Η αίτηση στηρίζεται στα δεδομένα της κλινικής μελέτης MERIT-1, που αξιολόγησε τη δράση της Μακιτεντάνης (macitentan) σε ενήλικες ασθενείς με ανεγχείρητη CTEPH, τα οποία  έδειξαν σημαντικές βελτιώσεις στις  πνευμονικές αγγειακές  αντιστάσεις  και στην εξάλεπτη δοκιμασία βάδισης, σε σύγκριση με τους ασθενείς της ομάδας του εικονικού φαρμάκου (με ή χωρίς υποκείμενη θεραπεία).

Η Actelion Pharmaceuticals Ltd, εταιρεία της Janssen Pharmaceutical Companies του ομίλου Johnson & Johnson, ανακοίνωσε πρόσφατα την υποβολή αίτησης (Variation Τύπου ΙΙ) στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), επιδιώκοντας τη διεύρυνση της ένδειξης  της Μακιτεντάνης (macitentan), ώστε να συμπεριλάβει  τη θεραπεία ενηλίκων ασθενών με ανεγχείρητη Χρόνια Θρομβοεμβολική Πνευμονική Υπέρταση (CTEPH), λειτουργικής κατηγορίας ΙΙ έως ΙΙΙ (σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας WHO), με στόχο τη βελτίωση της ικανότητας για άσκηση.

Η CTEPH είναι μία σπάνια μορφή πνευμονικής υπέρτασης και μια σοβαρή επιπλοκή της πνευμονικής εμβολής. Η CTEPH προκαλείται από χρόνια απόφραξη ή στένωση των πνευμονικών αρτηριών λόγω ατελούς λύσεως θρόμβων αίματος. Χωρίς επέμβαση ή  θεραπεία, η ασθένεια εξελίσσεται, οδηγώντας τελικά σε ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας και  θάνατο.

Η χειρουργική αντιμετώπιση των φραγμένων αρτηριών αποτελεί την προτιμώμενη αντιμετώπιση για τη CTEPH και δυνητικά μπορεί να οδηγήσει σε ίαση. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών με CTEPH (έως και 50%) κρίνονται ως ανεγχείρητοι και οι υπάρχουσες φαρμακολογικές επιλογές για αυτούς τους ασθενείς περιορίζονται  σε μια μόνο εγκεκριμένη θεραπεία

Εφόσον εγκριθεί, η Μακιτεντάνη θα είναι η πρώτη θεραπεία στην κατηγορία των    ανταγωνιστών  των υποδοχέων της ενδοθηλίνης (ERA) που θα είναι διαθέσιμη στην Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της CTEPH.

«Η μελέτη MERIT-1 παρέχει τα πρώτα τυχαιοποιημένα ελεγχόμενα δεδομένα σε ασθενείς που λάμβαναν μονοθεραπεία αλλά και θεραπεία συνδυασμού, αντιμετωπίζοντας έτσι μία ανεκπλήρωτη ανάγκη στη θεραπευτική αντιμετώπιση της CTEPH», σύμφωνα με τον Martin Fitchet, M.D., Global Head του τμήματος Research & Development της Actelion, Janssen Research & Development, LLC. «Εφόσον εγκριθεί, η Μακιτεντάνη έχει την δυνατότητα να αποτελέσει μια πολύτιμη θεραπευτική επιλογή για τους ασθενείς με  ανεγχείρητη CTEPH. Χτίζοντας πάνω στην 20ετή κληρονομιά καινοτομίας στην πνευμονική υπέρταση, η Actelion παραμένει προσηλωμένη στην έρευνα ανεκπλήρωτων έως σήμερα αναγκών που σχετίζονται με αυτήν  τη  σοβαρή και απειλητική για τη ζωή νόσο. Εν τέλει, το όραμά μας είναι να μεταμορφώσουμε την πνευμονική υπέρταση σε μια χρόνια, αντιμετωπίσιμη κατάσταση».

Η αίτηση βασίζεται σε στοιχεία από την τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη MERIT-1 που έδειξαν σημαντικές βελτιώσεις στα πρωτεύοντα και δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία των πνευμονικών αγγειακών αντίστασεων (PVR) και της εξάλεπτης δοκιμασίας βάδισης (6MWD), αντίστοιχα, στους ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία με μακιτεντάνη σε σύγκριση με ασθενείς που έλαβαν placebo.

Τα αποτελέσματα ήταν τα ίδια ανεξάρτητα από τη λήψη υποκείμενης θεραπείας για ΠΑΥ κατά την εισαγωγή στη μελέτη (κυρίως PDE5 αναστολείς).

Η μακιτεντάνη ήταν καλά ανεκτή σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών και η ασφάλεια ήταν γενικά συνεπής με το γνωστό προφίλ ασφαλείας της μακιτεντάνης από προηγούμενες κλινικές μελέτες στην πνευμονική αρτηριακή υπέρταση.7

Τα αποτελέσματα της μελέτης έχουν παρουσιασθεί στη διάρκεια των συνεδρίων της  Αμερικανικής Εταιρείας Θώρακος (American Thoracic Society - ATS) και της  Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (European Respiratory Society - ERS) το 2017 και δημοσιεύτηκαν  στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet Respiratory Medicine».

Η Μακιτεντάνη είναι ένας ανταγωνιστής των υποδοχέων της ενδοθηλίνης (ERA), που λαμβάνεται από το στόμα, και είναι εγκεκριμένος στην Ε.Ε. για τη μακροχρόνια θεραπεία, της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης (ΠΑΥ), είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με άλλο φάρμακο, σε ενήλικες ασθενείς με λειτουργική κατηγορία II έως III κατά ΠΟΥ

Επιπλέον, τον Ιούλιο αυτής της χρονιάς η Actelion κατέθεσε στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (FDA) αίτηση έγκρισης της Μακιτεντάνης, για τη θεραπεία ενηλίκων με ανεγχείρητη CTEPH, για την βελτίωση της δυνατότητας άσκησης και των πνευμονικών αγγειακών αντιστάσεων (PVR).

Σχετικά με την μελέτη MERIT-1

Η μελέτη MERIT-1 (Η Μακιτεντάνη στη θεραπεία ανεγχείρητης χρόνιας θρομβοεμβολικής πνευμονικής υπέρτασης) ήταν μία προοπτική, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, διπλά τυφλή, πολυκεντρική, παράλληλων  ομάδων μελέτη, σχεδιασμένη να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα, ασφάλεια και ανοχή των ασθενών με ανεγχείρητη CTEPH που λάμβαναν 10mg μακιτεντάνης.

Στο πλαίσιο της MERIT-1, 80 ανεγχείρητοι ασθενείς (WHO Functional Class [FC] II to IV) χωρίστηκαν τυχαία, σε αναλογία 1:1 , σε 2 ομάδες (μακιτεντάνη 10mg ή εικονικό φάρμακο) για μία περίοδο θεραπείας 24 εβδομάδων. Η μελέτη ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2014 και ολοκληρώθηκε το Σεπτέμβριο του 2016. Οι ασθενείς με συμπωματική πνευμονική υπέρταση, που εμπίπτουν στα προφίλ ασθενών FC III or IV του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) κατά την αρχική εκτίμηση  επιτράπηκε να λάβουν υποκείμενη θεραπεία για την ΠΑΥ κατά τη διάρκεια της μελέτης, συμπεριλαμβανομένων των αναστολέων φωσφωδιεστεράσης τύπου 5 (PDE5) και/ ή εισπνεόμενων προστανοειδών. Όλοι οι ασθενείς έλαβαν μέρος στη μελέτη υποβλήθηκαν σε ανεξάρτητη αξιολόγηση εγχειρησιμότητας από τοπικές ή κεντρικές επιτροπές αξιολόγησης.

Μετά από  16 εβδομάδες θεραπείας, υπήρξε σημαντική μείωση στο πρωτεύον τελικό σημείο, τις πνευμονικές αγγειακές αντιστάσεις, στους ασθενείς που έλαβαν μακιτεντάνη σε σύγκριση με όσους έλαβαν εικονικό φάρμακο (p=0.041). Η αποτελεσματικότητα που παρατηρήθηκε ήταν συνεπής σε όλες τις υπό-ομάδες της μελέτης, συμπεριλαμβανομένων  και των ασθενών που λάμβαναν υποκείμενη θεραπεία για την ΠΑΥ κατά την αρχική εκτίμηση (61% των ασθενών), συμπεριλαμβανομένων αναστολέων PDE5 (59% των ασθενών).

Η μελέτη επίσης υπέδειξε τη σημαντικά θετική επίδραση της μακιτεντάνης σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο στην δυνατότητα άσκησης, ένα από τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία Μετά από 24 εβδομάδες θεραπείας, η μέση μεταβολή  στην εξάλεπτη δοκιμασία βάδισης (6MWD) ήταν μία αύξηση 35 μέτρων στους ασθενείς που χορηγήθηκε μακιτεντάνη και 1 μέτρου σε αυτούς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο (p=0.033).

Η μακιτεντάνη επέδειξε καλή ανοχή σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών και η ασφάλεια ήταν γενικά συνεπής με το γνωστό προφίλ ασφαλείας της μακιτεντάνης, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί από προηγούμενες κλινικές μελέτες. Η πλέον συχνή παρενέργεια που καταγράφηκε (≥10%) με υψηλότερη συχνότητα μεταξύ μακιτεντάνης vs εικονικού φαρμάκου, ήταν περιφερειακό οίδημα (23% vs. 10.0%) και μείωση αιμοσφαιρίνης (15% vs. 0%).

Σχετικά με την  Μακιτεντάνη (macitentan)

Η Μακιτεντάνη, ένας από του στόματος χορηγούμενος ανταγωνιστής υποδοχέων ενδοθηλίνης (endothelin receptor antagonist), προέκυψε από μία διαδικασία αποκλειστικής έρευνας από τα εργαστήρια της Actelion.

Στις Η.Π.Α. η Μακιτεντάνη ενδείκνυται για την θεραπεία της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης (WHO Group I) για την καθυστέρηση της εξέλιξης της ασθένειας.

Η εξέλιξη της ασθένειας συμπεριλάμβανε: θάνατο, έναρξη θεραπείας με ενδοφλέβια ή υποδόρια προστανοειδή, ή κλινική επιδείνωση της ΠΑΥ (μειωμένη απόσταση 6MWD, επιδείνωση συμπτωμάτων της ΠΑΥ και ανάγκη για επιπλέον θεραπεία). Η Μακιτεντάνη επίσης μείωσε τα ποσοστά νοσηλείας για ΠΑΥ10.

Στην Ευρώπη η Μακιτεντάνη ενδείκνυται, είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με άλλο φάρμακο, για τη μακροχρόνια θεραπεία της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης σε ενήλικες ασθενείς με λειτουργική κατηγορία II έως III κατά ΠΟΥ.

Έχει καταδειχθεί αποτελεσματικότητα σε έναν πληθυσμό ασθενών με  ΠΑΥ, συμπεριλαμβανομένων της ιδιοπαθούς και της κληρονομικής ΠΑΥ, της ΠΑΥ που σχετίζεται με διαταραχές του συνδετικού ιστού και της ΠΑΥ που σχετίζεται με διορθωμένη απλή συγγενή καρδιοπάθεια.

Η αποτελεσματικότητα της Μακιτεντάνης καταδείχτηκε σε μια μακροχρόνια μελέτη ασθενών με ΠΑΥ λειτουργικής κατηγορίας  II-III, οι οποίοι  λάμβαναν θεραπεία κατά μέσο όρο 2 χρόνια. Στους ασθενείς χορηγήθηκε Μακιτεντάνη είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με αναστολείς PDE5 ή εισπνεόμενα προστανοειδή. Η αποτελεσματικότητα καταδείχθηκε σε έναν πληθυσμό ασθενών ΠΑΥ, συμπεριλαμβανομένης της ιδιοπαθούς και κληρονομικής ΠΑΥ, της ΠΑΥ που σχετίζεται με διαταραχές του συνδετικού ιστού και της ΠΑΥ που σχετίζεται με διορθωμένη απλή συγγενή καρδιοπάθεια .

Η Μακιτεντάνη είναι πιθανό να προκαλέσει σοβαρές γενετικές ανωμαλίες. Αντενδείκνυται η χορήγηση της κατά την κύηση. Στις Η.Π.Α. η Μακιτεντάνη διανέμεται με βάση συγκεκριμένου προγράμματος εκτίμησης και ελαχιστοποίησης κινδύνου (REMS).

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ΕΔΟΕΑΠ - ΤΥΠΕΤ στις ρυθμίσεις ΕΟΠΥΥ για τη φαρμακευτική δαπάνη - Γεωργιάδης: Θα βγουν κερδισμένοι
Μιχ. Γιαννάκος: Γιατί είναι χαμηλή η συμμετοχή στις απεργίες των υγειονομικών
Οι συμπεριφορές που επιδεινώνουν την κατάθλιψη