανα.

Αντιμετώπιση

Η ορχεκτομή είναι η βασική θεραπεία για όλους τους τύπους και όλα τα στάδια του καρκίνου των όρχεων. "Γίνεται με μια μικρή τομή στη βουβωνική χώρα και στη θέση του όρχι που αφαιρείται μπορεί στον ίδιο ή σε δεύτερο χρόνο να τοποθετηθεί ένα ένθεμα, δηλαδή ένας ψεύτικος όρχις, για αισθητικούς λόγους", ανέφερε η κ. Τσιόγκα, προσθέτοντας πως από το τύπο και το στάδιο του καρκίνου και από την συνολική υγεία του ασθενεί θα εξαρτηθεί αν θα χρειαστεί περαιτέρω θεραπεία, με χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.

Μετά την θεραπεία ο ασθενής εντάσσεται σε πρόγραμμα παρακολούθησης με συγκεκριμένο πρωτόκολλο για να διαπιστωθεί πρώιμα τυχόν επανεμφάνιση του καρκίνου. Ο επανέλεγχος, που περιλαμβάνει κλινική εξέταση, εξετάσεις αίματος και αξονική τομογραφία, είναι πιο συχνός τα πρώτα χρόνια κι αργότερα γίνεται λιγότερο συχνά.

Επηρεάζεται η σεξουαλική ζωή και η γονιμότητα;

Η σεξουαλική επιθυμία και η στύση δεν επηρεάζονται από την ίδια τη θεραπεία του καρκίνου, σημείωσε η ουρολόγος, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι μπορεί το πρώτο χρονικό διάστημα να επηρεαστούν αρνητικά κυρίως για ψυχολογικούς λόγους.

Αντιθέτως, η γονιμότητα επηρεάζεται, και μάλιστα ακόμη και πριν από τη θεραπεία, κατά τη διάγνωση του καρκίνου, έως και το 50% των ανδρών έχουν διαταραχές στο σπέρμα.

"Η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία επηρεάζουν αρνητικά τη γονιμότητα. Επιστρέφουν στα φυσιολογικά μέσα σε 1 ως 4 χρόνια μετά τη θεραπεία, γι αυτό και σε όλους τους άνδρες που πρόκειται να υποβληθούν σε θεραπεία για καρκίνο στον όρχι συστήνεται η κρυοσυντήρηση σπέρματος", κατέληξε.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Τραμπ: Θα καταργήσω τα επικίνδυνα παιδιατρικά εμβόλια
Ποια είναι τα πρώτα σημάδια της εγκυμοσύνης
Επίσκεψη Δημήτρη Βαρτζόπουλου στην Κύπρο