Αγγλικός όρος

autoimmune disease

Ορισμός

Ένα νόσημα το οποίο προκαλείται όταν η φυσιολογική ανοχή του οργανισμού στα αντιγόνα του (δηλαδή στα αυτοαντιγόνα ή στα ομόλογα αντιγόνα (.ΑΑ^) διαταράσσεται. Σύμφωνα με τις σύγχρονες θεωρίες η απώλεια της ανοχής των αυτοαντιγόνων είναι αποτέλεσμα της βλαπτικής επίδρασης που έχουν ορισμένοι μικροοργανισμοί σε αυτά, της έντονης ομοιότητας που έχουν ως προς την εμφάνσή τους, τα αυτοαντιγόνα με τα ξένα αντιγόνα ή της σύνδεσης ξένων αντιγόνων με τα AAg. Τα αυτοαντισώματα (AAbs) παράγονται είτε από τα Β λεμφοκύτταρα είτε από τα αυτοαντιδρώντα Τ λεμφοκύτταρα τα οποία προσβάλουν φυσιολογικά κύτταρα με κάποιο αυτοαντιγόνο στην επιφάνειά τους, καταστρέφοντας με τον τρόπο αυτόν τον ιστό. Τόσο οι κληρονομικοί παράγοντες κινδύνου όσο και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες θεωρούνται σημαντικοί για την εμφάνιση των αυτοάνοσων νοσημάτων. Οι ερευνητές έχουν βρει σχέσεις ανάμεσα στην παραγωγή AAb και στην κληρονομικότητα ορισμένων αντιγόνων ιστοσυμβατότητας, γεγονός που υποδηλώνει ότι η γενετική προδιάθεση είναι προφανώς ένα μόνο συστατικό των αυτοάνοσων νοσημάτων. Άλλοι άγνωστοι παράγοντες του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να εμποδίζουν τη διακοπή της παθολογικής φλεγμονώδους διαδικασίας εφ' όσον αυτή έχει ξεκινήσει. Πολλά νοσήματα προκαλούνται από τις αντιδράσεις AAb-AAg. Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι αυτοάνοσα νοσήματα με συμμετοχή πολλών διαφορετικών ιστών. Ορισμένες αυτοάνοσες διαταραχές εκδηλώνονται κυρίως μόνο σε ένα ή δύο ιστούς (αν και επίσης είναι συστηματικά νοσήματα). Οι βλάβες των καρδιακών βαλβίδων στον ρευματικό πυρετό επίσης συμβαίνουν εξαιτίας του ότι τα AAgs των βαλβίδων έχουν παρόμοια δομή με τα αντιγόνα των β αιμολυτικών στρεπτόκοκκων της ομάδας Α. Ο ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης προκαλείται από την καταστροφή των νησιδίων του Langerhans από τα AAb, και η σκλήρυνση κατά πλάκας οφείλεται στην καταστροφή του ελύτρου της μυελίνης των νευρικών κυττάρων από τα AAb. Η αιμολυτική αναιμία, ορισμένες μορφές σπειραματονεφρίτιδας, η βαρεία μυασθένεια, η χρόνια θυρεοειδίτιδα, το σύνδρομο Reiter και η νόσος του Graves είναι κάποια ακόμα παραδείγματα αυτοάνοσων νοσημάτων.