Αγγλικός όρος
vitamin C
Ορισμός
Πρόκειται για ένα παράγοντα απαραίτητο για το σχηματισμό κολλαγόνου στους συνδετικούς ιστούς και για τη διατήρηση της
ακεραιότητας του ενδοκυττάριου σκελετού σε πολλούς ιστούς, ειδικά στο τριχοειδικό τοίχωμα. H ανεπάρκεια της βιταμίνης C προκαλεί το σκορβούτο.
ΣHΜΕΙΩΣΗ: Η επιτρεπόμενη ημερήσια δόση για τους ενήλικες είναι 60 mg. Υψηλές δόσεις βιταμίνης C συνιστώνται κατά καιρούς για την πρόληψη του
κοινού κρυολογήματος. Αν και η αποτελεσματικότητα της βιταμίνης C για αυτό το σκοπό δεν έχει τεκμηριωθεί, υπάρχει η αίσθηση ότι το ασκορβικό οξύ μπορεί
τουλάχιστον να μειώσει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων του κρυολογήματος. Υπερβολικές δόσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να δημιουργήσουν
πρόβλημα στην απορρόφηση της βιταμίνης Β12, να προκαλέσουν ουρικοζουρία και να οδηγήσουν στο σχηματισμό οξαλικών λίθων στο
νεφρό.
ΠΗΓΕΣ: Ωμό λάχανο, καρότα, χυμός πορτοκαλιού, μαρούλι, σέλινο, κρεμμύδια, ντομάτες, ραπανάκια και πράσινες πιπεριές. Τα εσπεριδοειδή
και τα γογγύλια είναι ιδιαιτέρως πλούσια σε αυτή τη βιταμίνη. Οι φράουλες περιέχουν την ίδια σχεδόν ποσότητα με τις ντομάτες. Τα μήλα, τα βερίκοκα, τα
αχλάδια και τα ροδάκινα περιέχουν επίσης μεγάλη ποσότητα βιταμίνης C.
ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ: H βιταμίνη καταστρέφεται εύκολα με τη θέρμανση
παρουσία οξυγόνου, όπως και κατά τη διάρκεια βρασμού σε ανοιχτό μαγειρικό σκεύος. Επηρεάζεται λιγότερο από τη θέρμανση μέσα σε όξινο μέσο· σε κάθε
άλλη περίπτωση είναι σταθερή.
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ: H ανεπάρκεια βιταμίνης C προκαλεί σκορβούτο, ανεπαρκή σχηματισμό του
εμβρυϊκού σκελετού, ελαττωματικά δόντια, πυόρροια, ανορεξία και αναιμία. Επιπλέον, προκαλεί βλάβη λόγω ανεπαρκούς θρέψης σε οστά, κύτταρα και
αιμοφόρα αγγεία. vitamin D βιταμίνη D. Μία από τις πολλές βιταμίνες που δρουν κατά της ραχίτιδας. H ομάδα βιταμινών D, που είναι λιποδιαλυτή, περιλαμβάνει
την D2 (καλσιφερόλη), την D3 (ακτινοβολημένη 7-δεϋδροχοληστερόλη), την D4 (ακτινοβολημένη 22-διυδρο
εργοστερόλη) και την D5 (ακτινοβολημένη δεϋδροσιτοστερόλη). Είναι απαραίτητη στο μεταβολισμό του ασβεστίου και του φωσφόρου·
επομένως, χρειάζεται στην ομαλή ανάπτυξη των οστών και των οδόντων. H συνιστώμενη μέγιστη ημερήσια πρόσληψη είναι M^g. H σταθερότητα της
βιταμίνης δεν επηρεάζεται από την οξείδωση· τη θερμότητα, εκτός από θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 100οC ή το παρατεταμένο μαγείρεμα. H
ανεπάρκεια της βιταμίνης D προκαλεί διαταραχή στο σχηματισμό των οστών, ραχίτιδα και οστεομαλακία.
ΠHΓΕΣ: Γάλα, μουρουνέλαιο, συκώτι
σολομού και βακαλάου, λέκιθος αυγών και λίπος βουτύρου. H εργοστερόλη, που ενεργοποιείται από την επίδραση του ηλιακού φωτός ή της υπεριώδους
ακτινοβολίας στο δέρμα, δρα όπως η βιταμίνη D.
ΔΡΑΣΗ/ΧΡΗΣΕΙΣ: H βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου και του
φωσφόρου της τροφής από το λεπτό έντερο. Ονομάζεται και βιταμίνη κατά της ραχίτιδας, γιατί η ανεπάρκεια της διαταράσσει την απορρόφηση του
ασβεστίου και του φωσφόρου, γεγονός που οδηγεί στην εκδήλωση ραχίτιδας. H έκθεση στο ηλιακό φως ή την υπεριώδη ακτινοβολία επάγει το σχηματισμό
της στο σώμα. H παρουσία της είναι απαραίτητη για την αποτελεσματικότερη απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου. Χρησιμοποιείται για την
πρόληψη και τη θεραπεία της βρεφικής ραχίτιδας, της σπασμοφιλίας (βρεφικός τέτανος) και της οστεομαλακίας. H βιταμίνη D είναι σημαντική για τη
φυσιολογική αύξηση και την εναπόθεση αλάτων στο σκελετό και τους οδόντες. Παρατεταμένη χορήγηση υπερβολικών δόσεων βιταμίνης D (100.000
IU/ημέρα) προκαλεί υπερασβεστιαιμία με συνοδό ανορεξία, ναυτία, εμέτους, πολυουρία, πολυδιψία, αδυναμία, άγχος, κνησμό και διαταραγμένη νεφρική
λειτουργία.